De coalitie is een initiatief van Ellen De Soete, een van de getuigen in de Canvas-reeks ‘Kinderen van het verzet’. Haar moeder maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uit van het verzet. “Vandaag is bij ons de herinnering aan 8 mei vervaagd”, zegt De Soete. “Veel mensen weten niet meer wat fascisme inhoudt en gaan historische feiten bagatelliseren.”

Een hele reeks organisaties en personen steunt de oproep. Onder hen onder andere de vakbonden ACV en ABVV, middenveldorganisaties als 11.11.11, de Vrouwenraad en de Liga voor de Rechten van de Mens, en een aantal historici, kunstenaars en andere mensen uit de cultuursector.

“8 mei, de dag van de bevrijding, hoort opnieuw een feestdag te zijn”, zo staat in de platformtekst van de 8 mei-coalitie. “Om te herdenken, te waarschuwen, te verdedigen. Als een moment van sociale cohesie. Als een samen uitgesproken wil voor vrede en solidariteit. Als een oproep om te handelen. Zodat jong en oud inzien waar haat toe kan leiden en wat voor een lelijk beest fascisme is. Want enkel wanneer je het verleden kent en we waakzaam blijven over onze grondwettelijke vrijheden, pas dan kunnen we, nu en in de toekomst, de juiste keuzes maken.”

Geen bevrijdingsdag

In verschillende landen, zals Frankrijk, is 8 mei een feestdag. Nederland viert bevrijdingsdag op 5 mei. In België kregen schoolkinderen lange tijd vrijaf op 8 mei, maar die vrije dag werd in 1974 afgeschaft. Wapenstilstand, de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog op 11 november, is wel een wettelijke feestdag in België.

Om de eis kracht bij te zetten, organiseert de 8 mei-coalitie op zondag 8 mei om 11 uur een grote herdenking bij het Fort van Breendonk. Het fort ten zuiden van Antwerpen werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter gebruikt als nazi-gevangenis voor vooral politieke gevangenen. De voorbije jaren klonk al vaker de vraag om van 8 mei een officiële feestdag te maken.