In een recordtempo van veertien maanden is op Campus Drie Eiken van de UAntwerpen in Wilrijk/Edegem de ultramoderne Vaccinopolis verrezen. In het onderzoekscomplex zullen (nieuwe) vaccins getest worden tegen tal van infectieziektes, zoals RSV, dengue of kinkhoest. Er wordt ook onderzocht hoe bijvoorbeeld de gekende griepvaccins verbeterd kunnen worden.

Het gaat dan over onder meer ambulante studies, waarbij deelnemende vrijwilligers op geregelde tijdstippen op controle komen. Wat Vaccinopolis onderscheidt van soortgelijke centra, is de mogelijkheid om zogenaamde CHIM-studies uit te voeren. Testpersonen krijgen eerst een vaccin of een placebo toegediend en worden daarna doelbewust ‘besmet’ met een verlaagde dosis van een bepaalde ziekteverwekker. Zo kunnen de onderzoekers versneld testen óf en hoe een bepaald kandidaat-vaccin werkt. ‘Op het Europese vasteland is er geen enkele vergelijkbare faciliteit’, zegt vaccinoloog professor Pierre Van Damme (UAntwerpen). ‘Dan moet je al naar de Verenigde Staten of Groot-Brittannië.’

Elke studie wordt vooraf goedgekeurd door een onafhankelijke ethische commissie en door de regelgevende autoriteiten (FAGG). Er worden ook enkel studies uitgevoerd met ziekteverwekkers waar al een behandeling voor bestaat. Om die reden vinden er (voorlopig) geen onderzoeken plaats naar het coronavirus.

Afgesloten van de buitenwereld

Bij sommige studies zullen testpersonen in volledige quarantaine moeten blijven. Dat gebeurt voornamelijk uit veiligheidsoverwegingen. Daarom telt Vaccinopolis dertig kamers op de tweede verdieping, elk met een bed en kleine badkamer. Er zijn ook gezamenlijke leefruimtes voor de testpersonen die in isolatie moeten blijven.

Die tweede verdieping kan volledig afgesloten worden van de buitenwereld. Er is niets dat ongecontroleerd in of uit Vaccinopolis geraakt. ‘Geen enkele kubieke meter lucht verlaat het gebouw zonder drie keer gefilterd te zijn’, zegt hoofdarchitect Roy Pype (Proof of the sum). ‘Ook alle andere afvalstromen worden gecontroleerd verzameld in onze ‘killtanks’. Het toilet- en douchewater, etensresten, shampoo- en zeepresten, zelfs de stoelgang wordt zo opgevangen en verhit tot 120°. Wat overblijft is steriel afvalwater dat gewoon in de riolering kan. Zelfs als de brandweer moet komen blussen, zijn er systemen opgezet die al het bluswater opvangen en filteren.’

De federale overheid investeerde 20 miljoen euro in Vaccinopolis en het state-of-the art immunologisch laboratorium van de ULB. UAntwerpen en de Brusselse universiteit werken namelijk nauw samen. Ook de Vlaamse overheid deed een duit in het zakje: 5,3 miljoen euro. Daarnaast kreeg financiële steun van anonieme donateurs.

Weetjes over Vaccinopolis

• 150°: De koudste temperatuur in het gebouw, in een diepvriezer die noodzakelijk is voor het vaccinonderzoek

• 1ste verdieping: bestaat uit kantoor- en vergaderruimtes voor het personeel, onderzoekruimtes voor ambulante studies en labo’s.

• 2de verdieping: gereserveerd voor onderzoeksruimtes, verblijfs- en ontspanningsfaciliteiten. Groepen van maximaal dertig personen kunnen er verblijven voor hun deelname aan een vaccinstudie

• 3de verdieping: bestaat bijna volledig uit technische ruimtes. Hier staat ook de noodstroomvoorziening. Zo wordt ook de veiligheid bij stroompannes gegarandeerd.

• 3: de bioveiligheidsklasse waarover Vaccinopolis beschikt in verschillend labo’s en ruimtes. Hier kunnen studies doorgaan die de strengste veiligheidsnormen vereisen. De ruimtes zijn zo gebouwd dat ze afzonderlijk te desinfecteren zijn.

• 308 zonnepanelen

• 6225m²: de totale vloeroppervlakte van het gebouw. Een vierde wordt ingenomen door technische ruimtes.