2013 Getty Images

Stephen Wilhite, de man aan wie we de "gifjes" op sociale media te danken hebben, is overleden

In de Verenigde Staten is Stephen Wilhite overleden. Hij is de man die de "gif" uitvond, de korte, bewegende filmpjes zonder klank waar velen van ons zich maar wat graag mee amuseren. Van een vliegtuigje over een dancing baby tot de virale Nancy-gif uit "Thuis", we hebben het te danken aan deze man.

Stephen Wilhite, de naam zegt op het eerste gezicht misschien niet zo veel, maar zijn uitvinding zal meer belletjes doen rinkelen. De gif, kort voor Graphics Interchange Format, een grafisch bestandje met een bewegende afbeelding die eindeloos na elkaar afgespeeld wordt. We zien zogenoemde "gifjes" vandaag vooral opduiken op sociale media, om je berichten wat kleur bij te zetten.

Stephen Wilhite werd in 2013 bekroond tijdens de uitreiking van de Webby Awards. Daar werd hij als volgt aangekondigd:

Vliegtuigje

De gif werd in 1987 ontwikkeld bij het Amerikaanse bedrijf CompuServe, de eerste grote commerciële internetprovider. Bedenker was computerwetenschapper Stephen Wilhite. Van sociale media was nog geen sprake, een gif had dan ook een andere functie dan degene die we vandaag kennen.

Om je website of je blog wat minder droog te maken, plaats je er graag een afbeelding bij. Maar het internet was in de beginjaren lang nog niet zo snel als nu, en als je zulke grote bestanden wilde invoegen, kostte het heel veel tijd om je pagina te laden. Vandaar kwam Wilhite met de gif op de proppen. Hij verkleinde via compressie de bestandsgrootte, maar zorgde er tegelijk voor dat de grafische afbeeldingen van hoge kwaliteit en in hoge resolutie waren.

Het eerste gifje dat Wilhite naar eigen zeggen creërde, was dat van een vliegtuig:

Bewegende plaatjes

Omdat gif-bestanden klein zijn, konden ze snel worden gedeeld tussen computernetwerken. Websites en blogs maakten er dan ook gretig gebruik van, je struikelde over het aantal bewegende plaatjes tussen de tekst. Maar tijden en inzichten veranderen en mensen bleken na verloop van tijd toch een "rustiger" scherm te verkiezen.

Daarnaast had de gif ook zijn technische beperkingen (zo was er maar een beperkt aantal kleuren beschikbaar), werd het internet sneller en ontstonden er alternatieven die een betere kwaliteit boden (denk aan het jpeg-formaat voor foto's). Gifs verdwenen dus geleidelijk aan uit het zicht, tot ze enkele jaren geleden weer hun intrede maakten. Met dank aan sociale media.

Emoties en humor

We gebruiken gifs naar believen in onze berichten op Facebook, Twitter, WhatsApp en dies meer. Alleen hebben gifjes nu niet meer de louter decoratieve betekenis van vroeger, maar gebruiken we ze net als emoji's, om een gevoel uit te drukken. Gifjes volstaan, zonder dat we -lui als we zijn- het nog hoeven uit te tikken. En we sturen ook graag gifjes rond, louter ter amusement en humor.

Via eenvoudige programma's kan je zelf je eigen gifs maken, de meeste daarvan komen terecht op Giphy, de website die gifs van over de hele wereld verzamelt. Daar horen ook animated gifs bij, waar je verschillende afbeeldingen over elkaar legt in hetzelfde bestand, en dat maakt de mogelijkheden voor creatieve geesten nog groter.

"Dancing baby"

Stephen Wilhite kreeg in 2013 een Lifetime Achievement Award bij de uitreiking van de Webby Awards, voor zijn bijdrage aan de internetcultuur. Drie jaar eerder was hij met pensioen gegaan. Hij is overleden op 14 maart aan de gevolgen van Covid-19, 11 dagen na zijn 74e verjaardag.

Ook Wilhite had trouwens zijn favoriete gif. In een interview met de Amerikaanse krant  The New York Times in 2013 naar aanleiding van zijn Lifetime Achievement Award, vertelde hij dat de dancing baby uit 1996 zijn voorkeur wegdroeg.

Meest gelezen