Abdeslam verbreekt stilzwijgen op proces aanslagen Parijs: “Ik heb mijn bommengordel bewust niet gebruikt”

Abdeslam is de enige overlevende van het commando van terreurgroep Islamitische Staat (IS) dat verantwoordelijk is voor de aanslagen in Parijs. Op 13 november 2015 beroofde het commando in en rond de Franse hoofdstad 130 mensen van het leven. Er vielen bovendien honderden gewonden. 

Abdeslam riskeert levenslang voor de terroristische misdaden waarvan hij beschuldigd wordt. Sinds het begin van het proces op 8 september 2021 stelt de Franse Marokkaan uit Sint-Jans-Molenbeek zich voor als “strijder van IS”. Hij doorbrak zo zijn nagenoeg volledige stilzwijgen, dat hij had volgehouden sinds zijn arrestatie in april 2016, na een klopjacht van vier maanden. 

Abdeslam nam woensdag plaats op de beklaagdenbank met de andere beklaagden, behalve Ossama Krayem die al drie maanden weigert te verschijnen. De voorzitter van het hof, Jean-Louis Périès, legde uit dat het hof zich zou buigen over de feiten vanaf 8 november 2015 tot aan het moment van de aanslagen, op 15 november. Maar dat zag Abdeslam anders. “Goedendag meneer de voorzitter, dames en heren van het hof. Vandaag wens ik gebruik te maken van mijn zwijgrecht”, zei Abdeslam. 

“Dat is uw recht”, antwoordde de voorzitter, “maar het was helemaal niet voorzien. U heeft uzelf verklaard tot nu toe, dus we begrijpen het niet.” De voorzitter was zichtbaar teleurgesteld, meldden journalisten vanuit de rechtszaal. “Het een absoluut recht, het zwijgrecht, maar sta me toe aan te dringen, het is belangrijk voor iedereen”, probeerde de voorzitter nogmaals. “Ook ik wil erop aandringen: ik wens me vandaag niet uit te drukken”, zei Abdeslam. “Het is een recht dat ik heb, ik hoef me daarvoor niet te verantwoorden”, zei hij nog. 

“Ik heb zes jaar gezwegen, dat was niet gemakkelijk. Het was het standpunt dat ik wou innemen aan het begin van het proces. Maar ik ben van gedachten veranderd, ik heb antwoorden gegeven. Ik heb me ook uitgedrukt voor de slachtoffers, met respect. Ik kan voortaan niet meer spreken”, aldus Abdeslam. Gevraagd naar zijn beweegredenen om zich te beroepen op zijn zwijgrecht, zei Abdeslam: “Er zijn veel redenen waarom ik niet meer wil praten. Ik doe het ook om niet als provocateur te worden bestempeld.”

“Bon, ik ga vragen stellen en geen antwoorden krijgen. Is dat het?”, vroeg voorzitter Périès, wat Abdeslam bevestigde. Vervolgens overliep hij zijn vragen over onder meer geldstortingen, wagens en schuilplaatsen, zaken waarover het hof de hoofdbeklaagde wou horen. 

Advocaat-generaal Nicholas Le Bris drukte zich scherper uit. “Ik ben geen advocaat van de burgerlijke partijen, maar ik heb vandaag een gedachte voor de slachtoffers die op antwoorden wachtten. Salah Abdeslam houdt ervan aan te kondigen dat hij zal spreken en schept er genoegen in om te zwijgen en de ontgoocheling van de slachtoffers te zien”, stelde Le Bris. “Dit stilzwijgen bevestigt dat lafheid het handelsmerk is van terroristen. Er zit geen greintje moed in u.”

Claire Josserand-Schmidt, advocaat van de burgerlijke partijen, diende Abdeslam wel van antwoord, omdat hij haar dat eerder beloofd had. “De burgerlijke partijen willen u geen vragen stellen om u in de val te lokken, maar om te proberen om te begrijpen, om u te begrijpen”, drong Josserand-Schmidt aan. Na twee uur stilzwijgen bij de vragen van het hof, de aanklagers en de eerste advocaten van de burgerlijke partijen, sprak hij dan toch. 

Abdeslam vertelde dat hij pas op 11 november, twee dagen voor de aanslagen, aan een bommengordel begon te denken, toen hij van zijn broer Brahim Abdeslam hoorde dat Abdelhamid Abaaoud in België was en hem wilde ontmoeten. “Ik ben niet helemaal doorgegaan”, zei Abdeslam. “Ik heb ervan afgezien mijn gordel in te schakelen, niet door lafheid, niet door angst, maar ik wilde niet, dat is alles.” 

Eerder beweerde de beschuldigde echter dat zijn gordel “defect” was. Waarom had Abdeslam verteld dat de gordel niet werkte? “Is dat een leugen dan?”, vroeg de advocaat. Dat bevestigde Abdeslam. “Ik schaamde me dat ik er niet mee was doorgegaan. Ik had schrik voor de blik van de anderen. Ik was 25 jaar oud. Dat is het, het is het feit dat ik me schaamde, heel eenvoudig”, alvorens zich weer in stilzwijgen te hullen.

Een deskundige van de politie lichtte toe dat de bommengordel die Abdeslam in de nacht van 13 november 2015 achterliet in Montrouge, een banlieue van Parijs, niet werkte. Abdeslam verbrak nog één keer zijn stilzwijgen om te verduidelijken dat hij de batterij en de drukknop zelf had verwijderd, voor hij de vest achterliet.

Herbekijk hieronder wat er op 13 november 2015 gebeurde: