Speciale EU-top in Versailles: versnelde hulp voor Oekraïne, maar geen snel lidmaatschap
Oekraïne kan rekenen op aanhoudende politieke, financiële, materiële en humanitaire hulp van de EU maar krijgt geen concreet uitzicht op EU-lidmaatschap. De Europese regeringsleiders leken gisteravond niet verder te willen gaan dan de uitspraak ‘Oekraïne behoort tot onze Europese familie’.
Polen en de Baltische staten drongen er bij aanvang van de speciale EU-top in Versailles op aan om Oekraïne nu al de status van kandidaat-lid te geven. Kiev diende het verzoek tot het EU-lidmaatschap twee weken geleden in. Het merendeel van de regeringsleiders gaat dat echter veel te vlug. “Geen sneltrein voor Oekraïne”, zei de Nederlandse premier Mark Rutte bij aankomst in Versailles.
Veel leiders willen de vastgelegde aanvraagprocedures respecteren en vrezen voor politieke weerstand thuis. Bovendien leidt een versnelde procedure voor Oekraïne tot scheve gezichten bij Balkanlanden als Montenegro, Noord-Macedonië en Albanië, die al jaren in de EU-wachtkamer zitten.
De leiders bogen zich over andere manieren om Oekraïne dichter bij de EU te brengen. De status van kandidaat-lid is immers politiek relevant maar biedt voorlopig vrijwel geen voordeel: het duurt zeker vijftien tot twintig jaar eer Oekraïne zou kunnen toetreden tot de EU. Op korte termijn is Oekraïne meer geholpen met nauwere economische samenwerking, de uitwisseling van studenten en ondernemers, hulp bij hervormingen en het bijwonen van EU-vergaderingen.
Bij het sluiten van deze krant overwogen de leiders de Europese Commissie te vragen een lijst op te stellen met alle mogelijkheden om de banden met Oekraïne aan te halen. Vervolgens maken de leiders daaruit een keuze.
Wederopbouw
De leiders beloofden miljardensteun voor “de wederopbouw van een democratisch Oekraïne zodra de brute Russische aanval is gestopt”, aldus de ontwerpverklaring van Versailles. Afgelopen weken maakte de Unie al 1,2 miljard euro vrij voor Kiev. Verder vermeldde de ontwerpverklaring dat ‘alle oorlogsvluchtelingen’ uit Oekraïne tijdelijke verblijfspapieren krijgen. Dat is een tik op de vingers voor Polen en Hongarije die alleen Oekraïners die bescherming willen geven, niet studenten en arbeiders uit andere landen die tijdelijk in Oekraïne verblijven.
De leiders zijn het eens om de import van gas, olie en kolen uit Rusland af te bouwen, zonder evenwel een einddatum te noemen. De ontwerptekst onderstreepte dat rekening moeten worden gehouden met de verschillen tussen lidstaten in afhankelijkheid van de Russische import. De Commissie, die eerder deze week plannen presenteerde om de EU vóór 2030 los te koppelen van Russisch gas, zal uiterlijk eind mei een uitgewerkt voorstel neerleggen met een realistisch tijdpad. Om Russische energie te vervangen moeten de EU elders vloeibaar gas kopen, massaal en snel investeren in duurzame energie en grotere strategische gasreserves aanleggen.
De Commissie wordt ook gevraagd eind deze maand met voorstellen te komen om de snel stijgende energieprijzen te beteugelen. Daarover praten de leiders over twee weken verder.
Defensie
De Russische inval in Oekraïne maakt dat de EU-landen hun defensie-uitgaven ‘substantieel verhogen’. Ook wordt de gezamenlijke inkoop en ontwikkeling van militair materieel ter hand genomen, ideeën waarover al jaren zonder veel voortgang gesproken werd. Datzelfde geldt voor het voornemen om wegen en bruggen geschikt te maken voor militaire voertuigen, zodat sneller op een dreigende inval gereageerd kan worden. Op verzoek van Finland en Zweden, die geen lid zijn van de NAVO, benadrukten de leiders dat EU-landen elkaar te hulp schieten als een hen wordt aangevallen.
De leiders zijn het verder eens over extra geld voor de EU-subsidiepot waaruit onlangs (voor het eerst in de EU-geschiedenis) wapenleveranties aan Oekraïne werden betaald. Toen ging het om 500 miljoen euro, de ontwerpverklaring noemde geen bedrag.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
