Direct naar artikelinhoud
AchtergrondOorlog in Oekraïne

‘We willen ze vernietigen’: Kiev zet zich schrap nu Russische artillerie nadert, maar welk lot wacht de hoofdstad?

Een verkoolde Russische tank nabij Soemy.Beeld via REUTERS

De verwoestende Russische artillerie komt steeds dichter bij Kiev. Nu de Russen de hoofdstad naderen, rijst de vraag of Kiev ook het slachtoffer zal worden van de vernietigende aanpak van Moskou in de andere Oekraïense steden. Vier vragen over de Russische strategie.

Wat zijn de Russische tactieken tot nu toe geweest tegen de steden in drie weken oorlog?

Beschieten, omsingelen, belegeren en op de knieën dwingen. Dat is de aanpak van het Russische leger sinds de invasie geweest om Oekraïense steden in te nemen. Aanvankelijk probeerden de Russen in de eerste week snel door te stoten, vooral naar Kiev, om het Oekraïense leger en president Volodymyr Zelensky snel een dodelijke klap toe te brengen. De onverwacht felle tegenstand van de Oekraïners, die zelfs de VS verbaasde, haalde een streep door de rekening. Vooral de strijd in Charkiv in die eerste dagen maakte de Russen duidelijk dat een blitzkrieg er niet meer in zat.

Ze pasten hun militaire strategie noodgedwongen aan, wetende dat een flink deel van het Oekraïense leger zich had teruggetrokken in de steden. Met behulp van hun overmacht aan vuurkracht, variërend van artillerie tot raketaanvallen, proberen de Russische generaals sindsdien de grote steden tot overgave te dwingen. Soldaten worden niet in een stad gestuurd, waar ze een bloedige stadsoorlog te wachten staat, maar gebruikt om te belegeren en te beschieten. In deze zin heeft Moskou geleerd van de strijd om het Tsjetsjeense Grozny, dat met veel verliezen werd ingenomen.

De brute kracht in Grozny en bij de interventie in Syrië is gehandhaafd. Tot nu toe hebben de Russen in bijna drie weken zo’n 900 raketten afgevuurd, waaronder de verwoestende korteafstandsraket Iskander. Dit is een ongekend aantal voor de Russische krijgsmacht. “In wezen is hun strategie om steden te bombarderen, met de bewoners nog ter plekke, om te proberen de wil van het Oekraïense volk te breken”, vatte de Australische defensiestrateeg Malcolm Davis de Russische aanpak gisteren goed samen.

Trekken de Russen zich dan niks aan van de verwoestingen en burgerdoden die hun militaire aanpak veroorzaakt?

Daar lijkt het wel op. Volgens de gemeenteraad van Marioepol zijn tot nu toe ruim 2.500 doden in de stad gevallen sinds de belegering begon. Op satellietbeelden is de flinke verwoesting in de stad te zien van de Russische aanvallen met onder andere artillerie, die niet nauwkeurig is. Ook in andere steden, van Charkiv en Kiev tot Chernihiv en Soemy, is de enorme schade te zien aan huizen, flats, fabrieken, bruggen en andere infrastructuur.

Het zwaarste geschut van de Russen, de houwitser 2S7 Malka, is prima geschikt om een Oekraïense legereenheid ruim 40 kilometer verderop compleet te vernietigen. Maar in een stad is de schade enorm. Een granaat die door de Malka wordt afgevuurd, veroorzaakt een krater van zo’n vijf meter breed. Zo’n enorme krater was ook te zien na de aanval vorige week op het kinderziekenhuis in Marioepol. Moskou ontkent iedere keer burgerdoelen te treffen. Of het zegt dat een legitiem militair doelwit werd aangevallen.

Staat deze Russische tactiek van de ‘verschroeide aarde’ nu ook Kiev te wachten?

De houwitsers van het enorme Russische konvooi ten noordwesten van Kiev openden in het weekeinde al het vuur. Op satellietfoto’s is te zien dat bijna elk huis in het dorpje Moschoen, zo’n 40 kilometer van de hoofdstad, al is beschadigd door beschietingen. Tot nu toe is Kiev echter een massale lucht- en raketaanval bespaard gebleven. Zelfs het presidentiële kantoor staat nog overeind. De Russische terughoudendheid verbaast menigeen.

Als de Russen al vanaf het begin Kiev flink hadden aangevallen, hadden ze de Oekraïense verdediging kunnen verzwakken. In de plaats daarvan gaven ze de Oekraïners volop de ruimte om zich voor te bereiden op een aanval. De historische band met Rusland werd de afgelopen weken als reden genoemd waarom Kiev het lot van steden als Marioepol en Charkiv bespaard is gebleven. Moskou staat binnenkort voor de lastige keuze: opent het toch massaal het vuur of kiest het Kremlin voor een voorzichtige omsingeling en belegering die lang gaat duren?

Hoe denken de Oekraïners de stad te verdedigen?

Het Oekraïense leger heeft zijn hoop gevestigd op de stadsoorlog die de Russen liever niet willen voeren. Overal zijn blokkades opgeworpen om de Russische T-72-tanks tegen te houden. Een flink deel van het Oekraïense leger bevindt zich ook in stad. De Oekraïners denken ook dat het terrein in hun voordeel zal werken. 

In diverse delen van de stad vormen de Dnjepr en andere riviertjes een struikelblok. Bruggen zullen worden opgeblazen om de Russische opmars te stuiten. Kiev is ook enorm uitgestrekt. Het beeld van Russische pantserkolonnes die aan flarden worden geschoten met westerse antitankraketten, zal een enorme vernedering zijn voor Poetin en zijn generaals. “We willen ze vernietigen”, aldus generaal Sergiy Knyazev, belast met de verdediging van de stad, gisteren tegen de BBC over de naderende Russen.