Arabische landen die vrede sloten met Israël nemen deel aan historische top: "Twee jaar geleden was dit nog onmogelijk"
In Israël vindt vandaag en morgen een historische top plaats tussen de buitenlandministers van Israël, Marokko, Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten en de Verenigde Staten. De drie Arabische landen tekenden nog maar enkele jaren geleden vredesakkoorden met Israël, onder bemiddeling van de vorige Amerikaanse president Trump. Nu willen ze de banden aanhalen, maar ook het mogelijke nucleaire akkoord tussen het Westen en Iran staat op de agenda.
Historisch kan je deze top zeker noemen. Nog maar in 2020 tekenden Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten een vredesakkoord met Israël, Marokko volgde een jaar later. In de decennia daarvoor hadden nog maar twee Arabische landen zo'n akkoord ondertekend: Egypte en Jordanië.
De zogenoemde Abraham-akkoorden kwamen er onder impuls van de vorige Amerikaanse president Donald Trump. Naast de drie aanwezige Arabische landen sloot ook Soedan toen vrede met Israël.
Met de topconferentie vandaag en morgen zitten Israël en de verschillende Arabische landen voor het eerst na de ondertekening samen rond de tafel. "Er is grote opwinding hier in Israël over het feit dat deze conferentie gaat plaatsvinden en het wordt inderdaad historisch genoemd. Twee jaar geleden was het nog onmogelijk om te bedenken dat dit ooit zou gebeuren", vertelt correspondente Ankie Rechess in "De ochtend" op Radio 1.
De bedoeling van de top is onder meer om op een informele manier de banden aan te halen en de relaties tussen de landen verder te normaliseren na de getekende akkoorden. Daarom vindt de top niet plaats in Tel Aviv of Jeruzalem, geeft Ankie Rechess aan. Beginnen, doen ze met een informeel diner in Sde Boker, een stadje in de Negev-woestijn in het zuiden van Israël.
"Dat is ook een beetje symbolisch, want dat is de woonplaats en grafplaats van David Ben-Goerion, een van de stichters van de staat Israël. Dus een beetje uit het oog van het publiek, ze willen een beetje een Camp David-sfeer creëren denk ik." (Nvdr: Camp David is een buitenverblijf van de Amerikaanse president. Eind jaren 70 werd daar het vredesakkoord tussen Israël en Egypte ondertekend.)
Maar het belangrijkste onderwerp op de top zal het mogelijke nieuwe nucleaire akkoord tussen het Westen en Iran zijn. "Alle aanwezige landen zijn bang voor wat er gaat gebeuren. Ongetwijfeld zal er geprobeerd worden om een gezamenlijk regionaal front op te zetten tegen Iran en tegen de nucleaire ambities van Iran."
Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zal dus aanwezig zijn op de top. Blinken is op dit moment in het Midden-Oosten voor een al eerder gepland bezoek aan de Israëlische premier Naftali Bennett en minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid en daarna ook aan de Palestijnse president Mahmoud Abbas. De VS wil zo proberen om de vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen weer vlot te trekken.
Op de top zelf zal Blinken het wantrouwen van Israël en de aanwezige Arabische landen over het nucleaire akkoord met Iran proberen weg te nemen. De VS verwacht van de Arabische landen ook een duidelijk standpunt over de oorlog in Oekraïne.
Beluister het gesprek met correspondente Ankie Rechess in "De ochtend":
