OVERZICHT. Presidentieel adviseur Oekraïne: “Oorlog kan in mei voorbij zijn”

Lees alles over de Russische invasie in dit dossier.

• Er zijn in de vroege ochtend meerdere grote explosies gehoord in het westelijke district Borschchagovka in Kiev. Dat melden journalisten ter plaatse. Het is momenteel niet duidelijk wat de explosies heeft veroorzaakt en waar ze precies hebben plaatsgevonden. Soms worden de detonaties veroorzaakt door luchtafweergeschut. In de stad staat ook een woontoren in brand. Dat meldt het Oekraïense persbureau Ukrinform. Er zijn ook daarover voorlopig nog geen verdere details bekend.

• Het luchtalarm is afgelopen nacht afgegaan in Kiev in het noorden, Odesa in het zuiden, Uman in het midden van het land en in de westelijke Khmelnytsky-regio.

• Bijna alle Russische militaire offensieven zijn tot stilstand gekomen, nadat ze afgelopen weekend al weinig vooruitgang geboekt hebben. Dat zegt een hoge Amerikaanse defensiefunctionaris volgens CNN. De Amerikaanse president Biden overweegt naar Europa te reizen om met de NAVO-bondgenoten te praten. Hij zou op 23 maart in Brussel kunnen aankomen en na het overleg doorreizen naar Polen. Dat meldt Reuters.

• De Oekraïense autoriteiten beschuldigen Rusland ervan maandag mortieren te hebben afgevuurd op voertuigen met vluchtende burgers uit het dorp Hostomel bij Kiev. Daarbij kwam een vrouw om het leven en raakten twee mannen gewond. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

• Het Russische leger gebruikt een mysterieuze vorm van munitie in de korteafstandsraketten die het vanaf de grens richting Oekraïne afvuurt, meldt ‘The New York Times’. Het gaat om afleidingsmunitie die uit de afgevuurde Iskander M-korteafstandsraketten komt en ervoor zorgt dat het Oekraïense raketafweersysteem de raketten niet goed opmerkt. Het was in de internationale gemeenschap niet bekend dat Rusland deze afleidingsapparaten bezat of gebruikte. Volgens een wapenexpert die ‘The New York Times’ sprak, zou het gebruik van de afleidingsmunitie erop kunnen duiden dat het Russische leger ofwel roekeloos wordt, ofwel een bepaalde urgentie voelt in de oorlog.

Volgens de autoriteiten in Kiev hebben maandag slechts zeven van de geplande tien vluchtcorridors over het hele land kunnen functioneren. In totaal konden ongeveer 4.000 mensen in veiligheid worden gebracht, verklaarde vicepremier Irina Veresjtsjoek volgens het agentschap Unian. De meeste burgers kwamen uit de regio van Kiev.

• De evacuaties uit het zwaar geteisterde Marioepol in het zuiden van Oekraïne zijn op de 19de dag van de oorlog opnieuw grotendeels mislukt. Er zouden slechts zo’n zes- tot zevenhonderd man in een konvooi van 160 auto’s uit die stad hebben kunnen ontsnappen. Ook wordt er nog steeds een hulpkonvooi met medicijnen en water voor de belegerde havenstad geblokkeerd, aldus Veresjtsjoek. Volgens het stadsbestuur zijn alleen al in Marioepol 2.357 doden gevallen.

• De vredesonderhandelingen tussen delegaties uit Oekraïne en Rusland worden vandaag voortgezet. De Oekraïense president Zelensky zei maandagavond in zijn dagelijkse videoboodschap dat de onderhandelingen “best goed” verlopen, maar voegde daar wel aan toe “dat we het moeten aankijken”. Afgelopen weekend, vóór het recentste online overleg, spraken Russische onderhandelaars nog over betekenisvolle vooruitgang in de onderhandelingen.

