Alain Goetz is al ruim dertig jaar actief in de Afrikaanse goudhandel. De Antwerpenaar wordt gezien als een sleutelfiguur in de regio van de Grote Meren. Toen hij in 2014 een goudraffinaderij oprichtte in Oeganda, deed dat de officiële goudexport van het land in vier jaar tijd toenemen met 105.000 procent. Hij exporteerde tientallen tonnen goud naar Dubai, ter waarde van meer dan een miljard euro. In 2019 vertelden twee smokkelaars uit conflictgebieden in Oost-Congo aan onze zusterkrant De Standaard dat hun goud bij de bedrijven van Goetz terecht kwam.

Donderdagavond werden de Belg en een tiental aan hem gelinkte ondernemingen door de Amerikanen gesanctioneerd. Het Amerikaanse ministerie van Financiën beschuldigt Goetz in een persbericht van betrokkenheid bij "de illegale export van goud vanuit de Democratische Republiek Congo". Daarmee zou de Antwerpenaar gewapende groeperingen in het land hebben gefinancierd. Zijn bezittingen in Amerika worden bevroren en de hij wordt uitgesloten uit het Amerikaanse financiële systeem. Het maakt hem tot een financiële paria.

Conflictgoud is een van de voornaamste bronnen van inkomsten van gewapende groeperingen in het oosten van Congo. Zij maken zich volgens de Amerikanen schuldig aan "moorden, verkrachtingen en het gedwongen rekruteren van kindsoldaten". Sinds de eeuwwisseling zijn in het oosten van Congo naar schatting 3,3 tot 7,6 miljoen mensen zijn gestorven door conflicten en onstabiliteit.

Goetz kwam vorig jaar in het vizier van de Amerikanen. Drie prominente Democratische senatoren vroegen in een brief aan de regering van Joe Biden om de Belg te sanctioneren. Ze baseerden zich daarvoor op rapporten van de Expertengroep van de VN-Veiligheidsraad, van de anticorruptie-ngo The Sentry en een onderzoeksartikel van onze zusterkrant De Standaard, dat Goetz in 2019 in verband bracht met conflictgoud uit Congo, kinderarbeid in de goudmijnen en een rits onderzoeken naar fiscale fraude.

Goetz: "Alle vertrouwen in dat deze fout snel wordt rechtgezet"

In een reactie aan onze zusterkrant De Standaard zegt Goetz dat de sancties volgens hem op verkeerde informatie berusten. Hij zegt al twintig jaar niet in Congo te zijn geweest en daar ook geen banden te onderhouden. Hij zegt informatie te hebben overgedragen aan de Amerikanen die zijn onschuld kunnen bewijzen. "Daarom heb ik er alle vertrouwen in dat alle informatie die eerder aan het Amerikaanse ministerie van Financiën is gecommuniceerd aan het licht komt, zodat deze fout snel wordt rechtgezet."

Vorig jaar zei Goetz dat de brief waarin de Amerikaanse senatoren oproepen om hem te sanctioneren volgens hem "vervalst is". Maar de senatoren bevestigden aan onze zusterkrant De Standaard de echtheid van het document. Goetz wees toen ook op zijn werk in liefdadigheidswerk in Afrika. Op Whatsapp stuurde hij foto’s van Afrikaanse kinderen die aanschuiven voor een bord eten in een door hem gesteund opvangtehuis.

In 2020 werden Goetz en zijn broer in België schuldig bevonden aan witwassen en fraude, gelinkt aan de handel in goud in Antwerpen. Die veroordeling had niets te maken met de activiteiten van Goetz in Afrika. In 2019 bevestigde het federaal parket aan onze zusterkrant De Standaard dat het op aanwijzen van het ministerie van Buitenlandse Zaken een onderzoek heeft geopend naar de activiteiten van Goetz in Oeganda. Dat onderzoek loopt nog steeds. Vanuit Amerika werd de voorbije jaren diplomatiek druk gezet op België om de zaak prioriteit te geven.