Personen met handicap met dringendste noden krijgen sneller budget, andere wachtlijsten blijven erg lang

Om de groeiende wachtlijst voor personen met een handicap aan te pakken, lanceerde Vlaams minister Wouter Beke in juni 2021 zijn Zorginvesteringsplan. In dat plan engageerde de CD&V-minister zich onder meer om de personen in prioriteitengroep 1, de groep met de meest dringende noden, binnen de 18 maanden een persoonsvolgend budget te geven. Met dat budget kunnen mensen met een handicap zorg en ondersteuning kopen. Onder welke prioriteitengroep een persoon valt, wordt beoordeeld door de Vlaamse toeleidingscommissie van het VAPH.

Uit cijfers van het VAPH — die dinsdag worden voorgesteld in het Vlaams Parlement — blijkt nu dat er vorig jaar 2.211 persoonsvolgende budgetten in prioriteitengroep 1 zijn toegekend. Dat zijn er veel meer dan de 439 PVB's in 2018, de 378 PVB's in 2019 of de 726 PVB's in 2020. De inspanning zorgt er volgens minister Beke voor dat het streefdoel van 18 maanden is gehaald en dat er een "historische daling" is in de wachttijd voor de hoogste prioriteitengroep.

Toch is er nog geen reden voor euforie. Zo blijven de wachtlijsten in de prioriteitengroepen 2  en 3 — de iets minder dringende zorgvragen — erg lang. Eind 2020 waren er 3.777 wachtenden in prioriteitengroep 2 en 11.044 in prioriteitengroep 3. “Nederigheid is op zijn plaats”, erkent minister Beke.

Voor mensen in prioriteitengroep 2 wordt er intussen een ‘experimenteel kader’ uitgewerkt. Zo wordt er gedacht aan “tijdelijke deelbudgetten”. Die manier van werken zou kunnen helpen om de mantelzorgers al voor een deel te “ontzorgen” door de grootste zorgvraag al voor een deel in te lossen. Voor die piste wordt 20 miljoen euro voorzien.

Voor prioriteitengroep 3 is de beloofde bevraging opgestart. Bedoeling van die bevraging is om de actuele noden van de mensen in die groep in kaart te brengen. Bijna 1.000 mensen hebben die bevraging ingevuld en de resultaten worden momenteel verwerkt. “We willen bekijken welke alternatieve mogelijkheden er zijn voor personen met een handicap, want niet alle rechten en tegemoetkomingen zijn gekend of worden ten volle benut”, aldus Beke.

Verschillende parlementsleden reageren tevreden op de afbouw van de wachtlijst voor de dringendste noden. “Dat de wachtlijsten in prioriteitengroep 1 nagenoeg weggewerkt zijn, is een prima zaak en een prestatie”, zegt Open Vld-parlemenslid Maurits Vande Reyde. 

De aanpak van de wachtlijst in de andere prioteitengroepen wordt volgens hem “de uitdaging voor de volgende jaren”. Extra geld alleen zal niet volstaan. “We moeten hiervoor een beter systeem uitwerken en dat eerlijk communiceren naar mensen op de wachtlijst”, klinkt het. 

Oppositiepartij Vooruit plaatst kanttekeningen bij een aantal evoluties. Zo heeft Hannes Anaf vragen bij de plannen rond “tijdelijke deelbudgetten” in prioriteitengroep 2. “Tijdelijke deelbudgetten is als zeggen tegen iemand die door een verkeersongeval een been brak en een inwendige wonde heeft, dat je enkel de inwendige wonde zal behandelen. Die mensen moeten kiezen tussen snel en half geholpen worden, of blijven wachten”.

Volgens Anaf is het wel goed dat een groot deel van de mensen met de dringendste noden sneller geholpen wordt. “Maar wie nu door een accident met een zware zorgnood wordt belast, kan terug wachten, want het zakcentje dat minister Beke nu heeft losgepeuterd bij zijn collega’s is intussen alweer op tot 2024. Zolang er geen structurele middelen, jaar na jaar, worden voorzien in de Vlaamse begroting, zullen de wachtlijsten in élke prioriteitengroep blijven aangroeien.”