Gedigitaliseerde documenten van krijgsraden van koloniale periode overgemaakt aan Congolese archieven

Het gaat meer bepaald om een kopie uit de juridische archieven uit de koloniale periode. “Een eerste deel”, legde ULB-professor Amandine Lauro uit tijdens de symbolische overhandiging tijdens de studiedag Kinshasa-Brussel. De documenten slaan op “meer dan 1.200 processen tegen Congolese en Europese soldaten” voor de krijgsraden van de Congo-Vrijstaat (1885-1908) en Belgisch Congo (1908-2960).

Er bieden een kijk “op de manier waarop de koloniale orde dagelijks werd bewaard” en “laten de stemmen horen van een veelheid aan ondergeschikte spelers die nauwelijks hoorbaar waren, Afrikaanse soldaten, de burgerbevolking”, aldus nog Lauro, die het programma Digicoljust mee leidt.

Voor die krijgsraden werden Congolese soldaten en Belgische officieren berecht voor schendingen van het militair en burgerlijk recht. Volgens Digicoljust zijn die procesarchieven “in het bijzonder interessant om de dagelijkse problemen te bestuderen waarmee het Congolese leger te kampen had (insubordinatie, verslaving, seksueel geweld, enzovoort), net als de verschillende vormen van militair bestuur (zowel in vredestijd als in tijden van oorlog) en de vormen van verzet tegen het koloniaal bestuur en hun repressie door de autoriteiten (door de instelling van een militair regime in gebieden die als onstabiel werden bestempeld).”

De belangstelling voor ons koloniaal verleden is de voorbije jaren sterk toegenomen. Er is bijvoorbeeld het debat over de dekolonisering van de publieke ruimte in Brussel, maar ook de oprichting van een parlementaire commissie in de Kamer naar datzelfde verleden. 

De federale regering maakt onder impuls van bevoegd minister Thomas Dermine werk van de teruggave van erfgoed dat indertijd is meegenomen uit de toenmalige kolonies.

De geschreven erfenis van de Belgische koloniale administratie wordt in Brussel bewaard. “Maar onderzoekers uit het zuiden hebben niet gemakkelijk toegang tot die bronnen en archieven”, weet Benoit Henriet, professor aan de VUB en onderzoeker van de koloniale en postkoloniale geschiedenis van Centraal-Afrika. 

Digicoljust wil net een dynamiek van uitwisseling op gang brengen, legt Henriet uit. Het eerste deel gedigitaliseerde documenten dat vrijdag werd overhandigd, wordt later dit jaar online geplaatst.

De studiedag Kinshasa-Brussel kadert in de Brusselse politieke, culturele en academische missie van deze week aan de Democratische Republiek Congo, onder leiding van minister-president Rudi Vervoort.