Biden noemt Poetin een "dictator" en een "slachter", maar is dat wel verstandig?

Tijdens zijn bezoek aan Europa deed de Amerikaanse president Joe Biden een reeks krasse uitspraken over zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin. 

De afgelopen tijd omschreef hij Poetin onder meer al als een oorlogsmisdadiger en tijdens een bezoek aan de Poolse hoofdstad Warschau voegde hij er nog "slachter" aan toe. Ook zei Biden op het einde van zijn toespraak in Polen dat Poetin niet aan de macht kan blijven. 

Zowel het Witte Huis als Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken reageerden snel en zeiden dat Biden hiermee niet aanstuurt op een regimewissel in Rusland. 

"Wat de president wilde zeggen, is dat Poetin niet mag toegelaten worden om macht uit te oefenen over zijn buren of de regio. Hij praatte niet over de macht van Poetin in Rusland, noch over een regimewissel", zo klinkt de lezing vanuit het Witte Huis. 

Blinken voegde eraan toe dat het de strategie van de VS is om Moskou "ongeziene" druk op te leggen en Oekraïne te steunen.

Rusland reageerde not amused op de uitspraken van Biden. "Een staatsleider moet kalm blijven", reageerde de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov. "Zulke persoonlijke beledigingen verkleinen natuurlijk de kans op succesvolle bilaterale relaties met de Amerikaanse regering."

“Deze toespraak en de passages die over Rusland gaan zijn verbazingwekkend, om het beleefd te zeggen”, vindt Peskov. “Hij (Biden, red.) begrijpt niet dat de wereld meer is dan de VS en het grootste gedeelte van Europa.”

De harde woorden van Biden zijn ook niet echt in goede aarde gevallen bij de Franse president Emmanuel Macron. In een reactie zegt Macron, die eerder met Rusland onderhandelde, dat hij deze woorden zelf niet zou gebruiken. De Franse president waarschuwt voor een "escalatie van woorden of daden" in de oorlog in Oekraïne. 

De Franse president voegde nog toe dat hij een van de komende dagen met Poetin zal spreken over een evacuatieoperatie uit de belegerde stad Marioepol, in het zuidoosten van Oekraïne.

Ook Tom Sauer, professor Internationale Politiek aan de universiteit van Antwerpen vindt het geen goede zet van Biden. “Het gevolg is dat de persoonlijke relatie tussen Biden en Poetin er niet op verbetert. Nu waren die natuurlijk al niet goed, omwille van wat er allemaal al gebeurd is. Biden doet daar nog een schepje bovenop door hem “een slachter” te noemen en te zeggen dat hij niet aan de macht kan blijven.” 

Sauer kijkt ook al verder: “Uiteindelijk zal de VS met Rusland aan de tafel moeten gaan zitten: als het niet is om te onderhandelen over deze oorlog, dan later wel bijvoorbeeld over wapenbeheersing. Begin vorig jaar hebben beide landen bijvoorbeeld nog het kernwapenverdrag New Start verlengd. Als er in de toekomst nieuwe ontmoetingen komen in dat kader, zal Poetin er wel even op wijzen wat Biden nu heeft gezegd. Het zal de zaken er dus niet op vergemakkelijken.”

Er zit ook een lijn in, stelt Sauer vast. “Een jaar geleden had Biden Poetin al een “killer”, een moordenaar, genoemd. Nu heeft hij hem een “butcher”, een slachter genoemd. Dat Biden nu zegt dat Poetin niet aan de macht kan blijven, ligt daarvan in het verlengde.” 

Volgens Sauer doet Biden dit bewust, met het oog op zijn achterban in de VS en voor West-Europa, “want heel veel mensen dénken wat Biden heeft gezegd”. 

Dat Biden Poetin een dictator noemt, vindt Sauer dan nog het minst erge, omdat Rusland ook een autoritair regime heeft.” Wat is het verschil met een dictatorschap?”, vraagt Sauer zich hardop af. “Als Biden Poetin een dictator noemt, komt dat dus dicht bij de werkelijkheid.”

Ook Bert De Vroey, Amerikakenner bij VRT NWS, vindt de uitspraken van Biden geen goede zet. “We weten dat Biden af en toe het hart op de tong heeft, maar deze uitspraken zijn niet verstandig omdat ze de onderhandelingspositie van Oekraïne onderuithalen.” 

“Het Westen zegt voortdurend dat Poetin niet moet bepalen wie in Oekraïne aan de macht moet zijn. Dan moet het Westen niet zeggen wie er in Rusland aan de macht moet zijn, want dan ondermijn je je eigen argumentatie. Als je zegt dat Poetin het veld moet ruimen, kan Poetin de VS er ook heel gemakkelijk van beschuldigen dat zij zaken doen om een regimewissel in de hand te werken.” 

Vanuit moreel standpunt begrijpt De Vroey de uitspraken van Biden wel: “Als je vindt dat wat Poetin nu doet tegen alle internationale rechtsregels ingaat, kan je vanuit het Westen wel denken dat heel deze geschiedenis beter zou eindigen met een regimewissel in Rusland. Maar we weten nog niet hoe dit zal eindigen, want er wordt nog onderhandeld tussen Oekraïne en Rusland.”