In Rusland zet voornamelijk president Vladimir Poetin de lijnen uit. Maar ook het Russische staatshoofd wordt omringd door een select clubje politici en zakenmensen die hij al heel lang persoonlijk kent en die heel loyaal zijn. Over wie gaat het? Een overzicht van Poetins ‘inner circle’.
Vladimir Poetin heeft tijdens zijn achttien jaar aan de macht een regime gecreëerd waarbij alle belangrijke posten in handen zijn van vertrouwelingen die hij al minstens twintig jaar kent. Deze mensen behoren volgens Rusland-kenners tot dat selecte clubje.
Minister van Defensie Sergej Sjojgoe
Sjojgoe is een Russische generaal die sinds 2012 ook minister van Defensie van Rusland is. Hij ondersteunt de redenering achter de invasie van Oekraïne volledig en is één van de grootste voorstanders. Het is één van de mensen die het dichtst bij Poetin staat. Zo zijn de twee samen al gaan jagen in Siberië en werd Sjojgoe in het verleden al omschreven als potentiële opvolger.
Toch wordt er ook getwijfeld aan hoe groot zijn autoriteit écht is. Nu de militaire operatie in Oekraïne minder vlot verloopt dan verwacht, wordt hij in diskrediet gebracht. De Russische conflictexperte Vera Mironova vertelde aan de BBC dat Sjojgoe als een held naar Kiev had moeten marcheren, maar door de trage opmars van de Russische troepen in een lastig parket zit.
Op recente foto’s is ook te zien hoe Sjojgoe samen met anderen aan Poetins lange tafel zit, op grote afstand van de president. Toch gelooft Russisch veiligheidsexpert Andrei Soldatov nog steeds dat Sjojgoe het dichts bij Poetin staat: ‘Ideologisch zitten ze op dezelfde lijn, hij schept mee het narratief’, klinkt het tegenover de BBC.
Stafchef van het Russische leger Valery Gerasimov
Niet te verwarren met de in Oekraïne vermoorde generaal Vitaly Gerasimov. Valery Gerasimov is de stafchef van het Russische leger en een belangrijke actor in al Poetins militaire campagnes sinds zijn rol in de militaire invasie in Tsjetsjenië in 1999. Hij was bijvoorbeeld betrokken in de invasie van de Krim in 2014.
Ook in de Oekraïnse oorlog speelt hij een belangrijke rol. Zo overzag hij de legeroefeningen in Wit-Rusland vorige maand en tekende hij mee de strategie van de invasie uit. Net als bij Sjojgoe lijkt hij daardoor nu onder druk te komen staan. Volgens experts blijft hij wel een belangrijke speler en is zijn militaire ervaring cruciaal voor het goede functioneren van het ministerie van Defensie.
Lees verder onder de foto
Secretaris van de Nationale Veiligheidsraad Nikolai Patroesjev
Poetin kent Patroesjev al sinds hij werkte voor het stadsbestuur van Sint-Petersburg in de jaren 70. Ook werkten ze samen voor de KGB in het communistische tijdperk. Hij volgde Poetin zelfs op als hoofd van de federale veiligheidsdienst FSB van 1999-2008. Patroesjev is één van de drie adviseurs die al het langst aan Poetins zijde staan, de andere twee zijn Alexander Bortnikov en Sergej Narisjkin (zie verder).
Ben Noble, professor in de Russische politiek aan de universiteit van Londen, vertelde aan de BBC dat de man geldt als een van de grootste haviken die er is en iemand die continu vermoed dat het Westen Rusland een hak wil zetten. Volgens Noble kan je uit de recente toon van Poetin afleiden dat hij ideologisch dichter bij Patroesjev is gaan staan. Patroesjev was te zien op de theatrale vergadering van de Russische Nationale Veiligheidsraad drie dagen voor de invasie in Oekraïne. Hier zei hij dat de Verenigde Staten aan politiek doen met het doel om Rusland ‘op te breken’.
FSB-directeur Alexander Bortnikov
Als hoofd van de Russische veiligheidsdienst FSB geniet Bortnikov veel vertrouwen van Poetin, die zelf via de FSB is opgeklommen en hard steunt op de informatie die deze dienst hem levert. Net als Patroesjev gaat Bortnikov al lang mee, ook hij leerde Poetin kennen in Sint-Petersburg.
De FSB heeft aanzienlijke invloed op andere wetshandhavingsdiensten en heeft zelfs haar eigen speciale eenheden. Toch schat Andrej Soldatov, eveneens tegenover de BBC, de invloed van deze man minder hoog in dan van pakweg Patroesjev. ‘Hij is belangrijk in het leveren van informatie maar zal de president minder snel tegenspreken en minder advies geven.’
Directeur van de buitenlandse intelligentiedienst Sergej Narisjkin
Hij vervolledigt het trio uit het Sint-Petersburg van de jaren 70. Ook hij geldt als iemand die al tientallen jaren met Poetin samenwerkt en hem gedurende zijn hele carrière gesteund heeft. Mede daarom was zijn zenuwachtige optreden op de Nationale Veiligheidsraad zo verbazingwekkend. Na een nerveuze speech en meerdere versprekingen leek Poetin hem terecht te wijzen.
