Poetin zoekt binnen eigen diensten naar schuldigen voor haperende invasie

Volgens de nieuwsberichten zoekt Poetin de schuldigen onder meer bij de 5de dienst van de FSB, het machtige onderdeel van de veiligheidsdienst dat verantwoordelijk is voor spionage in Oekraïne. De Russischtalige nieuwssite Meduza, geblokkeerd in Rusland, meldde vorige week dat Sergej Beseda, de jarenlange bevelhebber van de 5de dienst, is verhoord en onder huisarrest is geplaatst. Twee media die gespecialiseerd zijn in Poetins veiligheidsdiensten, hebben bevestigd dat Beseda verhoord is.

Gisteren meldden Russische media ook het ontslag en de arrestatie van Roman Gavrilov, de plaatsvervangend bevelhebber van de Nationale Garde, een veiligheidsdienst die onder Poetin valt en grote verliezen heeft geleden in Oekraïne. Ook bestaan er twijfels over de positie van Sergej Narysjkin, het hoofd van de buitenlandse inlichtingendienst SVR, nadat hij vorige maand op de staatstelevisie werd uitgekafferd door Poetin.

Vooral de berichten over de 5de dienst roepen vragen op over de informatiepositie van Poetin. De dienst heeft onder Poetin altijd een speciale status gehad. Eind jaren 90 gaf toenmalig FSB-directeur Poetin bevoegdheden aan de 5de dienst om in buurlanden te spioneren, ook al is de FSB op papier een binnenlandse veiligheidsdienst en horen buitenlandse operaties thuis bij de militaire GROe en de SVR. Belangrijk werkterrein van de 5de dienst: Oekraïne. 

Na drie weken oorlog is duidelijk dat de Russische oorlog in dat land minder voorspoedig verloopt dan het Kremlin had verwacht. Viktor Zolotov, de baas van de Russische Nationale Garde, gaf deze week toe dat de invasie “minder snel gaat dan we willen”. De grote bereidheid onder de Oekraïense bevolking om het Russische leger tegen te houden, lijkt onderschat door het Kremlin.

“Het lijkt erop dat Vladimir Poetin er eindelijk achter is gekomen dat er iets mis is met de informatie van zijn inlichtingendiensten”, zegt journalist Andrej Soldatov, kenner van Poetins diensten, in een YouTube-interview met het team van de opgesloten oppositieleider Aleksej Navalny. Soldatov vermoedt dat Poetins ondergeschikten onwelgevallige informatie over Oekraïne opzettelijk hebben achtergehouden. “We weten allemaal dat er bij de FSB mensen werken die het karakter kennen van de man in het Kremlin. Ze begrijpen dat hij informatie wil zien die hem tevreden stelt. Nu botst de illusionaire werkelijkheid op de echte werkelijkheid.”

Die analyse wordt gedeeld door inlichtingenexperts. Ook Oleg Deripaska, een Kremlin-oligarch die zijn buitenlandse vastgoedimperium kwijt dreigt te raken door Poetins oorlog, deelde Soldatovs interview op zijn Telegram-kanaal.

De 5de dienst heeft tevens de opdracht om pro-Russische netwerken aan te leggen in buurlanden. Maar in Oekraïne zijn televisiezenders met Kremlin-propaganda door president Zelensky van de buis gehaald. Poetins belangrijkste politieke bondgenoot in Oekraïne, Viktor Medvedtsjoek, werd vorig jaar onder huisarrest gezet door de veiligheidsdiensten in Kiev. Diens pro-Russische oppositiepartij raakte veel van zijn invloed kwijt.

Volgens Soldatov was Poetin door medewerkers van de 5de dienst beloofd dat Russische militairen in Oekraïne onthaald zouden worden als bevrijders en dat er snel een Kremlin-gezinde regering geïnstalleerd kon worden. Soldatov: “Ze hebben volledig gefaald.”