Videospeler inladen...

Al 7 jaar humanitaire ramp en toch lijken we onverschillig voor oorlog in Jemen: "Voor veel mensen ver-van-hun-bedshow"

Een staakt-het-vuren zou betere omstandigheden moeten creëren voor vredesgesprekken in Jemen, een land in het Midden-Oosten dat al zeven jaar in oorlog is. Miljoenen mensen zijn op de vlucht en nog meer mensen lijden extreme hongersnood, maar toch lijken we onverschillig voor die "vergeten" oorlog. "We moeten daar eerlijk in zijn, voor veel mensen is dit een ver-van-hun-bedshow."

"Mensen hebben familie en vrienden verloren, hun dorpen zijn verwoest en de economie is compleet ingestort. Mensen zijn enorm getraumatiseerd door alles wat er zich heeft afgespeeld de afgelopen zeven jaar." De situatie in Jemen is een ramp, vertelt Yasmine Daelman, een 28-jarige uit Antwerpen die er werkt als hulpverlener voor Handicap International.

Maar terwijl overal in Europa solidair wordt meegeleefd met Oekraïense vluchtelingen en Oekraïne 12-12 al meer dan 25 miljoen euro heeft ingezameld, blijven initiatieven voor die humanitaire catastrofe in Jemen uit.

De oorlog heeft niet meteen een impact op ons leven, we voelen ons veel minder verbonden met de Jemenieten dan met de Oekraïeners.

Inge Vrancken, buitenlandjournalist VRT NWS

"Het Consortium 12-12 weet dat het geen zin heeft om een actie op te starten voor Jemen, omdat dat helemaal niet veel zou opbrengen", zegt buitenlandjournalist Inge Vrancken in "Laat". "Voor veel mensen is dit een ver-van-hun-bedshow. De oorlog heeft niet meteen een impact op ons leven,  we voelen ons veel minder verbonden met de Jemenieten dan met de Oekraïeners. Mensen liggen hier gewoon niet wakker van."

Op de vlucht in eigen land

Anders dan na de conflicten in Afghanistan, Syrië en Oekraïne, zien we ook amper Jemenieten in ons land die asiel aanvragen. Zo lijkt het conflict minder zichtbaar, hoewel toch heel wat mensen op de vlucht zijn. "Zeven miljoen mensen zijn op de vlucht, maar zij blijven in Jemen zelf, ze geraken gewoon niet naar een ander land."

Daarnaast hebben zo'n 17 miljoen mensen voedselhulp nodig. En net dat dreigt door de Russische invasie in Oekraïne nog erger te worden. "Oekraïne is de graanschuur van Europa. Dat belooft voor volgend jaar nog een extra catastrofe te worden."

Waar draait het conflict precies om?

Om de oorsprong van deze crisis te begrijpen, moeten we terug naar zeven jaar geleden. De burgeroorlog begon op 15 maart 2015 in de nasleep van de val van president Ali Abdullah Saleh. Zijn regering viel tijdens de Jemenitische Revolutie die duurde van 2011 tot 2012.

"Met de komst van de nieuwe president Hadi, die minder sterk was dan de autoritaire Saleh, zagen de Houthi's de kans om meer macht en invloed te hebben", legt Vrancken uit. "De Houthi's zijn een sjiitische rebellengroep uit het noorden die strijdt tegen de soennitische regering. Ze zijn er altijd geweest, maar sinds dan zijn het echt strijdende partijen geworden."

Het soennisme en sjiisme zijn twee stromingen binnen de islam met een andere opvatting over het geloof, tussen de aanhangers heerst daarom vaak verdeeldheid. 

"De Houthi's zijn delen van het land beginnen in te nemen, waaronder de hoofdstad Sanaa. Het rode gebied op de kaart hebben ze veroverd, het gearceerde gebied is waar gevochten wordt."

Het rode gebied is in handen van de Houthi-rebellengroep. In het gearceerde gebied wordt gevochten.

In de rest van het land heeft het regeringsleger het voor het zeggen, samen met de Saoedische coalitie, waartoe ook landen als Egypte, Senegal en de Verenigde Arabische Emiraten behoren. 

"De opmars van de Houthi-rebellen maakt buurland Saoedi-Arabië heel zenuwachtig, want Houthi-rebellen krijgen steun van Iran", zegt Vrancken. "Er zijn eigenlijk twee grote blokken: Saoedi-Arabië en Iran. Dat zijn soennieten tegen sjiiten, het gaat over macht en invloed. Saoedi-Arabië vreest dat als de Houthi-rebellen met steun van Iran erin slagen om Jemen helemaal in te nemen, dat Iran dan een satellietstaat naast hen zou hebben."

Twee grote blokken: sjiitische landen (rood) en soennitische landen (wit)

Buitenlandjournalist Inge Vrancken legt de oorsprong van het conflict uit:

Videospeler inladen...

Hoe groot is de humanitaire crisis?

De oorlog heeft Jemen het armste land ter wereld gemaakt. "We kennen de beelden van de verwoesting in Oekraïne na één maand oorlog, maar dit is al zeven jaar aan de gang", zegt Vrancken. "Er gebeuren oorlogsmisdaden, er worden kindsoldaten ingezet, het is een gruwelijke en smerige oorlog waarvoor de gewone bevolking de tol betaalt."

De ene dag geven we iemand een prothese, maar de volgende dag zullen mensen weer op een landmijn stappen en weer een been verliezen.

Yasmine Daelman, Handicap International

Er gebeuren ook regelmatig luchtaanvallen, wat het werk van Yasmine Daelman uitzichtloos en frustrerend maakt. "Minder dan een week geleden waren er nog aanvallen op elektriciteitscentrales en ziekenhuizen. De ene dag geven we iemand een prothese, maar we weten dat mensen de volgende dag weer op een landmijn zullen stappen en weer een been zullen verliezen", vertelt ze vanuit Jemen. 

"Na zeven jaar oorlog zijn burgers vooral enorm moe en uitgeput. Mensen zijn enorm getraumatiseerd. Ze hebben familie en vrienden verloren, hun dorpen zijn verwoest, de economie is compleet ingestort, mensen zijn volledig in de armoede gestort. Na zeven jaar zijn mensen vooral onverschillig geworden."

"Mensen hebben familie en vrienden verloren, hun dorpen zijn verwoest", Yasmine Daelman is hulpverlener in Jemen en ziet wat de oorlog met de Jemenieten doet:

Videospeler inladen...

Wat brengt de toekomst?

Het ziet er niet naar uit dat het conflict snel beëindigd zal worden. De wapenstilstand is geen garantie voor een doorbraak, denkt Vrancken. "Dit is het derde bestand op korte tijd, maar de vorige twee hebben niet lang standgehouden. Bovendien is het een eenzijdig bestand en erkent niet elke partij het."

Dat de onderhandelingstafel in de Saoedische hoofdstad Riyad staat, maakt de vredesgesprekken er ook niet gemakkelijker op. "De Saoedi's en coalitiepartners zitten wel aan tafel, maar niet de Houthi's, die vinden dat de gesprekken op neutraal terrein moeten plaatsvinden. Dan weet je eigenlijk genoeg."

Extra catastrofe

Bovendien maakt de oorlog in Oekraïne de situatie in Jemen er niet rooskleuriger op. 

"Oekraïne kennen we als de graanschuur van Europa", zegt Vrancken. "Ook het Wereldvoedselprogramma, dat in Jemen miljoenen mensen hulpverlening moet geven, haalt bijna de helft van zijn voorraden uit Oekraïne en Rusland. En dat ligt nu volledig stil. Zij trekken nu aan de alarmbel, want het graan dat zij moeten verzamelen om volgend jaar mensen te helpen, komt er niet dit jaar. Dus dat belooft voor volgend jaar nog een extra catastrofe, bovenop de humanitaire catastrofe die er nu al is."

"Het is een gruwelijke en smerige oorlog waarvoor de gewone bevolking de tol betaalt", bekijk hier het volledige gesprek met Inge Vrancken in "Laat":

Videospeler inladen...

Meest gelezen