VN-baas: “De wereld wandelt met gesloten ogen richting een klimaatcatastrofe”

Op de klimaattop COP26 kwamen de verschillende landen overeen om het gebruik van steenkool af te bouwen. Het ging al om een compromis gezien men oorspronkelijk de ambitie had om het gebruik van steenkool volledig uit te faseren. Maar zelfs het compromis wordt niet nagestreefd, zo merkt een strenge Guterres op.

Het laatste jaar steeg de energiegerelateerde CO2-uitstoot met maar liefst 6 procent: “De hoogste stijging in de geschiedenis”, volgens Guterres. En daar is de uitstoot van steenkool die eveneens tot een “recordhoogte” steeg, voor een groot stuk verantwoordelijk voor. Dat tal van landen weer volop steenkool ontginnen heeft dan weer te maken met de Russische invasie en het Russische gas waar men minder afhankelijk van wil zijn. De gevolgen voor het klimaat zijn dan vaak bijzaak.

Zo hebben verschillende Tsjechische bedrijven reeds besloten om terug over te schakelen van gas naar steenkool. Tsjechië is voor zowat 90 procent afhankelijk van Russisch gas en wil een energiecrisis voorkomen. Roemenië heeft beloofd om geen nieuwe steenkoolmijnen te openen. Het zal de ontginningscapaciteit wel opdrijven. Ook Bulgarije houdt zijn kolenindustrie in stand totdat het zelf minstens twee nieuwe kernreactoren heeft gebouwd. 

Het heeft echter geen zin om landen met de vinger te wijzen, waarschuwt Guterres. “Want de planeet staat in brand en geen enkel land ter wereld kan zich isoleren van de chaos.” Hij heeft het over de talrijke klimaatrampen (overstromingen, bosbranden, stormen,...) waardoor reeds 30 miljoen mensen dakloos zijn geworden. 

“We wandelen met gesloten ogen richting een klimaatcatastrofe.” Als we verder doen zoals we bezig zijn, moeten we niet alleen afscheid nemen van het ambitieuze doel om de klimaatopwarming tot 1,5 graad te beperken. Volgens Guterres zal een klimaatopwarming van 2 graden zelfs moeilijk haalbaar zijn. Zelfs als alle landen zich houden aan hun beloftes van de overeenkomst in Parijs (COP21), stevenen we af op emissies die tegen 2030 met 14 procent gestegen zijn. Dat zou een klimaatopwarming van 2,7 graden betekenen. 

De VN-baas vraagt met aandrang om te investeren in hernieuwbare energie. “Al kunnen zelfs de meest ambitieuze acties de slechte situatie niet uitwissen”, zo relativeert Guterres meteen.

Het VN-klimaatpanel IPCC waarschuwde een kleine maand geleden in een nieuw rapport nog voor de gevolgen van de klimaatverandering. “Ik heb al verschillende wetenschappelijke rapporten gelezen in mijn carrière, maar nooit eerder las ik een rapport als dit”, zo reageerde Guterres toen. “Bijna de helft van de mensen leeft nu al in een gevarenzone.” Volgens hem leest het rapport als “een atlas van menselijk lijden”. Nog volgens Guterres tonen wereldmachten een “crimineel gebrek aan leiderschap”. Hij ziet het als een vernietigende aanklacht tegen de internationale gemeenschap, die er volgens hem niet in slaagt in actie te komen. 

Lees ook: 

Klimaatverandering nog feller dan verwacht, volgens nieuw VN-rapport: “Wat vooral opvalt, is de toon” (+)