Hoe moet het verder met The Rolling Stones zonder hun gedistingeerde drummer? Een gesprek met gitarist Keith Richards over de hartslag van de band, cancelcultuur en fitness.
Zestig jaar na hun oprichting zorgen The Rolling Stones nog altijd voor deining – al is het lang niet altijd om muzikale redenen. Toen onlangs de Sixty-tournee werd aangekondigd, die de Britse band op 11 juli naar het Koning Boudewijnstadion in Brussel brengt, kregen veel fans het even benauwd: tickets kosten tussen de 99 en 489 euro. En zijn The Stones nog The Stones zonder drummer Charlie Watts, die op 24 augustus op zijn tachtigste overleed?
Dat eerste hebben we wijselijk niet aangekaart toen we tegenover gitarist Keith Richards (78) gingen zitten. Hij lanceerde net een luxe-editie van zijn soloplaat Main Offender uit 1992, en loopt zich warm voor de nieuwe tournee. Enfin, wandelt zich lauw, zo zal blijken. Maar de pijn vanwege het verlies van Charlie blijft snijden.
U bent niet alleen gestopt met drinken, maar ook met roken. Gaat het wel met u?
Keith Richards: Ik rook nu al zo’n twee jaar niet meer. Ik kan je verzekeren dat het een echte strijd is geweest. Ik probeerde telkens weer te stoppen maar hoe meer pogingen ik ondernam, hoe méér ik rookte. Tot ik op een dag naar de tandarts ging en er in mijn mond iets werd gehecht. Toen ik daar buitenkwam en een sigaret opstak, kreeg ik door de aanraking van de rook met het rauwe vlees zo’n gevoel… Je weet wel wat ik bedoel. Toen was het voor mij gedaan. Ik heb nog een tijdje van die pleisters gebruikt en dat was het dan. Toch raar. Al mijn hele leven probeer ik met sommige dingen te stoppen. En toen gebeurde dit. Zomaar.
Roken en drinken hebben een kalmerend effect. Hebt u nu de zenuwen?
Richards: Hm, ze schakelen een aantal van onze vermogens uit. De smaakzin, bijvoorbeeld.
Bent u gevoeliger sinds u gestopt bent met sterkedrank en sigaretten?
Richards: Ik denk wel dat ik een tijdlang meer in balans ben geweest toen ik stopte met drinken. Vorig jaar heeft het me geholpen om hard te werken, om de situatie onder controle te houden. Per slot van rekening heeft iedereen het tijdens de pandemie moeilijk gehad.
Robbie Williams zei ooit dat hij een andere verslaving ontwikkelt als hij probeert te stoppen met roken. Hij heeft dan snoepaanvallen. Welke verslaving ontwikkelt u dan?
Richards: Ik rook nog meer wiet.
We dachten eerder aan iets als tuinieren of rennen op de loopband, die u in uw kelder zou hebben.
Richards: Nee, nee, nee. Daar staat inderdaad zo’n loopband, maar ik gebruik hem niet.
U hebt tot vorige winter met The Rolling Stones door Amerika getoerd. Bent u daar al van hersteld?
Richards: Dat valt wel mee. Het was wel zwaar, want we waren al een paar jaar niet meer op tournee geweest. En het was natuurlijk ook wennen om de band zonder Charlie Watts weer bij elkaar te krijgen, met Steve Jordan op drums. Maar ik heb intussen ook al de helft van mijn leven met Steve samengewerkt, en we kennen elkaar allemaal heel goed (Jordan is lid van Richards’ soloproject X-pensive Winos, nvdr). Het was een geweldige tour, en ik kijk ernaar uit om dit jaar nog een paar extra concerten te spelen.
Wat mist u als u denkt aan Charlie Watts?
Richards: Ik weet niet waar ik zou moeten beginnen. (stilte) Zijn glimlach, denk ik. Die kon altijd eindeloos veel dingen betekenen. Je wist nooit precies wat hij er eigenlijk mee bedoelde. Ja, zijn glimlach is waarschijnlijk wat ik het meeste mis.
