1.200 Europeanen vroeger dood door Duitse sjoemeldiesels

In 2015 kwam aan het licht dat wereldwijd bijna 11 miljoen Volkswagen-dieselauto’s veel meer uitstoten dan op papier. VW hield dit verborgen door sjoemelsoftware te installeren, die de auto’s minder deed uitstoten als ze op een testbank stonden. De auto’s stoten in realiteit tot vier keer meer schadelijke stoffen uit dan is toegelaten in Europa.

Nu hebben onderzoekers van de Amerikaanse universiteiten MIT en Harvard, onder wie UHasselt-professor Robert Malina, berekend wat de gevolgen zijn voor de volksgezondheid en de economische schade van die extra uitstoot waar voordien geen rekening mee werd gehouden. De resultaten van het onderzoek verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift “Environmental research letters”.

De onderzoekers hebben hun onderzoek beperkt tot de Volkswagens die in Duitsland rondrijden. Waarom niet in België bijvoorbeeld? “Niet uit onwil natuurlijk”, legt Robert Malina aan VRT Nieuws uit, “maar omdat er in het thuisland van Volkswagen nu eenmaal de meeste getroffen auto’s rondrijden: 2,6 miljoen”.

Voor de gevolgen van de Duitse auto’s hebben de onderzoekers wel buiten de Duitse landsgrenzen gekeken. Die zijn niet min: door de extra uitstoot zouden 13.000 levensjaren verloren gaan en moet er 1,9 miljard kosten gemaakt worden in de gezondheidszorg. Concreet betekent dat 1.200 mensen die vroeger doodgaan, vooral door de uitstoot van stikstofoxiden, die longziekten en kanker veroorzaken. Zo’n 60 procent van de kosten die daarmee gepaard gaan, zijn voor de rekening van het buitenland.

Volgens de simulatiemodellen die met vele parameters rekening houden, zouden er in België ook 23 mensen vroegtijdig overlijden door de uitstoot van de Duitse sjoemeldiesels. Dat komt vooral door oostenwind, die de luchtvervuiling onze richting uitblaast. Doordat we meer wind uit het westen, in de richting van Duitsland hebben, blijft het aantal vroegtijdige sterftes nog relatief beperkt.

In België zijn 315.000 VW’s betrokken bij het sjoemelschandaal. Zijn de resultaten van het Duitse onderzoek niet te extrapoleren naar België? Daar wil Malina zich niet meteen aan wagen. Maar dat moet wel enigszins kunnen, zegt hij, want net als Duitsland is België een dieselland. En de leefomstandigheden qua klimaat, de bevolkingsdichtheid en levensgewoonten zijn ook vergelijkbaar. Hoe het ook zij: er zullen in België dus meer vroegtijdige sterftes zijn door de sjoemeldiesels, bovenop de 23 door de Duitse vervuiling.

Om verdere schade te beperken, wijst professor Malina erop dat Volkswagen moet doorwerken aan het aanpassen van de Duitse auto’s. Als de auto’s tegen het eind van het jaar de Europese normen zouden halen, kan dat het verlies van 29.000 levensjaren en 4,1 miljard euro ziektekosten voorkomen. Maar het is nog maar de vraag of al die auto’s daadwerkelijk de normen zullen halen als ze aangepast zijn.