Na "Pano": Weyts wil dat meldpunt buíten universiteiten klachten kan behandelen over grensoverschrijdend gedrag
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) belooft om een extern meldpunt op te richten voor grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs. Dat meldpunt moet dus losstaan van de onderwijsinstellingen. Dat heeft hij gezegd in de commissie Onderwijs in het Vlaams Parlement. Vorige week getuigden in “Pano” meer dan 30 doctoraatsstudenten over machtsmisbruik door twee professoren aan de UGent en de KU Leuven.
Melding na melding die amper iets oplevert. Dat was het beeld dat tientallen doctoraatsstudenten vorige week schetsten in “Pano” over twee professoren aan de UGent en de KU Leuven. De doctoraatsstudenten spraken over vernederingen, pesterijen en machtsmisbruik dat de universiteiten jarenlang lieten aanslepen.
Waarover gaat dit?
Aan de UGent spraken 21 doctoraatsstudenten over het toxische gedrag en financieel gesjoemel door een professor aan de vakgroep Plant en gewas. Na meer dan 15 meldingen kreeg de man in 2019 al twee sancties. Zo werden zijn financiën gecontroleerd en mocht hij twee jaar geen doctoraatsstudenten meer begeleiden. Intussen is de professor nog steeds aan slag aan de vakgroep en hielden de problemen ook aan, klinkt het intern.
Ook aan de KU Leuven spraken 14 doctoraatsstudenten over wangedrag door een professor inspanningsfysiologie. Zeker 24 mensen maakten tussen 2013 en 2019 meldingen over de man. Het kwam tot een tuchtprocedure, maar daarin werd de professor recent vrijgesproken omdat de feiten verjaard zouden zijn.
Uit de reportage bleek dat er weinig gevolg werd gegeven aan de interne meldingen. Bovendien kunnen formele klachten niet anoniem worden ingediend. En tuchtprocedures worden vaak behandeld door mensen die in hetzelfde netwerk zitten als de personen over wie de klachten gaan. Zeker bij bekende professoren, zoals bij de cases hierboven, kunnen de leden van de "tuchtraad" de betrokkene kennen.
Structureel
Daarom reanimeert minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) nu een idee van zijn voorganger, Hilde Crevits (CD&V), uit 2018. De minister wil dat er een “centraal, onafhankelijk en neutraal meldpunt” komt, “extern aan de instellingen.” Zo'n meldpunt moet dus vermijden dat collega's moeten oordelen over elkaar in procedures over grensoverschrijdend gedrag.
Vorige week kondigde de UGent al aan dat het zo'n extern meldpunt wil ondersteunen. De meldpunten voor grensoverschrijend gedrag die nu al bestaan binnen de universiteiten kunnen wel blijven, laat de minister verstaan.
Een concrete timing voor de lancering van het meldpunt wilde Weyts niet geven. "De timing is ondergeschikt aan het resultaat, dat op langere termijn een effect kan hebben", zei hij. Het is bovendien niet duidelijk waaronder het nieuwe meldpunt precies zal vallen. Dat kan bijvoorbeeld justitie of het mensenrechteninstituut zijn.
Naast het meldpunt vraagt de minister aan elke hogere onderwijsinstelling apart om een lijst (een register) bij te houden van alle meldingen, zodat het duidelijk is welke namen steeds terugkeren. Weyts wil ook meer garanties dat melders op de hoogte worden gehouden over procedures. Niet elke melding moet echter leiden tot harde sancties, benadrukt de minister. Er moet ook ruimte blijven voor “bemiddeling”, klinkt het.