"Maakt de fallus de man?" Gents wetenschapsmuseum zoekt antwoord in nieuwe expo

Het Gentse wetenschapsmuseum GUM opent nu donderdag een tentoonstelling over het mannelijk lid. Vragen zoals "Maakt de fallus de man?" en "Is de lengte van mijn lid normaal?" krijgen een wetenschappelijk antwoord. "De penis is overal", stelt het museum. "Waar mensen zijn, duikt de vorm op: in oeroude grottekeningen, in kunst op een wc-deur of op social media. En de fallus is fascinerend voor zowel de mens als voor de wetenschapper", zegt directeur en curator van het GUM Marjan Doom:

Voor de expo werkt het museum samen met nationale en internationele kunstenaars en wetenschappers zoals de uroloog Piet Hoebeke van de Gentse universiteit. Die wetenschappelijke kennis is cruciaal voor het museum. "De specialisten hebben een eigen netwerk dat helpt om op zoek te gaan naar thema's en objecten", zegt Doom.

De tentoonstelling is mooi op tijd klaar en dat leek even een utopie. Veel informatie die werd gevraagd via e-mail kon niet doorstromen omdat de spamfilter van het museum bepaalde mails niet doorliet.

Woorden die rode oortjes konden bezorgen werden tegengehouden. Gelukkig werd dat euvel snel opgelost.

"Maar verwacht je niet aan een piemeltentoonstelling", zegt Doom. Ongeacht de titel van de expo zal er dus geen ontelbaar aantal fallussen te zien zijn. Maar wat is er dan wél te zien? "Er is veel werk van gerenommeerde internationale kunstenaars. Grayson Perry is een Britse kunstenaar die werkt rond genderfluïditeit en er is ook werk te zien van Berlinde De Bruyckere." 

Ook werk van lingerie-ontwerpster Murielle Scherre, van de Britse schilder David Hockney, van de Amerikaanse fotograaf Man Ray, van de Australisch-Colombiaanse kunstenares Maria Fernanda Cardoso en van de beeldhouwer Jean Tinguely uit Zwitserland is te zien.

Een opvallend stuk in de tentoonstelling is de "Spierenman" uit de 19e eeuw die in bruikleen werd genomen van het Nederlandse Universiteitsmuseum Groningen. Het is gelijkaardig aan een paard dat in de vaste collectie zit. De "Spierenman" is een figuur waarvan de huid werd weggelaten zodat alle spieren en pezen te zien zijn. "Het is gemaakt uit papier-maché en heeft een erecte penis. Hij kijkt opvallend recht in de mensen hun ogen", zegt Doom.

Maar speelt de grootte eigenlijk een belangrijke rol? Dat is een vraag waar het museum een antwoord op zoekt. "We onderzoeken of het formaat belangrijk is, wat een normale lengte is en of het voor de wetenschap belangrijk is om te weten wat de gemiddelde lengte is. De mens wil dat gemiddelde kennen om te weten of hij normaal is. Maar als de wetenschap dat gemiddelde naar buiten brengt, dan kan dat als normaal worden beschouwd. En dat is het eigenlijk helemaal niet."

Uroloog Piet Hoebeke hoort de vraag over het formaat en de lengte vaak in zijn praktijk, weet directeur Dooms: "Heb ik geen te kleine penis? Hij zegt altijd dat hij in 99,99 procent van de gevallen moet zeggen dat die persoon zijn penis gewoon normaal is."

De Universiteit van Vlaanderen is een Belgische vereniging die gratis colleges aanbiedt van wetenschappers. Op VRT Nu zijn de filmpjes van de colleges te zien. Uroloog Piet Hoebeke hield ooit een betoog over de penis:

Maar er is voor elk wat wils in de tentoonstelling: "Er zijn meer vulva's te zien dan je zou verwachten", zegt Dooms. "En de clitoris ook. Die komt schrijnend laat in het wetenschapsschouwspel. In 2005 hebben Australische wetenschappers voor het eerst de anatomie ervan op een wetenschappelijke manier onderzocht. Er zijn wel oudere vermeldingen van, maar officieel is het pas van toen. Dat is nogal tragisch."

De tentoonstelling "Phallus. Norm en vorm" is te bezoeken vanaf 24 maart 2022 tot 8 januari 2023. Het GUM bevindt zich vlakbij de Gentse plantentuin en is volledig kidsproof, verzekert directeur Marjan Doom.