Oekraïne legt nieuw voorstel op tafel, Rusland belooft militaire activiteit rond Kiev en Tsjernihiv terug te schroeven
Rusland zegt dat het zijn militaire activiteit rond de Oekraïense hoofdstad Kiev en de noordelijke stad Tsjernihiv drastisch zal terugschroeven, om zo de onderhandelingen met de Oekraïense regering een kans te geven. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie aangekondigd. Rusland en Oekraïne hebben vandaag voor het eerst in twee weken weer fysiek onderhandeld, in de Turkse stad Istanbul. Oekraïne heeft daar een nieuw voorstel op tafel gelegd over veiligheidsgaranties. Als dat aanvaard wordt en blijkt te werken, zou Oekraïne akkoord gaan met een neutrale status.
Voor het eerst in twee weken tijd zaten de Russische en Oekraïense onderhandelaars weer fysiek tegenover elkaar. De voorbije weken werd ofwel via een videoconferentie onderhandeld ofwel achter de schermen, ver weg van de camera's.
Na afloop maakte het Oekraïense onderhandelingsteam bekend dat het een nieuw voorstel op tafel heeft gelegd over veiligheidsgaranties. Het voorstel houdt onder meer in dat Israël, Polen, Canada en Turkije die veiligheid mee zouden waarborgen.
Als zou blijken dat het nieuwe systeem werkt, dan zou Oekraïne akkoord gaan met een neutrale status. Die zou inhouden dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO, zoals Rusland eist, en geen buitenlandse militaire basissen toelaat op zijn grondgebied. Rusland zou dan wel moeten toestaan dat Oekraïne lid kan worden van de Europese Unie, zolang dat geen militaire samenwerking inhoudt.
Oekraïne stelt wel een aantal eisen voordat een finaal akkoord met Rusland van kracht kan worden. Het akkoord moet eerst voorgelegd worden aan de Oekraïense bevolking in een referendum en er moet ook eerst volledige vrede zijn in Oekraïne.
Het Oekraïense leger meldt dat er op het terrein een gedeeltelijke terugtrekking van het Russische leger vastgesteld wordt in de omgeving van Kiev en Tsjernihiv.
De Turkse president Erdogan sprak de onderhandelaars toe
Te vroeg voor presidenten
De Oekraïense delegatie wacht nu naar eigen zeggen op een antwoord van Rusland. De Russische delegatieleider zegt dat hij het voorstel zal bekijken en erover verslag zal uitbrengen bij de Russische president Poetin. Hij noemde de onderhandelingen van vandaag alvast "constructief".
De opvallendste verklaring kwam echter van het Russische ministerie van Defensie. Dat maakte bekend dat Rusland zijn militaire activiteit rond Kiev en Tsjernihiv drastisch wil terugschroeven om de onderhandelingen een kans te geven en het wederzijdse vertrouwen te verhogen. Of de Russen zich aan die belofte zullen houden, zal de komende dagen moeten blijken.
De Verenigde Staten nemen in elk geval een afwachtende houding aan. "Er is wat Rusland zegt en wat Rusland doet. Wij focussen op het laatste", reageerde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. Rusland moet in de eerste plaats "de agressie nu stoppen", vindt hij. En zijn troepen terugtrekken uit Oekraïne.
Voor een ontmoeting tussen de presidenten van de twee landen, is het voor Rusland wel nog te vroeg. Volgens de Oekraïense delegatie is er voldoende vooruitgang geboekt om zo'n gesprek mogelijk te maken, maar Rusland zegt dat zo'n ontmoeting pas kan als eerst de ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen een akkoord hebben bereikt.
Van Wit-Rusland naar Turkije
Anders dan de vorige fysieke gesprekken tussen de onderhandelingsteams, vonden ze vandaag niet plaats in Wit-Rusland, maar in Turkije, waar eerder ook al de ministeries van Buitenlandse Zaken van de twee landen elkaar hebben ontmoet.
Dat was in Antalya. Vandaag was het Dolmabahçe-paleis in Istanbul het toneel van een nieuwe poging om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Daar is het kantoor gevestigd van de Turkse premier.
De gesprekken begonnen rond 9.30 uur. De Turkse bemiddelaars zouden de twee delegaties vooraf ook afzonderlijk hebben gesproken. De delegatie van Oekraïne en Rusland bestond vooral uit presidentiële adviseurs. Ook de Oekraïense minister van Defensie was erbij. Net als de Russische miljardair Roman Abramovitsj, die al een tijdje bemiddelt op vraag van Oekraïne.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft zich opgeworpen als bemiddelaar. "Wij geloven dat er bij vrede geen verliezers zijn. Niemand heeft voordeel bij het laten aanslepen van de oorlog", zei hij bij aanvang van de gesprekken.
Gisteravond had hij nog de Oekraïense president Volodimir Zelenski en de Russische president Vladimir Poetin aan de lijn. Achteraf zei hij dat de zaken in een positieve richting evolueren.
"Eet en drink niets tijdens de gesprekken"
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken had zijn delegatie opgeroepen om niets te eten of te drinken tijdens de onderhandelingen.
Die waarschuwing kwam er nadat gisteren is naar buiten gekomen dat enkele Oekraïense onderhandelaars en de bemiddelaar Roman Abramovitsj sporen van vergiftiging zouden hebben getoond. Ze zouden die hebben gekregen na eerdere onderhandelingen begin deze maand.
Rusland heeft intussen ontkend dat de Oekraïense onderhandelaars en Abramovitsj vergiftigd zouden zijn. Het land ziet de aantijgingen als deel van een "informatieoorlog". Het is niet de eerste keer dat Rusland beschuldigd wordt van het inzetten van chemische wapens tegen tegenstanders van het regime.
Bekijk hieronder het verslag uit "Het journaal":
