Vandaag komen Ursula von der Leyen, de Commissievoorzitter, en haar Commissaris van Milieu Frans Timmermans met stevige plannen voor de toekomstige energiemix van de Unie: ze willen nog dit jaar twee derde van de import van Russisch gas snoeien. Ze lichtten de plannen al toe aan een pak kranten, waaronder de Financial Times en De Standaard.
- “We moeten volledig afraken van onze afhankelijkheid van gas, olie en steenkool uit Rusland”, zo stelde von der Leyen stevig.
- Donderdag en vrijdag komen de regeringsleiders van de EU samen in Versailles, voor een grote top over strategische onafhankelijkheid en energie, die de Franse president Emmanuel Macron organiseert: nu al legt de Commissie ter voorbereiding de plannen op tafel.
- En die zijn dus zeer ambitieus: ze willen op een jaar tijd nog slechts één derde van de gasimport overhouden. Nu is 39 procent van al het Europese gasverbruik afkomstig uit Rusland.
- De plannen, die REPowerEU zijn gedoopt, kaderen netjes in het verhaal waar Timmermans altijd op hamert: de groene revolutie. Die zou er nog sneller moeten komen, gecombineerd met “energie-efficiëntie”, en het aanboren van andere gasleveranciers, onder meer uit de VS en Qatar en Azerbeidzjan. Dat zou onder meer inhouden dat Europa tegen september ook haar gasopslag aanvult van 30 procent nu, naar 80 procent.
- Timmermans had het over “het Waterloo van Poetin”, als de Commissie effectief de lidstaten zo ver krijgt om dit door te voeren. De Commissie hanteert nu al dagenlang gespierde taal ten opzichte van Rusland.
Belangrijk om te weten: De Commissie denkt aan een bevriezing van de elektriciteitsprijzen voor de zwaksten.
- Naast het geostrategische kader, is er ook gedacht aan de realiteit van de EU-burgers: de torenhoge energiefacturen. Daarbij zijn nog maar weinig taboes. De Commissie is van plan om landen toe te laten de prijzen van elektriciteit voor de armsten te bevriezen.
- En ook de gigantische overwinsten van producenten van stroom, met name de kerncentrales en de groenestroomuitbaters, die niet de kosten van hun grondstof sterk zagen stijgen, maar wel de rendabiliteit gigantisch omhoog zagen gaan, kunnen de lidstaten straks makkelijker aanpakken.
- Het geeft plots ruimte aan Vivaldi, om effectief iets te doen aan de facturen, zonder dat de begroting al te zwaar wordt belast. De Waalse regering besliste deze week overigens om niets te doen aan de energiefactuur, net om die reden: er is geen geld in de begroting.
- Bij de federale regering heeft de ene coalitiepartner na de andere nu wilde plannen. En er wordt gebikkeld over wie nu eerst was met wel plan: zo belde CD&V-voorzitter Joachim Coens naar Belga, om duidelijk te maken dat zijn partij eerst was met het idee van een omgekeerd cliquetsysteem om de prijzen aan de pomp te verlichten.
- Open Vld legt dan weer een eigen energieplan op tafel van 1,5 miljard euro, dat gisteren in hun partijbureau werd goedgekeurd. Dat komt grotendeels overeen met waar de Vivaldi-coalitie al in januari naartoe wilde, onder impuls van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) en minister van Energie Tinne Van der Straeten: de verlaging op de btw op elektriciteit naar 6 procent wordt permanent, en gecompenseerd met een systeem van accijnzen. En op gas gaat de btw zes maanden naar 6 procent.
- Die voorstellen werden toen door premier Alexander De Croo (Open Vld) tegengehouden, onder meer omdat hij moeite had met de profilering van CD&V in het dossier. Nu neemt zijn partij dus het voorstel over in een blauw plan.
- En ook de PS legt al haar plannen op tafel: daarbij ligt de focus op een nog breder sociaal tarief. Nu al vallen daar 1 miljoen huishoudens onder, maar fractieleider Ahmed Laaouej (PS) wil dat het uitgebreid wordt “naar de bredere middenklasse”. “We moeten snel een krachtig signaal geven”, zo verklaarde hij aan Belga. Het wordt de komende weken zo nog een stevig opbod aan plannen binnen Vivaldi: de vraag is of men dan kan wachten tot 18 maart om een grote regeringstop bijeen te roepen.
