Naar Polen uitgeweken Oekraïense weeshuizen smeken voor "no-flyzone" boven Oekraïne

Lees al het nieuws over de oorlog in Oekraïne in dit dossier. 

Oekraïne telt zowat 100.000 weeskinderen, van wie een groot deel "sociale wezen". Dat zijn kinderen van wie de ouders bijvoorbeeld voor lange tijd in het buitenland verblijven. De stad Lodz, in het centrum van Polen, probeert alleszins zijn steentje bij te dragen en vangt zoveel mogelijk weeskinderen op. Zo heeft een Oekraïens weeshuis uit de stad Kovel, in het noordwesten van het land, een week geleden zijn intrek mogen nemen in een gebouw in de stad. 

Terwijl vrijwilligers de Ikea-kasten nog verder in elkaar knutselen en de 94 Oekraïense kinderen, tussen 3 en 17 jaar, geduldig wachten op hun lunch, maakt directrice Halina de balans op van een paar hectische weken. "Het is heel zwaar geweest, maar ik wil niet klagen of praten over problemen, want ik ben zo dankbaar wat de mensen van Lodz allemaal voor ons gedaan hebben. Ze hebben alles voorzien wat we nodig hebben", klinkt het met trillende stem. 

Hanna Zdanowksa, burgemeester van de stad, kan haar tranen zelf niet bedwingen als de kinderen het Oekraïense volkslied uit volle borst zingen en haar bedanken met bloemen en tekeningen. Zij heeft van de opvang van kinderen en weeskinderen een speerpunt gemaakt in haar beleid. "We doen er alles aan om hen een plaats te geven en we staan constant in verbinding met de autoriteiten in Oekraine. Niet alleen om te kijken hoe we meer kinderen naar hier kunnen halen, maar ook om een idee te krijgen welke noodhulp er ter plekke nodig is", klinkt het. 

Ondanks het feit dat de kinderen door een zeer zware periode gaan, is de sfeer onderling uitermate goed. Van trauma's door de oorlog lijkt weinig of geen sprake. "We werken samen met een pedagoog en een psycholoog om bijstand te verlenen, maar de meeste kinderen hebben weinig gemerkt van de oorlog", aldus Halina. “We hebben hen in Oekraïne zo goed mogelijk afgeschermd van bom- en geweergeluiden en bij het vluchten hebben we hen de gruwelijkste taferelen bespaard, door op dat moment met hen een spelletje te spelen waarbij ze een blinddoek moesten dragen."

Bij de 24-jarige Irina, die als opvoedster werkt in het weeshuis, staat de gruwel in Oekraïne wel nog op haar netvlies gebrand. "Iedereen wilde zich op die bewuste dag klaarmaken om naar school te gaan of te gaan werken, maar Poetin dacht daar anders over", vertelt ze. "Plotseling waren er geweerschoten en bommen en wisten we dat de oorlog begonnen was." 

De weeskinderen in Lodz konden dus tijdig de grens oversteken, maar voor velen tikken de seconden genadeloos weg. Zondag kwamen in het weeshuis zeventien jonge baby's aan die in Oekraïne een week in schuilkelders hebben gezeten. Door ademhalingsproblemen moesten zij bij aankomst meteen naar het ziekenhuis. Directrice Halina hoopt dan ook dat de humanitaire corridors snel opnieuw op gang komen. "Er moet vooral een no-flyzone komen boven Oekraïne, zodat op zijn minst kinderen uit oorlogsgebieden geëvacueerd kunnen worden. Anders worden bussen en auto's die worden ingezet om de kinderen te redden mogelijk gewoon gebombardeerd." 

Volgens de laatste informatie zijn er, onder meer via die Poolse organisatie Happy Kids, al duizenden weeskinderen naar verschillende Poolse steden, Tsjechië en Litouwen gebracht. Als lid van het Europees Comité van de Regio's is burgemeester Zdanowska ook voorstander om weeskinderen in kleinere groepen onder te brengen, zodat er meer een familiegevoel heerst. Wie zich daarvoor kandidaat stelt, krijgt daarvoor ook een financiële bijdrage van de overheid.