Direct naar artikelinhoud
AnalyseKernuitstap

Na het akkoord over de kerncentrales wacht de strijd met Engie Electrabel

Na het akkoord over de kerncentrales wacht de strijd met Engie Electrabel
Beeld Photo News

De federale regering heeft een principeakkoord over de verlenging van twee kerncentrales met tien jaar. Op die manier lijkt een hoofdpijndossier – minstens even – van tafel. Nu moeten de onderhandelingen met Engie Electrabel starten.

en

Al bijna twintig jaar waren opeenvolgende federale regeringen hopeloos op de sukkel met het dossier van de kernuitstap. Het was al langer duidelijk dat ook de regering-De Croo diep verdeeld was over de toekomst van de zeven Belgische kerncentrales. Vrijdag kwam ze na een marathonvergadering dan toch tot een principeakkoord. De regering wil de twee jongste kerncentrales, Doel 4 en Tihange 3, tien jaar langer openhouden dan voorzien. Om de bevoorrading te verzekeren wordt ook de bouw van twee gascentrales financieel gesteund. De twee centrales liggen in Wallonië, in Les Awirs en Seraing.

De Russische invasie in Oekraïne maakte dat zelfs de partijen Groen en Ecolo niet meer vasthielden aan de sluiting van alle kerncentrales tegen 2025, zoals in de huidige paars-groene wet op de kernuitstap staat. Dat zou België te afhankelijk maken van Russisch aardgas. Rusland financiert zijn militaire macht met de inkomsten uit de verkoop van aardgas en olie aan Europa. 

Het gaat weliswaar om een voorwaardelijke beslissing over de kerncentrales. Een definitieve beslissing kan pas vallen als alle voorwaarden die Engie Electrabel stelt gekend zijn. Het Franse energiebedrijf baat de kerncentrales in ons land uit. Nu moeten er dus formele onderhandelingen starten. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) en premier Alexander De Croo (Open Vld) zullen die voeren. Volgens Open Vld kan het snel gaan: achter de schermen was er al contact. Chris Peeters, CEO van netbeheerder Elia die gisteravond mee aanschoof bij de persconferentie, benadrukte van zijn kant dat de bevoorradingszekerheid in het huidige scenario veiliggesteld is.

Verlaagde btw, investeringen in waterstof

Naast de beslissing over de kerncentrales is de regering ook een extra pakket investeringen in de energietransitie overeengekomen. Vooral voor de groene partijen was dat van bijzonder groot belang. Zij oordeelden dat ons land alleen zo echt energieonafhankelijk kan worden van Rusland. Er wordt onder meer geïnvesteerd in meer hernieuwbare energie bij de NMBS en bij de overheidsgebouwen. Er komt een verlaagde btw op zonnepanelen en warmtepompen: 6 procent. Wellicht maar voor enkele jaren. De btw op sloop en renovatie blijft op 6 procent. Een CD&V-eis.

In waterstof, een groene brandstof geschikt voor de industrie, wordt er geïnvesteerd. De centen gaan naar de verdere uitbouw van het netwerk. De procedures voor de Raad van State worden ingekort, zodat groene projecten sneller rechtszekerheid hebben. Dat is vooral van belang voor de bouw van nieuwe windmolens. Ook zal er overleg komen met Skeyes, dat het luchtverkeer controleert en Defensie, zodat het bestaande winmolenpark kan uitgerust worden met grotere turbines. Ook de samenwerking met de buurlanden zal worden aangehaald. “We deblokkeren op die manier 1,5 GigaWatt aan zonne- en windenergie”, zei energieminister Tinne Van der Straeten. “Tegen 2030 is 30 procent van ons energieverbruik hernieuwbaar. Een gigantische stap vooruit.” 

Ook in de spoorwegen komen er investeringen, van waterstoflocomotieven tot zonnepanelen op stationsgebouwen. Tot slot krijgt ook het gas- en elektricteitsfonds 57 miljoen extra, om kwetsbare mensen te helpen hun woning energiezuinig te maken.

 De totale extra uitgaven van het akkoord bedragen iets meer dan 1 miljard euro. Hiervan komt 480 miljoen van de overheid zelf. De rest zou van de privé komen.

Geen 8 maar 1 miljard 

In vergelijking met het pakket van 8 miljard dat Van der Straeten op tafel had gelegd oogt het pakket mager. Milieu-organisaties Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Inter-Environnement Wallonie reageerden teleurgesteld. “Dit is een grote gemiste kans.” Van der Straeten wimpelde de kritiek af. “Hier zit een tevreden minister van Energie”, stelde ze. “Het pakket was erg ruim. Maar met dit resultaat blijven de doelstelling perfect overeind.”

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, al maandenlang de grootste tegenstander van de kernuitstap, is tevreden met het akkoord van de regering. “Kernenergie behouden zonder stopzetting was een voorwaarde van MR, en dat is binnen! De kernenergieproductie zal niet worden stopgezet”, tweet hij. “De wijziging van de wet van 2003 voor het einde van de maand zal kernenergie van de toekomst mogelijk maken.” Een van de liberale eisen was dat België de baan moest vrijhouden voor beloftevolle nucleaire technologieën. Onder meer zogenaamde SMR-reactoren.

Volgens vicepremier Petra De Sutter, de kopvrouw van Groen in de regering, richt het akkoord “zich op wat iedereen wil: lagere facturen, groene energie en een duurzame toekomst. Met goedkopere warmtepompen, zonnepanelen en meer windenergie op komst, zetten we vaart achter een groener België. We zetten een punt achter 20 jaar stuurloos energiebeleid. Dit is een gigasprong voorwaarts naar meer hernieuwbare energie en lagere facturen voor alle gezinnen.”

Op een persconferentie vrijdagavond benadrukte premier De Croo het geopolitieke belang van het akkoord. “De oorlog heeft verregaande gevolgen. Hij heeft de manier waarop we naar energie kijken veranderd. Grotere energieonafhankelijkheid betekent dat we Rusland minder middelen geven voor die verschrikkelijke oorlog. Te lang heeft ons land een gebrek gehad aan visie op energie.”