België tweemaal veroordeeld door Europees Mensenrechtenhof

In de ene zaak werd het recht op eerbiediging van het gezinsleven van een afgewezen Servische asielzoekster niet gerespecteerd. In de tweede zaak werd het recht op een eerlijk proces geschonden van een Bulgaar die tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld werd.

De Servische Aferdita Sabani kwam in 2009 in ons land aan. Haar aanvragen om asiel of een ander verblijfsstatuut te verkrijgen, werden een voor een afgewezen, waarna Sabani in 2015 het bevel kreeg om ons land te verlaten.

Op vraag van de Dienst Vreemdelingenzaken pakte de politie op 19 maart van dat jaar Sabani op, omdat ze geen gevolg had gegeven aan haar uitwijzingsbevel. Sabani vocht haar arrestatie voor de rechtbank aan omdat haar recht op eerbiediging van het gezinsleven geschonden zou zijn. Ze werd immers opgepakt en geboeid in haar eigen huis, zonder dat de politie over een huiszoekingsbevel beschikte.

Nadat ook het Hof van Cassatie de zaak had afgewezen, trok Sabani naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat haar nu in het gelijk gesteld heeft. Zo overtrad de overheid volgens de rechters in Straatsburg zelfs de Belgische grondwet, die in artikel 15 zegt dat de woning onschendbaar is, behalve in specifiek omschreven uitzonderingen — die hier niet van toepassing zijn. 

België wordt daarom veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 5.000 euro aan Sabani en het vergoeden van haar onkosten, die op nog eens 5.000 euro worden geraamd.

De zaak doet denken aan de wet op de woonstbetredingen die de regering-Michel wilde invoeren, maar die na protest, vooral uit Franstalig België, een stille dood stierf. Met de wet had de politie een instrument kunnen krijgen om mensen zonder geldige verblijfspapieren bij hen thuis op te pakken en het land uit te zetten. Precies zoals in deze zaak gebeurd is.

De tweede veroordeling betreft de zaak van Tonislav Tonkov. De Bulgaar zit momenteel in de gevangenis van Hasselt een levenslange celstraf uit voor betrokkenheid bij een moord, maar kreeg volgens het Hof in Straatsburg geen eerlijk proces voor het Gentse hof van assisen. 

Het Mensenrechtenhof is van oordeel dat zijn proces inderdaad niet eerlijk verlopen is. De Belgische overheid moet evenwel enkel de kosten terugbetalen die de betrokkene in het kader van dit proces maakte.