Zo zei hij ‘voorstander te zijn van de inlijving van de volksrepublieken Loehansk en Donetsk’ terwijl de vergadering over de erkenning van de volksrepublieken ging. Dit leidde tot verschillende sneren van Poetin, wat Narisjkin enkel nerveuzer leek te maken.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Igor Setsjin
Bij ons vooral bekend als de oppermachtige baas van het Russische staatsoliebedrijf Rosneft. Igor Setsjin is dan ook een evidente naam op de lijst van oligarchen waar de Europese Unie sancties tegen heeft uitgevaardigd.
Setsjin, die als rechterhand van Poetin wel eens de bijnaam ‘Darth Vader’ krijgt, wordt beschouwd als een van de meest naaste vertrouwelingen en een van de meest conservatieve adviseurs van Poetin. De twee gaan ver terug. Zo was Setsjin Poetins stafchef toen die laatste viceburgemeester van Sint-Petersburg was begin jaren 1990. Poetin benoemde als president Setsjin zelf tot voorzitter van Rosneft in 2004. Van 2008 tot en met 2012 was Setsjin vicepremier van Rusland in het kabinet van Poetin, die toen premier was onder het presidentschap van Dmitri Medvedev.
Het totale vermogen van de man is niet bekend. Kort na de inval in Oekraïne nam de Franse regering Setsjins jacht ‘Amore Vero’ in beslag in La Ciotat, in het zuiden van Frankrijk.
Voorzitster van de federatieraad Valentina Matvijenko
De voormalig burgemeester van Sint-Petersburg is een zeldzaam vrouwelijk gezicht in Poetins entourage. Matvijenko overzag onder andere de stemming in de Doema die de invasie van Oekraïne goedkeurde. De 72-jarige is een veteraan van de Russische politiek die vroeger de bijnaam ‘Valja het Glas’ had omwille van haar vermeende vermogen om veel te drinken. Haar rol lijkt vooral symbolisch , want veel macht over de daadwerkelijke besluitvorming lijkt ze niet te hebben. Maar als iemand die ook uit de Sint-Peterburgse politiek komt steunt ze Poetin al lang en kent ze hem goed.
Lees verder onder de foto
Leider van de nationale garde Viktor Zolotov
Als voormalige lijfwacht van de president leidt hij nu de Russische Nationale Garde, de Rosgvardia, die slechts zes jaar geleden door president Poetin werd opgericht als een soort persoonlijk leger. Ook hij is een lid van de Nationale Veiligheidsraad. Hij geldt als een soort persoonlijke bewaker van Poetin en toont zich erg loyaal.
Volgens conflictexperte Vera Mironova begon de Russische nationale garde steeds meer het voortouw te nemen wanneer duidelijk werd dat de opmars van de Russische troepen stroef verloopt. Het probleem is evenwel dat Zolotov geen militaire opleiding heeft genoten, en aangezien zijn troepenmacht geen tanks heeft ze kwetsbaar zijn voor aanvallen.
Vjatsjeslav Volodin
Sinds 2016 voorzitter van de Doema, het Russische parlement, een functie waarin hij de hierboven vermelde Narisjkin opvolgde. Ook Volodin behoort tot de groep van vertrouwelingen die Poetin al minstens twintig jaar kent en van wie de loyaliteit aan de president binnen die elite absoluut is. Zo zei Volodin in 2014: ‘Als Poetin er is, dan bestaat ook Rusland. Zonder Poetin is er geen Rusland.’
Andere functies die Volodin in het verleden bekleedde: secretaris-generaal van Poetins partij Verenigd Rusland, eerste plaatsvervangende chef van de presidentiële staf van Poetin (2011-2016) en plaatsvervangend premier van Rusland (2010-2012).
Jevgeni Prigozjin
Een van de minst bekende namen in dit lijstje, maar geen onbelangrijke. Prigozjin kreeg de bijnaam ‘Poetins kok’ omdat zijn cateringsbedrijf voor het Kremlin heeft gewerkt (na een succesvolle carrière als hotdogverkoper in Poetins geboortestad Sint-Petersburg).
Hij is de eigenaar van de beruchte ’trollenfabriek’ Internet Research Agency (IRA) in Sint-Petersburg, dat via sociale media overal ter wereld politieke discussies probeert te ontregelen. In die hoedanigheid wordt de man er van beschuldigd een rol te hebben gespeeld in de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016, wat hij ontkent en waarvoor hij een schadevergoeding van 50 miljard dollar eist.
Prigozjin staat ook officieus te boek als de baas van de door het Kremlin gesteunde paramilitaire organisatie Wagner, die actief is in Oekraïne.
Anton Vajno
Anton Vajno is de stafchef van president Poetin en voormalig diplomaat. Hij bepaalt wie er met Poetin spreekt. Vajno is geen bekende naam, maar wordt door kenners beschouwd als een van de machtigste mannen van Rusland.
En verder…
… zijn er nog enkele belangrijke figuren. Premier Michael Misjoestin houdt zich vooral bezig met economische zaken en weinig met de oorlog. Daarnaast zijn er ook nog enkele oligarchen zoals Sergej Sobjanin, burgemeester van Moskou, en de gebroeders Rotenberg, die Poetin al kennen sinds zijn kindertijd en door Forbes worden omschreven als leden van ‘de rijkste familie in Rusland’.
Oorlog in Oekraïne: alles wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
