"Schuilkelder intact, mensen worden er levend uitgehaald": wat weten we al over "bombardement" op theater in Marioepol?
In Marioepol, een havenstad in het zuiden van Oekraïne, vond gisteren een explosie plaats in een theater. Mogelijk bevonden zich honderden of zelfs meer dan duizend mensen in het gebouw. Oekraïne beschuldigt Rusland ervan dat het het gebouw gebombardeerd heeft, maar Rusland ontkent. Het is nog niet duidelijk of er slachtoffers zijn. Wat weten we wel al?
Wat is er gebeurd?
Dat in het gebouw een explosie plaatsvond, staat vast. Op geverifieerde beelden is te zien dat het gebouw bijna volledig verwoest is. (Zie foto bovenaan en video onder.)
Volgens het stadsbestuur van Marioepol zouden op het moment van de explosie meer dan duizend mensen in het gebouw aanwezig zijn geweest. Ze schuilden daar voor bombardementen elders in de zwaar belegerde stad.
Op satellietfoto's van het theater is te zien dat er voor en achter het gebouw op de grond met grote witte letters was aangegeven dat het om een schuilplaats ging en er zich kinderen in het gebouw bevonden.
"Er zijn ook foto's verspreid van een paar dagen geleden waarop te zien is dat mensen buiten aan het gebouw eten zitten te koken of het gebouw in en uit lopen met water. Op die foto's waren geen militairen te zien", zegt VRT NWS-journalist Rudi Vranckx vanuit Oekraïne.
Op onderstaande beelden (in de tweet) is te zien dat er heel wat mensen in het theater aanwezig waren, onder wie ook kinderen. (Op basis van bestaande foto's van het theater kunnen we ervan uitgaan dat deze beelden effectief in het theater zijn opgenomen. Wanneer de beelden exact gemaakt zijn, konden we niet achterhalen.)
Wie is verantwoordelijk?
Zoals wel vaker in een oorlog, is het aanvankelijk woord tegen woord. Oekraïne beschuldigt Rusland en zegt dat het gebouw gebombardeerd is vanuit een gevechtsvliegtuig. Ooggetuigen hebben ook gemeld dat ze een bom hebben zien vallen.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba heeft het over "een nieuwe, vreselijke oorlogsmisdaad". "Het kan niet dat Rusland niet wist dat zich hier burgers schuilhielden". "Mijn hart breekt voor wat Rusland ons volk aandoet", reageerde de Oekraïense president Volodimir Zelenski.
Maar Rusland ontkent dat het het theater heeft gebombardeerd. Volgens het Russische ministerie van Defensie heeft de extreemrechtse Oekraïense Azov-militie het gebouw zelf opgeblazen. Rusland verwees ook al naar die militie als rechtvaardiging voor een bombardement op een ziekenhuis in Marioepol, dat leden van de militie volgens Rusland gebruikten om aanvallen uit te voeren op het Russische leger.
Zijn er slachtoffers?
Of er mensen om het leven gekomen zijn, is uren na de explosie nog altijd niet duidelijk. Gisteren bleek het voor de reddingsdiensten moeilijk om het gebouw te bereiken.
Als het klopt dat op het moment van de explosie honderden mensen in het gebouw aanwezig waren, dan kan het aantal slachtoffers groot zijn. Op Twitter laat een onderzoeker van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch weten dat de organisatie een dag voor de explosie twee mensen sprak die Marioepol waren ontvlucht. Volgens hen waren er 500 tot 800 mensen in het theater aanwezig. Volgens het stadsbestuur waren het er zelfs meer dan duizend.
Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken zei aanvankelijk dat "velen begraven zijn onder het brandende puin". Maar tot nu toe is dat niet door onafhankelijke bronnen bevestigd.
Een vooraanstaand Oekraïens politicus maakte vanmorgen dan weer bekend dat de schuilkelder van het theater het "bombardement" doorstaan heeft en mensen er op dit moment levend uitgehaald worden. Volgens de laatste berichten zouden zo'n 130 mensen al gered zijn.
Dat zou kunnen betekenen dat alvast een meerderheid van de mensen die in het gebouw aanwezig waren, nog in leven is. Maar of iedereen op het moment van de explosie of het bombardement in die schuilkelder zat, is nog niet duidelijk.