Premier De Croo tempert verwachtingen over energieprijzen: “We zullen komende dagen ingrijpen, maar zakken van overheid zijn niet oneindig diep”

De energieprijzen blijven de pan uitswingen en dat is voor alsmaar meer mensen rampzalig.  “Als overheid gaan we tussenkomen en zullen we bijkomende maatregelen nemen de komende dagen”, zegt De Croo aan de ontbijttafel bij Michaël Van Droogenbroeck op Radio 1. “Maar we zijn ons als overheden aan het ruïneren met maatregelen om energie betaalbaar te houden. Dat is ook belastinggeld, dat recht naar de oorlogskas in Rusland gaat. Dat valt niet meer te verdedigen voor overheden. We moeten ingrijpen in het fundamentele probleem, en dat is het beursmechanisme dat nu compleet losgeslagen is van de realiteit.”

“Maatregelen nemen is niet moeilijk”, aldus de premier. “Maar ik moet ook kijken naar de financiële impact. Een overheid moet voorzichtig omspringen met de middelen, de zakken van de overheid zijn niet oneindig diep.” De Croo waarschuwt ervoor dat de overheid geen groot deel van de energiefactuur op zich zal kunnen nemen. Tegelijk beseft hij dat er op korte termijn maatregelen nodig zijn. “Er liggen verschillende voorstellen op tafel en die zullen we samenleggen.” 

Ook aan de pomp wil de federale overheid ingrijpen. Of een volle tank 17,5 euro goedkoper kan, zoals minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) aangaf? “Ja, dat kan in het extreme geval. Maar ook dat zal een impact hebben op de overheidsfinanciën en ik wil nog een gezonde overheid overhouden na de crisis”, zegt De Croo. Volgens de premier kunnen maatregelen aan de pomp alvast snel ingaan, “in de praktijk een paar dagen later al”. De Croo beseft naar eigen zeggen dat de situatie “dringend” is en dat er snel moet worden beslist.

De eerste minister vindt tegelijkertijd dat het ingrijpen van de overheid op korte termijn gepaard moet gaan met het aanpakken van het fundamentele probleem: de gasprijzen. Daarom is hij voorstander van het bevriezen van die gasprijzen op Europees niveau, ook al verstoort dat het vrijemarktprincipe. De Croo vindt dit verantwoord omdat de prijzen “niet meer overeenstemmen met de realiteit”. “Ze gaan ervan uit dat er een tekort is, wat niet het geval is. Zelfs als Rusland de kraan toedraait, dan hebben we voor enkele maanden nog altijd geen tekort.” Volgens De Croo zal een bovengrens in de groothandelsmarkten speculanten ontmoedigen. “Zo’n maatregel moet de beurs voor een stuk terugbrengen in de realiteit.”

Over de harde economische maatregelen van Europa tegen Rusland zegt De Croo dat die een invloed zullen hebben op de Russische militaire werking. “De geschiedenis leert dat je geen militaire macht kan hebben als je geen economische macht bent. Europa is het grootste handelsblok ter wereld. Onze geweldloze methode doet de Russen onwaarschijnlijk veel pijn. We maken de oorlog zo zeer moeilijk voor hen.”

De keerzijde is dat die economische sancties ook voelbaar zijn bij ons. “We staan voor economisch turbulente tijden”, geeft De Croo toe. Het leven zal duurder worden. “Het is voor ons als overheid moeilijker om daarmee om te gaan dan met de coronacrisis, en die was al niet min.” De premier is wel optimistisch over nieuwe energiebevoorrading. “Tegen volgende winter zullen we al voor twee derde minder afhankelijk zijn van Rusland en tegen 2027 zullen we volledig losgekoppeld zijn van hen.” 

En dan zijn er nog de kerncentrales. Daarover zegt De Croo dat hij bij alle regeringspartijen “een open, brede blik” over de bevoorradingszekerheid merkt. Een duidelijke verwijzing naar Groen, de partij die heel waarschijnlijk een bocht moet maken zodat er minstens twee kerncentrales toch kunnen openblijven. Of dat er ook meer zouden moeten zijn, zoals de laatste dagen werd opgeworpen, daarvoor zal de regering zich baseren op experten. “Iedereen zal boven zichzelf moeten uitstijgen op moeilijke momenten”, besluit de eerste minister.

LEES OOK. Peperdure energie én grondstof­fen, bakkers zitten met de handen in het haar: “We gaan naar waanzinnige prijzen” (+)

Vier Vlamingen over hoe zij de hoge prijzen aan de pomp al voelen: “Gaat het zo verder, kan ik binnenkort niet meer naar mijn werk” (+)