Vond u het erg moeilijk om na al die jaren zonder hem op tournee te gaan?
Richards: We waren de tournee al zonder Charlie aan het plannen toen hij stierf. We moesten het dus wel zonder hem doen. Ik denk dat het daardoor makkelijker is geweest dan als we hadden gewacht tot nu, omdat we nu weten dat het mogelijk is. Dat we dit kunnen.
Heeft optreden geholpen om het verdriet te verwerken?
Richards: O, we hebben het nog altijd niet verwerkt.
Was het in het begin moeilijk om zonder hem te spelen?
Richards: Ja, natuurlijk. Maar zoals Charlie zelf ooit zei: the show must go on.
Mick Jagger zei onlangs dat Charlie de hartslag van de band was.
Richards: Dat klopt helemaal. Het belangrijkste was om Steve Jordan te integreren in de band. Gelukkig kennen Mick en Steve elkaar ook al heel lang. En Steve kent The Rolling Stones al sinds jaar en dag, dus we hadden niet het probleem dat we een compleet nieuwe man moesten inwerken. Steve is een geweldige drummer. Hij kan precies de juiste portie Charlie Watts en precies de juiste portie zichzelf spelen, wat interessante resultaten geeft.
Hebt u ooit gedacht dat het helemaal afgelopen was met The Rolling Stones?
Richards: Ha! Dat hebben we allemáál ooit gedacht. Maar de band is het daar niet mee eens. (grijnst)
De band leidt dus een eigen leven? Is het meer een Keith Richards-band geworden nu Steve Jordan, de drummer uit uw soloproject, erbij is gekomen?
Richards: Nee, dat zou ik niet zeggen. Dat zou ik ook niet toelaten. De dynamiek wordt nog altijd erg bepaald door Mick. Hij is gewoon een geweldige frontman. Door met de Winos te werken en daar de leadzanger te zijn, heb ik veel meer over Micks job geleerd dan ik me ooit kon voorstellen. Frontman zijn is echt zwaar, omdat je voortdurend aan het werk bent. Als je in Keith Richardsmodus bent bij The Stones, kun je kiezen wanneer je je volop laat gaan en wanneer je het rustig aan doet. Je kunt je tijd verdelen, snap je? Als frontman heb je gewoon geen tijd.
We hebben allemáál ooit gedacht dat het afgelopen was met The Rolling Stones. Maar de band is het daar niet mee eens.
U hebt ooit gezegd dat de magie van live spelen ontstaat door het gevoel dat je begint te zweven.
Richards: Ik denk dat alle goeie bands, als ze een goeie avond hebben en de ritmesectie op dreef is, het gevoel hebben dat ze zweven. Het probleem is dat je daarna weer moet landen.
Denkt u anders over de dood sinds u Charlie Watts hebt verloren?
Richards: Anders in de zin dat de dood nu verdomd veel dichterbij is?
Precies.
Richards: Ach weet je wat, ik stond veertig jaar geleden waarschijnlijk dichter bij de dood dan nu. (lacht zijn typische Keith Richardslachje, een schor ‘hèhèhè)
Beseft u dat jongere luisteraars die nu uw soloalbum Main Offender of zelfs de platen van The Rolling Stones herontdekken, er wellicht via een streamingdienst naar luisteren? Hebt u een Spotify-account?
Richards: Sorry, wat voor account?
Hebt u een Spotify- of Apple Music-account?
Richards: Nee. Ik luister nog altijd naar cd’s. Het zal wel makkelijk zijn als je een smartphone hebt, maar dat heb ik dus niet.
Hebt u de controverse gevolgd over Spotify, en over Neil Young en Joni Mitchell die hun muziek ervanaf haalden omdat het een platform geeft aan de samenzweringstheorieën van podcaster Joe Rogan?
