CMS-detector bij deeltjesversneller CERN ondergaat "harttransplantatie"
De oude detector van de CMS was aan vervanging toe. Deze pixeldetector is de binnenste detector van de deeltjesversneller die vanop enkele centimeter de botsingen van de deeltjes waarneemt.
De oude zou binnenkort minder goed gaan werken, omdat die deeltjes ook de detector zelf beschadigen. Een dergelijk groot onderhoud wordt jaren van tevoren al gepland en is een normaal onderdeel van de levenscyclus van deeltjesdetectoren.
De nieuwe detector heeft een hogere resolutie. Wat technologie betreft is deze vergelijkbaar met een digitale camera. Het geavanceerde toestel heeft 80 miljoen pixels, net zoals een 80 MegaPixel digitale camera. Wanneer de versneller in mei 2017 weer start zal die 40 miljoen keer per seconde een foto nemen. Met de nieuwe detector zullen de data ook efficiënter kunnen worden opgenomen.
Met de nieuwe detector kan het Compact Muon Solenoid experiment de precieze eigenschappen van deeltjes meten, zoals bijvoorbeeld het Higgs boson dat in 2012 werd ontdekt. Dit deeltje werd door de Belgen Francois Englert en Robert Brout voorspeld en leverde hen de Nobelprijs op.
De CMS-detector is bijna 22 meter lang, heeft een diameter van 15 meter en weegt zo'n 14.000 ton. In het midden van de detector zit een gigantische magneet, die een magnetisch veld opwekt dat 100.000 keer sterker is dan dat van de aarde. CMS is gebouwd in een grot zo'n 100 meter onder grond, in Cessy in Frankrijk, net over de grens van Genève.
De Vrije Universiteit Brussel en andere Vlaamse wetenschapsinstellingen spelen een belangrijke rol in het CMS-experiment en leveren een aantal personeelsleden op belangrijke posten. Zo is VUB-professor Jorgen D’Hondt de voorzitter van het "parlement" van de internationale samenwerking rond CMS, waaraan zo'n 3.800 mensen uit 199 wetenschappelijke instellingen uit 43 landen deelnemen.
De oude pixeldetector wordt uit de CMS-detector gehaald (foto: Achintya Rao/CMS/CERN).