‘Dat de club dit als privézaak beschouwt, is niet correct’: hoe kan Marc Overmars opnieuw aan de slag bij Antwerp?

Marc Overmars wandelde de perszaal van Antwerp FC binnen zonder kartonnen koffiebekertje in de hand - een van zijn handelsmerken bij Ajax, naast ongepaste appjes aan vrouwelijke medewerkers. Als om meteen te tonen dat het vanaf nu allemaal anders zal verlopen. In zijn zog liepen de advocatenbroers Souidi en niet Antwerp-voorzitter Paul Gheysens, de grote afwezige die nochtans verantwoordelijk is voor de controversiële aanstelling.

De 48-jarige Overmars neemt bij de Antwerpse voetbalclub zijn oude functie weer op: directeur voetbalzaken, een afgeleide van technisch directeur. Begin vorige maand vertrok hij per direct bij de Nederlandse topclub, waar hij over de jeugd, scouting en transfers ging. Dat gebeurde nadat hij gedurende een langere periode ongepaste berichten had gestuurd naar meerdere vrouwelijke (oud-)collega’s.

‘Cancelcultuur’, werd dat toen wel eens genoemd. Nochtans is Overmars vandaag al weer helemaal terug. “Het zal niet opnieuw gebeuren. Ik heb die periode afgesloten”, antwoordde hij op vragen over die voorgeschiedenis. Volgens hem heeft het zelfs geen enkele invloed gehad op de contractbesprekingen. Dat het nogal snel gegaan is, wimpelde hij af met: “Ik ben 48 jaar en dan heb je niet veel tijd meer te verliezen.”

De club beschouwt de zaak-Overmars bij Ajax met andere woorden als een privékwestie. Volgens general manager Sven Jaecques is erover gesproken, zijn waarden en normen uitgewisseld en past de keuze perfect bij een club die “tweede kansen” hoog in het vaandel draagt. Getuige daarvan ook sterspeler Radja Nainggolan, die amper tien dagen bij de club was vooraleer hij betrapt werd op te snel én onder invloed rijden in de Antwerpse binnenstad. 

Apenrots

Puur sportief gezien is het een buitenkans voor een club als Antwerp. Anderhalve maand geleden was iemand als Overmars nog volstrekt onhaalbaar. De Nederlandse ex-topvoetballer maakte er een gewoonte van om jeugdspelers of relatief goedkope ruwe diamanten opnieuw te verpatsen voor een miljoenentarief. Met sportief succes bovendien: Ajax is regerend kampioen sinds 2019 en mengt zich ook Europees aardig in de debatten. Vorige week nog werd de club uitgeschakeld in de achtste finales van de Champions League door Benfica.

De ethiek van de zaak is een ander paar mouwen. Het palmares van Overmars bij Ajax is lang niet alleen positief. Uit de gesprekken die de Nederlandse krant NRC voerde met elf vrouwelijke (oud-)medewerkers volgde een patroon van opdringerig en stalkerig gedrag, voornamelijk via whatsappberichten. Hij deinsde er ook niet voor terug om vanop de werkvloer - de toiletten van het stadion - foto’s van zijn geslachtsdeel te sturen.

Volgens NRC kon dat gedrag in Ajax gedijen dankzij een algehele machocultuur, door de getuigen omschreven als een “apenrots”. Philippe Muyters, lid van de raad van bestuur van Antwerp FC en ex-minister van Sport, lijkt op dat vlak erg gerust. “In het verleden zijn al verschillende procedures rond grensoverschrijdend gedrag opgestart. Ook in dit geval zal de nodige communicatie naar het personeel volgen om alles in goede banen te leiden, zo is mij verzekerd.”

Wat zou er moeten gebeuren in zo’n situatie? Evy Van Coppenolle, coördinator van het Centrum Ethiek in de Sport, ziet twee belangrijke aspecten in een dergelijke context. Eén: maak duidelijke afspraken over wat wel en niet kan, eventueel via het ondertekenen van een gedragscode. Twee: “Ga in gesprek met de mensen met wie die persoon moet samenwerken: voelen jullie zich hier comfortabel bij?”

Dat laatste is althans niet gebeurd voorafgaand aan de aanstelling. Op de vraag of de beslissing met vrouwelijke medewerkers is doorgesproken, was het antwoord van Sven Jaecques: “Concreet niet.” Het schept de indruk dat sportieve belangen primeren op interne veiligheid.

Ook Annelies D’Espallier, ombudsvrouw gender bij de Vlaamse Gemeenschap, vraagt zich af of de club wel voldoende stilstaat bij het signaal dat hier wordt uitgezonden. “Als de club het als een privézaak beschouwt, is het eigenlijk al niet correct. Dit gaat over de veiligheid en het welzijn van medewerkers. Ik ben voorstander van tweede kansen, maar gewoonlijk is daar net iets meer voor nodig dan simpelweg van stoel veranderen.”

Tuchtuitspraak

FASC, de overkoepelende supportersvereniging van voetbalclub Antwerp, ziet alleszins geen graten in de aanstelling. Zij lijken vooral blij dat het “iemand met heel veel verstand van voetbal” is die de club sportief gaat leiden en wijzen ook op de “privésfeer” waarin de feiten zich bevinden.

Op juridisch vlak heeft Antwerpen alvast de zaak goed bekeken. Hoewel het seksuele wangedrag gemeld is bij het Instituut Rechtspraak (ISR), is er geen strafrechtelijke zaak. Als het ISR beslist de zaak te behandelen, is de tuchtuitspraak “enkel van toepassing binnen de desbetreffende sportfederatie”, zegt Van Coppenolle. Een levenslange schorsing voor functies binnen het Nederlandse voetbal is een optie, maar Antwerpen ligt - ondanks een intentieverklaring van haar burgemeester - niet in Nederland.

Niet dat die kwestie heeft meegespeeld, aldus Overmars. “Als je bij Ajax hebt gewerkt, kan je alleen nog in het buitenland aan de slag. Daarom heb ik voor het buitenland gekozen. Dat was geen vlucht.”