Richards: O ja, ik heb daar iets van gehoord. Goed gedaan, Neil, iedereen moet met zijn muziek kunnen doen wat hij wil. Ik bedoel, wíj hebben Donald Trump zover gekregen dat hij niet langer ons nummer You Can’t Always Get What You Want speelt tijdens zijn bijeenkomsten. Normaal gesproken wil je dat mensen je muziek draaien, maar er zijn situaties waarbij je zegt: ‘Daar wil ik niets mee te maken hebben.’
Maar hoe zit het met The Rolling Stones? Wanneer halen ze hun muziek van Spotify? Hebt u daar al over nagedacht?
Richards: Zoals ik al zei, ik lig niet echt wakker van Spotify. Ik zou het eens nader moeten bekijken. Maar voor de rest, weet je, doe wat je niet laten kunt, s potify away, hèhèhè.
The Rolling Stones ontsnappen niet aan de cancelcultuur. Jullie song Brown Sugar, een standaard in de liveshows, wordt nu plots racistisch en seksistisch gevonden. Wat vindt u daarvan?
Richards: Tja, een paar zwarte dames hebben wat roddels verspreid, dat klopt. En we hebben dan maar besloten om Brown Sugar voor deze tournee met pensioen te sturen in plaats van er een controverse rond te creëren. Ik moet toegeven dat ik van die hele affaire niet wakker heb gelegen. Ik was meer bezig met het opstarten van een band met een zwarte drummer.
Touché.
Richards: Kijk, Mick en ik hebben geen zin om de strijd aan te gaan met boze zwarte vrouwen die niet lijken te weten waar het nummer over gaat. Het gaat over de gruwelen van de slavernij, en niet alleen over… seks. We hebben dan maar besloten geen moeite te doen om dat uit te leggen.
U zei dat u hoopte dat u het nummer in de toekomst wel weer op de setlist kunt zetten. Denkt u dat het debat over politieke correctheid van voorbijgaande aard is?
Richards: Dat is onmogelijk te zeggen. Mensen struikelen tegenwoordig over hun eigen voeten. Ik weet niet welke richting het uit zal gaan. De sociale media hebben nogal heisa gemaakt op dat vlak. Ik zit gewoon aan de zijlijn met geamuseerde blik te kijken naar wat er allemaal gebeurt.
Voelde u zich niet persoonlijk aangevallen? U komt uit de bluestraditie, bent bluesfan en hebt altijd veel respect gehad voor de zwarte cultuur en haar muziek.
Richards: Precies! Als Charlie niet was gestorven, hadden we misschien de tijd genomen om dat duidelijk te maken. Maar we hadden werk genoeg en hebben besloten om het zo te laten. Sommige mensen wíllen het niet snappen, of ze nu zwart zijn of wit.
U werkt al enige tijd met The Rolling Stones aan een nieuw studioalbum. Kunt u daar al iets over kwijt?
Richards: We hebben vorig jaar aan nieuwe nummers gewerkt. Sommige zijn nog samen met Charlie geschreven. Dat is de reden waarom we nog niet verder zijn gegaan. Laten we eerst die zomertournee doen. Misschien denken we daarna weer na over hoe we de plaat willen afmaken.
Ook zonder Charlie?
Richards: Ja, we gaan door. De band dwingt ons, hèhèhè.
Keith Richards
– 18 december 1943: geboren in Dartford, VK
– 1951: raakt op school bevriend met Mick Jagger
– 1959: student aan de Sidcup Art School
– 1962: The Rolling Stones geven hun eerste optreden
– 1967: opgepakt wegens drugsbezit, hardnekkige heroïneverslaving speelt hem tientallen jaren parten
– 2011: tiende op de lijst van beste gitaristen aller tijden volgens muziekblad Rolling Stone
– 2022: komt op 11 juli met The Rolling Stones naar Brussel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
