EU en VS sluiten nieuw akkoord over overdracht persoonsgegevens dat ‘Privacy Shield’ moet vervangen

“Dit kader onderstreept onze gedeelde gehechtheid aan privacy, gegevensbescherming en de rechtsstaat”, zo verklaarde Biden. Volgens Von der Leyen zal het akkoord opnieuw “voorspelbare en betrouwbare gegevensstromen” tussen de EU en de VS mogelijk maken en “de bescherming van de privacy en burgerlijke vrijheden garanderen”. Beide partijen verstrekten nog geen details over het principeakkoord. 

De VS en de EU moesten op zoek naar een nieuw akkoord nadat het Europese Hof van Justitie in juli 2020 het toenmalige gegevensuitwisselingsakkoord ongeldig had verklaard. Het zogenaamde ‘Privacy Shield’ bood volgens het Hof onvoldoende garanties voor de bescherming van de privacy van Europese burgers. De Europese rechters laakten vooral de verstrekkende toegang van de Amerikaanse inlichtingendiensten tot Europese persoonsgegevens. 

Het arrest was een grote overwinning voor de Oostenrijkse privacy-activist Max Schrems, die na ‘Safe Harbor’ in 2015 een tweede keer een gegevensuitwisselingsakkoord met de VS met succes had bestreden voor de rechter.

De vele duizenden Amerikaanse bedrijven die het ‘Privacy Shield’ gebruikten, en met name de grote techgiganten, waren minder opgezet. Zo waarschuwde Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, dat het gedwongen zou worden zich terug te trekken uit Europa indien de rechtsonzekerheid zou aanslepen. 

Techbedrijven halen grote winsten uit de verwerking van persoonsgegevens en moesten sinds het arrest van het Hof hun toevlucht nemen tot alternatieve oplossingen, die in wettelijk opzicht minder zekerheid bieden. Volgens president Biden zal de herinvoering van een solide en duurzaam kader voor de gegevensoverdracht de economische relaties met de EU voor meer dan zeven biljoen dollar helpen bevorderen. 

De Europese ondernemerskoepel BusinessEurope spreekt van “een geweldig signaal voor het bedrijfsleven en de hele wereld”. “Wettelijke zekerheid over gegevensstromen zullen innovatie, groei en jobcreatie aanmoedigen. Dit is een win-winakkoord voor bedrijven aan beide kanten van de Atlantische Oceaan”, zo juichte directeur Markus Beyrer het akkoord toe.

Schrems zelf reageerde minder enthousiast. “Het lijkt erop dat we opnieuw een ‘Privacy Shield’ doen, in het bijzonder in één opzicht: politiek boven wet en fundamentele rechten”, zo tweette hij. “Dit is al twee keer mislukt. Wat wij horen is weerom een ‘lappendeken’-aanpak, maar geen wezenlijke hervormingen aan de Amerikaanse zijde. Laat ons wachten op de tekst, maar mijn eerste gok is dat het opnieuw zal falen.”