• Volgens de Oekraïense presidentiële adviseur Oleksij Arestovitsj, stafchef van president Zelensky, kan de oorlog in mei voorbij zijn. In een video gepubliceerd door verschillende Oekraïense media zegt Arestovitsj dat de exacte timing van het einde van de oorlog zou afhangen van hoeveel middelen het Kremlin nog bereid is in te zetten. “Ik denk dat we uiterlijk begin mei een vredesakkoord hebben, misschien zelfs veel eerder. Ik heb het over de uiterste datum”, zei Arestovitsj. “We staan nu op een splitsing: ofwel komt er nu zeer snel een vredesakkoord, binnen de twee weken met het terugtrekken van de troepen enzovoort, ofwel zullen er zoals sommigen zeggen een aantal Syriërs ‘bij elkaar geschraapt worden’ voor ronde twee, waarop we ook hen vermorzelen en een akkoord bereiken tegen midden of eind april.”

Een “volkomen idioot” scenario zou volgens Arestovitsj inhouden dat Rusland na een maand training alsnog nieuwe dienstplichtigen de oorlog in zou sturen. Zelensky’s stafchef waarschuwt dat ook nadat een akkoord bereikt is, er nog zeker een jaar lang kleine botsingen mogelijk zullen blijven ondanks de Oekraïense eis dat Rusland alle troepen terugtrekt.

• De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft Marina Ovsyannikova, de vrouw die maandagavond de hoofdnieuwsuitzending van de Russische staatstelevisie verstoorde met een oproep aan kijkers om de oorlog te stoppen en de “propaganda niet te geloven”, persoonlijk bedankt in zijn nachtelijke videotoespraak. Daarnaast sprak hij zijn dankbaarheid uit aan alle Russen die desinformatie bestrijden en hun families en vrienden op de hoogte proberen te brengen van wat er werkelijk gaande is in Oekraïne.

Over het lot van Ovsyannikova, een medewerkster van de zender waarvan ze de nieuwsuitzending verstoorde, heerst intussen onduidelijkheid. Volgens Pavel Chikov, hoofd van de mensenrechtenbeweging Agora, is Ovsyannikova na haar actie gearresteerd en meegenomen naar een politiebureau in Moskou. Volgens berichten op Twitter zou haar advocaat echter gezegd hebben dat ze verdwenen is.

• De lidstaten van de Europese Unie zijn het eens geraakt over een vierde pakket sancties tegen Rusland als vergelding voor de invasie in Oekraïne. Met dit vierde pakket wordt onder meer de zwarte lijst van individuen en organisaties uitgebreid. Naast de uitbreiding van de sanctielijst komt er onder meer een verbod op de export van luxegoederen naar Rusland, een verbod op de import van belangrijke goederen uit de ijzer- en staalsector vanuit Rusland en een verbod op nieuwe investeringen in de Russische energiesector.

• De EU en de VS ondernemen ook een initiatief om de positie van Rusland in de Wereldhandelsorganisatie te treffen. De sancties worden van kracht na publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie.

• De VS waarschuwt China tegen het verstrekken van militaire of financiële hulp aan Moskou, maar vreest tegelijkertijd dat het land al besloten heeft om Rusland economisch en financieel te steunen tijdens de oorlog. Ook vrezen de Amerikanen dat China overweegt om Rusland militaire hulp, zoals gewapende drones, te sturen. China houdt vol “geen partij” in het Oekraïne-conflict te zijn, maar de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi stelt wel dat het land het recht heeft om “z’n legitieme rechten en belangen te verdedigen”. Hij noemt het conflict in Oekraïne “het product van de opeenstapeling en intensivering van Europese veiligheidsconflicten door de jaren heen”.

• In het licht van de ontwikkelingen bij de oorlog in Oekraïne sluit VN-secretaris-generaal Antonio Guterres de mogelijkheid van een kernoorlog niet langer uit. Dat Rusland de afschrikkingswapens van de nucleaire legereenheden in verhoogde staat van paraatheid heeft gebracht, is een “akelige ontwikkeling”, zei de Portugees in New York.

“Het vooruitzicht van een nucleair conflict, eens ondenkbaar, ligt nu weer binnen de mogelijkheden”, aldus Guterres. Daarmee heeft de VN-topman zijn toon veranderd. De voorbije weken bestempelde hij de mogelijkheid van een inzet van kernwapens nog als “onvoorstelbaar”.

Herbekijk ook: