Liveblog - Oekraïne en Rusland vanaf morgen opnieuw in gesprek, Macron reageert op uitlatingen Biden
Morgen start een nieuwe gespreksronde tussen Rusland en Oekraïne. Die zal drie dagen duren en doorgaan in Turkije. De Franse president Macron waarschuwt voor een "verbale escalatie" nadat de Amerikaanse president Biden zijn Russische ambtgenoot gisteren als een "slachter" omschreef. Volg het belangrijkste nieuws in de blog.
IN HET KORT: dag 32 van de oorlog
- In Mechelen is de bouw van het eerste nooddorp voor Oekraïense vluchtelingen gestart. Er is plaats voor ruim 600 mensen, maar dat kan nog uitgebreid worden.
- Het Russische leger bevestigt aanvallen op onder meer een brandstofopslagplaats nabij Lviv, in het westen van Oekraïne.
- De Amerikaanse president Joe Biden heeft zijn meerdaagse bezoek aan Europa afgesloten in Polen met een toespraak waarin hij zwaar uithaalde naar de Russische president Poetin. "Poetin kan niet aan de macht blijven", zei hij onder meer.
Bovenaan de liveblog worden de belangrijkste berichten vastgepind, daaronder vind je alle berichten chronologisch.
Liveblog
Vanaf morgen nieuwe gespreksronde tussen Rusland en Oekraïne
Oekraïne en Rusland gaan vanaf morgen opnieuw praten. De delegaties van beide landen gaan drie dagen lang samenzitten in Turkije. Dat meldt de Oekraïense delegatie op Facebook.
De gesprekken begonnen al enkele dagen nadat Rusland Oekraïne binnenviel vorige maand. Maar ze verliepen erg moeizaam. De eerste gesprekken hadden plaats op de grens tussen Oekraïne en Wit-Rusland, de laatste via videoverbinding. Eerder was er ook al een overleg tussen de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov en zijn Oekraïense collega Kuleba in het Turkse Antalya.
Oekraïne wil een einde van de gevechten en een terugtrekking van de Russische troepen. Moskou eist dat Kiev afziet van NAVO-lidmaatschap, een erkenning van het geannexeerde schiereiland Krim als Russisch, en de erkenning van twee separatistische pro-Russische regio's in het oosten van Oekraïne als onafhankelijke landen.
Macron waarschuwt voor "verbale escalatie" na uitlatingen Biden
De Franse president Emmanuel Macron heeft gewaarschuwd voor een "verbale escalatie" met Rusland, nadat de Amerikaanse president Joe Biden zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin onder andere een "slachter" had genoemd.
Macron zei dat hij zelf niet dergelijke woorden zou gebruiken. Hij waarschuwde voor een "escalatie van woorden of daden" in de oorlog in Oekraïne.
De Franse president voegde nog toe dat hij een van de komende dagen met Poetin zal spreken over een evacuatieoperatie uit de belegerde stad Marioepol, in het zuidoosten van Oekraïne. Er vinden al wekenlang bombardementen plaats. Duizenden mensen zijn volgens de Oekraïense autoriteiten omgekomen. In de stad is bovendien geen watertoevoer, elektriciteit en verwarming meer.
Lees meer over de reacties op de uitspraken van president Biden in dit artikel:
Scholz: "Regimewissel in Rusland is niet doel van NAVO"
Een regimewissel in Rusland is niet de doelstelling van de NAVO en niet die van de Amerikaanse president, ondanks de invasie in Oekraïne. Dat heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz gezegd op de Duitse openbare omroep.
Joe Biden had gisteren in Warschau te kennen gegeven dat zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin niet aan de macht zou mogen blijven. Het Witte Huis verduidelijkte al snel dat de Amerikaanse president niet aanstuurde op een regimewissel.
"De democratie, de vrijheid en het recht hebben overal een toekomst. Ik denk dat we als mens een diepe wens hebben om in een democratie te leven", aldus Scholz. "Maar het is aan de volkeren en naties om te vechten voor deze vrijheid. Wat wij moeten garanderen is dat er geen schending is van de integriteit en soevereiniteit van de staten."
Gevraagd naar de wapenleveringen door Duitsland, die door Kiev als onvoldoende bestempeld worden, antwoordde Scholz dat Duitsland "alles doet wat binnen zijn macht ligt". De wapens die reeds door het westen geleverd zijn, hebben volgens de bondskanselier "aanzienlijke successen" mogelijk gemaakt.
Zelenski: "Oekraïne bereid om te praten over neutrale status"
Oekraïne is bereid om te praten over een neutrale status, als onderdeel van een vredesovereenkomst met Rusland. Dat heeft de Oekraïense president Zelenski gezegd in een interview met Russische journalisten dat vandaag is uitgezonden.
Delegaties van Oekraïne en Rusland zullen in de komende week opnieuw samenzitten om te onderhandelen. Dat zal gebeuren in Turkije. De Turkse president Erdogan heeft bij zijn Russische collega Poetin aangedrongen op een staakt-het-vuren.
Verschillende Russische zakenmannen boden Kiev hulp aan, zegt Zelenski
Verschillende Russische zakenmannen, onder wie Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj, hebben Kiev geld aangeboden, onder meer om het leger te ondersteunen. Dat beweert althans de Oekraïense president Volodimir Zelenski in een interview met verschillende Russische media. Van verschillende zakenlui zou hij "signalen" gekregen hebben.
Een van die signalen kwam dus van Abramovitsj. De oligarch zou dicht bij de Russische president Vladimir Poetin staan en er lopen EU-sancties tegen hem. "We hebben signalen gekregen van hem en enkele andere zakenlui." Volgens Zelenski boden ze aan om "op de een of andere manier te helpen".
"Sommigen hebben gezegd dat ze bereid waren om te helpen bij de heropbouw van het land na de oorlog", zei de Oekraïense president. "'We willen ons bedrijf naar Oekraïne verplaatsen, we leven in Engeland of ergens in Zwitserland. Maar hoe komen we van die sanctielijst af?'. Er zijn er die hun naam niet willen geven en zeggen dat ze, als Russen, ons leger willen helpen."
Zelenski verzekerde verder dat ongeacht welke zakenlieden bereid zijn geld te geven om het Oekraïense leger te steunen, Oekraïne bereid is "hun veiligheid te garanderen, hen werk te verschaffen en hun bedrijven de kans te geven zich te ontwikkelen". De president gaf aan het gesprek te willen aangaan over een "nationaliteitswijziging" van deze mensen.
BEKIJK - Journalist Marijn Trio: "Aanval op Lviv toont nog maar eens dat Rusland van overal doelen in Oekraïne kan raken"
Inwoners van Lviv reageren geschokt op de bombardementen op hun stad van gisteren. Toen werden twee grote reservoirs van een brandstofdepot vernietigd door Russische raketten. Vijf mensen raakten daardoor gewond. Lviv ligt in het westen van Oekraïne, dicht bij de Poolse grens.
"Het is een stad waar de voorbije weken honderden Oekraïners een veilig onderkomen hebben gezocht, gevlucht voor vreselijk oorlogsgeweld elders in Oekraïne", reageert journalist Marijn Trio die ter plaatse is. "Het toont nog maar eens dat Rusland van overal doelen kan raken in Oekraïne. Dat is natuurlijk voor de inwoners verontrustend."
Oekraïne voert eerste graan met trein naar Europa uit
Voor de eerste keer is Oekraïens graan via het spoor naar Europa geëxporteerd, nu de zeehavens geblokkeerd blijven vanwege de Russische invasie in het land. Dat heeft het Oekraïense landbouwonderzoeksbureau APK-Inform laten weten, zo bericht persbureau Reuters. Oekraïne is een zeer belangrijke exporteur van graan, maïs, zonnebloemolie en andere landbouwproducten.
Volgens APK-Inform zijn de eerste ladingen van een paar duizend ton graan nu verstuurd via het spoor door het westen van het land naar Europa. De autoriteiten denken dat maandelijks wel 600.000 ton met de trein naar Europa kan worden uitgevoerd.
Voor de oorlog was Oekraïne maandelijks nog goed voor een export van meer dan 5 miljoen ton graan. Het overgrote deel ging via schepen vanuit havens aan de Zwarte Zee. Maar door de oorlog zijn die havens geblokkeerd. Oekraïne heeft ook een uitvoerverbod uitgevaardigd voor sommige landbouwproducten, om zo de eigen voedselvoorziening te garanderen.
Door de Russische invasie van Oekraïne en de verstoring van de export zijn de prijzen van landbouwgoederen sterk gestegen.
Paus: "Gruwelijke en dwaze oorlog"
Paus Franciscus heeft de Russische invasie in Oekraïne in harde bewoordingen veroordeeld. Hij sprak van een "barbaars en godonterend" conflict.
"Er is meer dan een maand verlopen sinds het begin van de invasie in Oekraïne, sinds het begin van deze gruwelijke en dwaze oorlog", sprak de paus na het Angelusgebed op het Sint-Pietersplein in Rome.
Hij benadrukte dat er in een oorlog geen winnaars zijn. "Elke oorlog is een nederlaag voor ons allemaal", zei de paus. Hij riep politieke leiders opnieuw op om een einde te maken aan het geweld, zoals hij dat al sinds het begin van het conflict doet.
2.500 mensen op vredesbetoging in Brussel
In Brussel betogen 2.500 mensen momenteel voor de vrede. De manifestatie is georganiseerd door de vredesbeweging, verschillende middenveldorganisaties en de vakbonden. Die willen zich uitspreken tegen de oorlog in Oekraïne. Ze willen dat Rusland zich terugtrekt, maar ook dat alle kernwapens uit Europa verdwijnen.
Vlaanderen vangt mogelijk 60 weeskinderen op, zegt staatssecretaris Mahdi
Samen met de Vlaamse regering wordt bekeken of een zestigtal weeskinderen uit Oekraïne in Vlaanderen kunnen worden opgevangen. Dat heeft staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) verklaard bij VTM Nieuws.
Momenteel zijn 27.500 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd aan de Heizel. De meeste kunnen terecht bij familie of vrienden. Slechts 20 procent heeft nood aan opvang. Meer dan 90 procent van de vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. In 40 procent van de gevallen gaat het om kinderen, van wie het leeuwendeel jonger is dan 12 jaar.
Ondertussen zitten kinderen die hun ouders verloren zijn vast in Oekraïne. Indien de Oekraïense autoriteiten het licht op groen zetten, wordt met de Vlaamse regering de mogelijkheid bekeken om 60 weeskinderen "weg te halen uit de gruwel", zei staatssecretaris Mahdi. Hij had daarover bij de regio's gepolst en onmiddellijk een positief antwoord gekregen van Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V).