Geld

Onderhoud van je fiets hoeft geen zaak van veel geld te zijn. Maar toch adviseren we hier een eerste uitgave. Gun je rijwiel een jaarlijks nazicht bij een erkende fietsenhandelaar. Voor je auto vind je dat normaal, dat is ook zo voor je trouwe metgezel op twee wielen. Als er geen wisselstukken moeten gebruikt worden, mag je rekenen op een kostprijs van 30 tot 75 euro, waarbij de fietsenhandelaar de werkuren in rekening zal brengen. Na verloop van tijd zal je wel gevraagd worden om banden, remblokjes (ook bij schijfremmen), ketting en cassette (tandwielen achteraan) te vervangen. Zij zijn het meest slijtagegevoelig.

Producten

Ja, er zijn zeer veel producten op de markt om je fiets te onderhouden, en ze zijn meestal ook nog van uitstekende kwaliteit. Waszepen, vuilwerende en beschermende was (simoniseren, wie kent dat nog?) voor het frame, ontvetters, smeeroliën en oliënde waxen, speciale borstels. Bling bling, bij goed gebruik is gegarandeerd. Om te zwijgen van het heerlijke ratelende kettinggeluid.

En toch moet dat allemaal niet. De basisbenodigdheden vind je in tuin- en keukengerei. Een emmer, een spons, een ontvetter, afwasmiddel, een handdoek, een versleten tandenborstel, een oude verfborstel, oude katoenen kledingstukken volstaan. Eén waarschuwing wél: let op met te agressieve reinigers. Begin die fiets niet aan te pakken met allesoplossers, ook al gaat het daarmee sneller. Kettingen zijn vaak door de fabrikant voorzien van een basisvet. Haal je dat meteen met een agressieve ontvetter weg, dan staat ze volledig droog. Verdun ook die wasmiddelen tot een sopje, en als je toch rechtstreeks op de fiets of de onderdelen spuit, doe het dan met een verstuiver. Absoluut not done : de hogedrukreiniger. Ja maar, we zien dat toch in de cyclocross? Inderdaad, daar moet het snel gaan bij het reinigen, maar diezelfde fietsen worden door de specialisten vaak daags nadien helemaal gedemonteerd en van nieuw vet voorzien. Dat doe jij niet. Kan jij niet aan die hogedrukreiniger weerstaan, voorspel ik op termijn veel zorgen met je lagers, bewegende onderdelen in balhoofd (aan het stuur), trapas en wielnaven. Ja, die ‘roulementen’ zijn vandaag beter afgedicht, maar een hogedrukreiniger weet ze toch te vinden.

De volgorde

Ontvetten: Je hebt er eigenlijk nauwelijks een idee van hoeveel vuil een fiets absorbeert tijdens een rit. De viezigheid kruipt vooral op ketting, tandwieltjesversnellingsapparaat – die zitten vaak vol aangekoekte viezigheid – versnellingsapparaat, en tussen de remmen. Begin met een spray met ontvettingsmiddel op die ketting en versnellingsapparaat, of drenk een spons in dat product. Er bestaan ook toestelletjes die je kan vullen met een ontvetter, en waardoor je ketting kan laten lopen om te reinigen. Goed, maar niet absoluut nodig. Je kan je cassette achteraan ook mooi poetsen met een versleten tandenborstel of andere huishoudborstel. Geldt ook voor de ketting overigens.

Nat maken: Maak nadien je volledige fiets nat. Liefst met een tuinslang, met zachte straal.

Inzepen: Zeep je volledige fiets in. Mag weeral met afwasmiddel. Haal ook een keer je wielen uit de fiets bij een poetsbeurt. Er kruipt enorm veel viezigheid tussen frame en wielen, en tussen frame en remmen.

Afspoelen: Alweer met die tuinslang.

Afdrogen: Ideaal een zachte doek, om de lak van je mooie fietsframe toch wat te ontzien. Maar vergeet dat drogen vooral niet. Het is fout je fiets te laten opdrogen. Wees dan niet verbaasd als je roest begint te merken op onderdelen.

Smeren: Gun je ketting en je versnellingsapparaat na een poetsbeurt met ontvetter opnieuw enkele druppels olie of wax. Wees daarmee niet te kwistig. Smeer aan de binnenkant van de ketting. Tip: hang wat over je fiets en druppel dan op die ketting. Draai dan een aantal keren goed naar achter met de pedalen. De olie of wax verspreidt zich. Droog nog een beetje het teveel aan olie af.

Niet te vergeten

Je zet je fiets tijdens een onderhoudsbeurt nooit op zijn kop. Dat is goed voor een stadsfiets, niet voor een racefiets. Let bij demontage van wielen ook bij het neerzetten van de fiets op de kwetsbaarheid van het versnellingsapparaat. Zet er een mat onder die nat mag worden.

Wie zijn versnellingsapparaat demonteert, let op: de wieltjes van het apparaat zijn boven en onderaan verschillend en hebben een draairichting. Het staat doorgaans aangeduid op het wieltje zelf. Nog beter: leg ze in een volgorde en richting bij demontage.

Kijk na het reinigen ook eens regelmatig naar de conditie van je banden, zie vooral of ze niet te veel spleetjes in het rubber hebben.

Waarom regelmatig onderhoud?

Langere duur: Een fiets kost geld. Beter onderhouden materiaal gaat langer mee. Je fiets is als je lichaam, hoe beter onderhouden, hoe minder zichtbare en onzichtbare ouderdomskwalen.

IJdelheid: Misschien is je frame in het onderhoud nog het minst belangrijke. De onderdelen zijn belangrijker. Maar, past een mooie nieuwe outfit met een vieze fiets?

Irritatie: Er als eens over nagedacht hoe irritant het is voor je medefietser om heel de tijd naar jouw krakende, piepende ketting te moeten luisteren tijdens de rit? Al eens nagedacht hoe ‘gênant’ het is voor je makkers als je ze bij pech (lekke band, aflopende ketting) moeten helpen bij een door en door smerig rijwiel? Je zal misschien ook sneller geholpen worden met een nette fiets …

Met dank aan fietsexperten Sanne Geeroms (Grand Départ, Gent) en Raf Laurencin, beiden lid van de Bicycle Board.

Controleer voor de rit bandenspanning en wielen

Voor elke rit is het nuttig om de bandenspanning te controleren. Dat kan door eens flink met de duimen op het rubber te drukken, maar nog beter is controle met de voetpomp en de meter. Banden verliezen lucht als je ze niet regelmatig oppompt. Op de zijkant van de band staat de ideale bandenspanning, met 6 bar ben je niet mis. Check ook of je wielen nog goed vaststaan.

Check bij vertrek remmen en versnellingen

Rij geen kilometers zonder eerst goed in je remmen te knijpen. Geven de velgremmen niet goed meer, check dan de dikte van je remrubbers en vervang ze of span je kabeltje wat bij. Ook schijfremmen met oliedruk kan je bijstellen zodat je beter kunt remmen. Monster ook je versnellingen. Niets zo vervelend als een haperend versnellingsapparaat.

Poets je fiets met water, spons en afwasmiddel

Je hoeft geen grote uitgaven te doen voor het poetsen van je fiets. Tuinslang, emmer, spons en afwasmiddel doen wonderen. Let op met te agressieve reinigers. Meng het afwasmiddel met water tot een sopje. Spoel goed na, en vooral: droog die fiets af.