Luchtvervuiling wereldwijd stijgt nog steeds tot ongezonde niveaus in 2021

Enkel de luchtkwaliteit voor fijnstof in Puerto Rico, de Amerikaanse Maagdeneilanden en Nieuw-Caledonië voldeden vorig jaar aan de WHO-richtlijnen over luchtkwaliteit. Dat toont een nieuw rapport van IQAir, een commercieel bedrijf dat de luchtkwaliteit wereldwijd opvolgt. Ook slechts 222 van de 6.475 geanalyseerde steden hadden in 2021 een gemiddelde luchtkwaliteit die voldeed aan de WHO-standaard.

De vijf landen met de meest vervuilde lucht ter wereld:
(Ze overschreden de WHO-richtlijnen voor fijnstof minstens 10 keer vorig jaar.)

1. Bangladesh
2. Tsjaad
3. Pakistan
4. Tadzjikistan
5. India
   

Tot de beste leerlingen van de klas behoren onder meer:
(De gemiddelde niveaus van deze landen overschreden een tot twee keer de WHO-norm.)

• Australië
• Canada
• Luxemburg
• Japan
• Verenigd Koninkrijk
• Scandinavische landen
  

In Europa werd de luchtkwaliteit vorig jaar in 42 landen en in 1.588 steden gemeten. In 2021 daalde de luchtkwaliteit in 25 landen in vergelijking met 2020, in 14 landen verbeterde de luchtkwaliteit. De noordelijke en westelijke delen van Europa hebben volgens het rapport hogere concentraties aan fijn stof dan Zuid- en Oost-Europa. De oorzaak is onder meer de verbranding van steenkool en biomassa voor de verwarming tijdens de koudere wintermaanden.

Het Verenigd Koninkrijk scoorde beter, daar voldeden tien steden aan de richtlijn, gevolgd door Finland, waar acht steden de richtlijn haalden.

Over het algemeen verbetert de luchtkwaliteit in Europa in de meeste landen de laatste decennia. 

In de VS steeg de luchtvervuiling vorig jaar in vergelijking met 2020. De lucht in de stad Los Angeles bleek de meest vervuilde, van de meer dan 2.400 geanalyseerde Amerikaanse steden. De belangrijkste bronnen van vervuiling waren hier het door fossiele brandstoffen aangedreven transport, energieproductie en bosbranden. 

China, dat tot de landen met de ergste luchtvervuiling behoort, liet vorig jaar toch een verbeterde luchtkwaliteit zien. In meer dan de helft van de geanalyseerde Chinese steden was er minder luchtvervuiling dan het jaar eerder. Ook de hoofdstad Peking zette een vijfjarige trend van verbeterde luchtkwaliteit zich voort. Volgens het rapport komt de betere luchtkwaliteit in Peking door een afname van vervuilende industrieën opgelegd vanuit het beleid.

Het Amazoneregenwoud heeft helaas meer koolstofdioxide uitgestoten dan het vorig jaar heeft opgenomen. Onder andere de ontbossing en bosbranden hebben het kritieke ecosysteem bedreigd, de lucht vervuild en bijgedragen aan klimaatverandering, volgens het rapport.

Elk jaar sterven miljoenen mensen door sterk vervuilde lucht. In 2016 werden, volgens de WHO, ongeveer 4,2 miljoen voortijdige sterfgevallen in verband gebracht met fijnstof. Ook de dood van ongeveer 40.000 kinderen onder de vijf jaar in 2021 wordt rechtstreeks in verband gebracht met fijnstof-luchtvervuiling, volgens onderzoek aan de universiteit van Harvard.

"Dit rapport onderstreept de noodzaak voor regeringen over de hele wereld om de wereldwijde luchtvervuiling te helpen verminderen", vertelde Glory Dolphin Hammes, CEO van IQAir in Noord-Amerika, aan CNN. "Fijnstof doodt elk jaar veel te veel mensen. Regeringen moeten strengere nationale normen voor de luchtkwaliteit opstellen en een beter buitenlands beleid voeren dat een betere luchtkwaliteit bevordert."

Dit rapport is het eerste grote luchtkwaliteitsrapport dat zich baseerde op de nieuwe richtlijnen voor luchtvervuiling van de WHO, die in september 2021 werden aangepast. De nieuwe richtlijnen halveerden onder meer de aanvaardbare concentratie van fijnstof - of PM 2.5 - van 10 naar 5 microgram per kubieke meter.

PM 2.5 is de kleinste vervuilende stof maar ook een van de gevaarlijkste. Bij inademing reist het diep in het longweefsel waar het in de bloedbaan terecht kan komen. Het is afkomstig van bronnen zoals de verbranding van fossiele brandstoffen en bosbranden. Het wordt in verband gebracht met onder andere astma, hartaandoeningen en andere aandoeningen van de luchtwegen.

Volgens Hammes moet er een grote stap worden gezet in de richting van hernieuwbare energie. "We moeten drastische maatregelen nemen om het tij van de opwarming van de aarde te keren, anders zou de impact en de trein waarop we ons bevinden onomkeerbaar zijn."

De VN concludeerde in een rapport over klimaatverandering van 2021, dat naast het vertragen van de snelheid van de opwarming van de aarde, het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen een extra voordeel zouden bieden voor de verbetering van de luchtkwaliteit.

Het rapport bracht ook enkele ongelijkheden aan het licht. Zo blijven meetstations schaars in sommige ontwikkelingslanden in Afrika, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten, wat leidt tot een gebrek aan gegevens over de luchtkwaliteit in deze regio's.

Hammes merkte verder op dat het Afrikaanse land Tsjaad in 2021 voor het eerst in het rapport werd opgenomen. Het rapport ontdekte dat de luchtvervuiling in het land vorig jaar zeer slecht was en meteen op de op één na hoogste plaats ter wereld kwam te staan, na Bangladesh.