“Een evenwichtig rapport, vol eerlijke vaststellingen.” Dat stelde de voorzitter van de onderzoekscommissie PFOS in het Vlaams Parlement, Hannes Anaf (Vooruit) gisteren bij de voorstelling van dat rapport aan de pers. Anaf moest daarbij toegeven dat hij misschien zelf wat “scherpere” bewoordingen zou hebben gebruikt.
- Maar Vooruit, deel van de oppositie in het Vlaams Parlement, zat daarbij wat gevangen: de socialisten leiden de commissie, maar kwamen zo wel terecht in een klassiek spel van de meerderheid (die ook de vorige Vlaamse regering bemande) die niet wilde dat een van hun oud-ministers zou verbrand worden, en de oppositie die uit was op een scalp.
- Het eindigde dan ook met PVDA en Groen, onder leiding van de erg rabiate Mieke Schauvliege (Groen), die zich op het eind terugtrokken en de conclusies van het rapport niet wilden onderschrijven, zonder scherpere bewoordingen over politieke verantwoordelijkheid. Hun amendement werd weggestemd, maar ook Vlaams Belang onthield zich.
- De meerderheid schermde met het eeuwig terugkerende argument rond de forever chemicals zoals PFOS: “Als men toen had geweten, wat men vandaag wist over de schadelijke gevolgen, had men anders gehandeld”, zo stelden zowel Tinne Rombouts (CD&V) als Willem-Frederik Schiltz (Open Vld).
- Hoe dan ook heeft de Vlaamse coalitie zo een moeilijke episode afgesloten. Het PFOS-drama barstte los toen bleek dat bij de grote werken aan de nieuwe Antwerpse Ring de bouwheer Lantis al veel eerder op de hoogte was van stevige vervuiling in de grond. Dat deed de Vlaamse regering op haar grondvesten daveren.
- Want het was de huidige minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) die een flinke duw gaf om een onderzoekscommissie op te richten: tegen coalitiepartner CD&V in suggereerde zij om de laatste steen in het dossier om te keren.
- Na de demarche van Demir greep de oppositie haar kans. Zeker Groen ging voluit in de aanval, met hun Parlementslid Schauvliege. Mee daardoor gunden de meerderheidspartijen het voorzitterschap aan het jonge Vooruit-Parlementslid Hannes Anaf. Daarbij maakten ze een herenakkoord: Anaf zou voorzitter worden, maar zou zijn rol ‘correct’ en ‘neutraal’ spelen.
- Dat leidde tot grote spanning, toen Anaf en Schauvliege samen in het offensief gingen, in een interview in Humo onder de ronkende titel: ”Alles wijst erop dat dit wel een doofpotoperatie is.” Dat bleek uiteindelijk niet hard gemaakt te kunnen worden in de onderzoekscommissie zelf: het bleef bij discussies tussen de administratie en de bevoegde ministers, maar een smoking gun was er nooit te zien.
- Uiteindelijk schikte Anaf zich dus in zijn rol, en raakte hij tot een akkoord met de meerderheid in het Vlaams Parlement. Schauvliege kon niet volgen, en zette zich met Groen in een radicaler kamp, samen met PVDA.
