Oekraïens koppel in stad volledig afgesneden van de buitenwereld: “We vragen vrienden om ons elke dag sms te sturen dat ze nog leven”
Twee voormalige ingenieurs van de kerncentrale van Tsjernobyl, die tijdens de explosie van de kernreactor in 1986 werden geëvacueerd, vrezen een goeie 35 jaar later opnieuw voor een evacuatie. Halyna en Valery, beiden zestigers, zitten in de val, nu Russische troepen steden en bruggen rond hun huis in de buurt van Tsjernihiv in Noord-Oekraïne beschieten.
kvLaatste update:10-03-22, 18:22Bron:Reuters
Lees alles over de oorlog in Oekraïne in dit dossier.
“God verhoede dat we weer geëvacueerd moeten worden”, zegt Halyna tijdens een Zoom-interview met Reuters vanuit hun huis. Hun familienaam of exacte locatie geven ze niet, uit angst dat dit hen in gevaar zou kunnen brengen.
Bruggen en wegen rond hun stad zijn verwoest of bezet door de Russen, zodat ze afgesneden zijn van de rest van het land en de buitenwereld. “We hebben geen hoop op (humanitaire) corridors. We hebben geen weg naar waar dan ook. Aan de ene kant van ons ligt Wit-Rusland, en de enige weg naar Kiev is via Tsjernihiv, dat voortdurend gebombardeerd wordt.”
Het stel vraagt hun vrienden in de steden Charkiv, Cherson en Soemy - die allemaal zwaar gebombardeerd zijn sinds de Russische invasie op 24 februari begon - om elke ochtend een sms te sturen met de eenvoudige tekst “in leven”. “Zo leven wij”, zegt Halyna.
Volgens Valery zijn de installaties van de kerncentrales, waaronder de nu in onbruik geraakte centrale van Tsjernobyl, ongeveer 80 km ten westen van Tsjernihiv, goed beschermd, maar als Russische troepen zouden toeslaan, zou er een “enorme catastrofe” kunnen ontstaan. “Dan zou de straling zich over heel Europa verspreiden", waarschuwt hij.
Schuilen en brood bakken
Het koppel is al 40 jaar getrouwd en verschuilt zich meermaals per dag in hun kelder wanneer het luchtalarm afgaat. Hun keukenramen hebben ze afgedekt met dekens, zodat er geen licht zichtbaar is dat luchtaanvallen zou kunnen aantrekken. In de kelder gebruiken ze matten op de vloer als bedden, en ze hebben er een voorraad water, een gasfornuis en een kamer vol geconserveerde levensmiddelen. “Het zijn vooral paddenstoelen, zelfgemaakte confituur en augurken”, vertelt Valery tijdens een rondleiding door de geïmproviseerde schuilkelder die hij filmde met zijn telefoon.
Zonder verbinding met andere steden zijn er geen nieuwe leveringen aan winkels of apotheken, en de winkelrekken zijn leeg. De lokale bevolking probeert te overleven door te delen wat ze hebben. Halyna bakt elke dag acht à tien broden en Valery helpt die te bezorgen aan degenen die het nodig hebben. Ze drukt het Oekraïense drietandsymbool in elk brood voor het in de oven gaat. Bakken helpt haar, net als schilderen, om rustig te blijven. “Niets doen is heel moeilijk”, aldus Halyna.
Voor Valery is zijn belangrijkste troost het geloof dat de Oekraïners de oorlog zullen winnen en dat ze weer een normaal leven zullen hebben. “We zullen onze vrienden in Tsjernihiv weer bezoeken, we zullen naar Kiev gaan, en de bevoorrading zal hervat worden en alles zal goed komen.”
