Ook Macron waarschuwt Rusland voor nieuwe “massieve sancties”

Lees alles over de oorlog in Oekraïne in dit dossier. 

Macron verzekerde dat de Europeanen bereid zijn om “tot het uiterste te gaan” om Oekraïne te steunen, zonder evenwel zelf een oorlogvoerende partij te worden. “Wij zijn niet in oorlog”, benadrukte de Franse president. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky toonde zich ontgoocheld dat de Europese leiders de weg niet hebben geopend voor een snel lidmaatschap van zijn land. “Ik begrijp de emotionele reactie en de verwachtingen”, erkende Macron. Hij beklemtoonde nogmaals dat Oekraïne “deel van de Europese familie” is en mag rekenen op doorgedreven samenwerking en steun voor de heropbouw. “Maar kunnen we uitzonderlijke maatregelen nemen voor een land in oorlog zonder de criteria voor toetreding te respecteren? Het antwoord is neen.”

Hoewel zijn diplomatieke inspanningen het oorlogsgeweld tot dusver niet kunnen stoppen, zal Macron later op de dag ook opnieuw met Poetin praten. Ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zal aan het gesprek deelnemen. Scholz maakte eerder opnieuw duidelijk dat een embargo op de import van Russische energie voor Duitsland op dit moment onmogelijk is. Ook Oostenrijk deinst terug voor die zwaarwegende sanctie. “Oostenrijk kan nu niet zeggen: we geven Russisch gas op. We hebben dat nodig”, zei kanselier Karl Nehammer. 

Intussen heeft de EU samen met internationale partners als de VS wel een vierde pakket sancties aangekondigd. Ze viseren onder meer de Russische handelsvoordelen in de schoot van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en de toegang van Moskou tot financiering van internationale organisaties als de Wereldbank en het IMF. Daarnaast zal de EU de export van luxegoederen naar Rusland en nieuwe Europese investeringen in de Russische energiesector verbieden, alsook de import van belangrijke goederen in de ijzer- en staalsector vanuit Rusland. “Dit zal een centrale sector van het Russische systeem raken, en het ontzeggen van miljarden aan exportinkomsten”, lichtte Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen toe.  

De hoge vertegenwoordiger Josep Borrell kondigde vrijdagochtend ook aan dat de EU nog eens 500 miljoen euro zal uitgeven voor wapenleveringen aan Oekraïne, maar enkele leiders beklemtoonden na afloop van de top dat die beslissing nog niet genomen is. Scholz verwacht evenwel dat de lidstaten het voorstel zullen goedkeuren. “Ik geloof niet dat iemand denkt dat Borrell het verkeerd heeft als hij zegt dat de EU verder moet gaan op dit gebied”, aldus de Duitse bondskanselier. En “dit bedrag ligt op tafel”.

De Russische militaire invasie in Oekraïne sterkte de overtuiging van Macron en andere leiders dat de EU versneld werk moet maken van haar “soevereiniteit” en “strategische autonomie”. “We zijn twee weken geleden wakker geworden in een ander Europa, in een andere wereld”, klonk het bij de Europese Raadsvoorzitter Charles Michel. 

De focus ligt op defensie en energie. Het is de bedoeling om tegen mei in kaart te brengen wat de investeringsnoden zijn om de operationele defensiecapaciteit te versterken en de afhankelijkheid van Russisch gas en olie af te bouwen. Eenmaal het kostenplaatje bekend is, zal beslist worden over de financiering, luidt het. Macron, samen met de Italiaanse premier Mario Draghi, ijveren ervoor om een deel van de kosten gezamenlijk te financieren met nieuwe Europese obligaties. Anderen houden de boot af. Premier Alexander De Croo (Open Vld) vindt mutualisering “zinvol” wanneer het om investeringen in bijvoorbeeld lng-infrastructuur (liquid natural gas) gaat. “Maar voor de financiering van lopende kosten is het minder evident”, klinkt het. 

De Croo voelt naar eigen zeggen ook steeds meer steun voor het idee om de gasprijzen tijdelijk te plafonneren op Europees niveau, gecombineerd met maatregelen die het aanbod verzekeren. Het is aan de Commissie om binnen twee weken voorstellen op tafel te leggen. De Nederlandse premier Mark Rutte blijft voorbehoud aantekenen bij de piste van zijn Belgische ambtgenoot. “We gaan het allemaal in kaart brengen en we gaan kijken hoe op dat punt de zaak erbij ligt over twee weken. Er zijn geen taboes, noch bij hem noch bij mij”, aldus Rutte.