Dode en drie gewonden bij Russische aanval op ziekenhuis in oosten van Oekraïne

In de zuidelijke Oekraïense havenstad Odesa zijn opnieuw explosies waargenomen, meldt de BBC op basis van binnenlopende berichten en een getuige van persbureau Reuters. De ontploffingen zijn nog niet bevestigd door de lokale autoriteiten.

Op zondagochtend werd de stad, die ongeveer een miljoen inwoners telt, ook al getroffen door Russische raketaanvallen. Daarbij zijn geen gewonden gevallen. Rusland liet weten de olieopslag in de regio onder vuur genomen te hebben.

Bij Russische beschietingen op een woonwijk in de Oost-Oekraïense stad Charkiv zijn vanavond zeven mensen omgekomen, onder wie drie kinderen. Dat meldt het regionale openbaar ministerie, dat ook spreekt van 34 gewonden.

"Russische bezetters beschoten woongebouwen in het Slobodskyy district van Charkiv. Als gevolg daarvan werd een tiental huizen en een depot voor trolleybussen beschadigd", aldus de persdienst van het parket. 

In Derhachi, net buiten Charkiv, zijn ook minstens drie mensen omgekomen en zeven gewond geraakt bij de beschieting van een woonwijk, aldus de burgemeester Vyacheslav Zadorenko op Facebook. Volgens hem gaat het allemaal om burgerslachtoffers.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zondag gezegd dat de Russische leiders verantwoordelijk moeten worden gehouden voor "moorden" en "folteringen" in Boetsja. In die stad ten noordwesten van Kiev, die onlangs door de Oekraïners is heroverd, zijn veel burgers gedood.

"Ik wil dat alle leiders van de Russische Federatie zien hoe hun  bevelen worden uitgevoerd. (...) En ze hebben een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Voor deze moorden, voor deze folteringen, voor de armen die door explosieven zijn afgerukt (...) Voor de kogels in het achterhoofd," zei Zelensky, overschakelend tussen het Oekraïens en het Russisch, in een videoboodschap. 

Hij voegde eraan toe dat een "speciaal mechanisme" zou worden ingesteld om alle Russische "misdaden" in Oekraïne te onderzoeken. 

VN-secretaris-generaal António Guterres is "diep geschokt" door de gruweldaden die op inwoners van de Oekraïense stad Boetsja zijn gepleegd. "Het is essentieel dat een onafhankelijk onderzoek ertoe leidt dat effectief rekenschap wordt afgelegd", zei de topman de Verenigde Naties zondag in New York volgens een mededeling.

Oekraïne vond in de regio rond de hoofdstad Kiev de lijken van 410 inwoners, schreef procureur-generaal Irina Venediktova zondagavond op Facebook. Wetsdokters en andere specialisten onderzoeken de lichamen voor een gerechtelijk onderzoek. 

"Wat we toe nu toe weten, roept duidelijk ernstige en verontrustende vragen op over mogelijke oorlogsmisdaden en zware schendingen van het internationale humanitaire recht", zei het mensenrechtenbureau van de VN. Tegelijk is het niet uitgesloten dat er onder de "zowat 300 lijken die de autoriteiten van de stad Boetsja naar eigen zeggen gevonden en begraven hebben, lichamen van Oekraïense of Russische soldaten zijn die bij de vijandelijkheden werden gedood". 

De Britse premier Boris Johnson heeft zondag de "verachtelijke aanvallen" van Rusland tegen burgers in de Oekraïense stad Boetsja "oorlogsmisdaden" genoemd. In de voorstad van de hoofdstad Kiev werden talrijke lichamen gevonden. Hij beloofde de sancties tegen Moskou op te voeren.

"De verachtelijke aanvallen van Rusland tegen onschuldige burgers in Irpin en Boetsja zijn verdere bewijzen dat Poetin en zijn leger oorlogsmisdaden plegen in Oekraïne", aldus Johnson in een persbericht. 

Lees ook: Na getuigenissen over verkrachtingen, executies en plunderingen in Oekraïne: “Tijd voor een arrestatiebevel tegen Poetin” (+)

De Italiaanse regeringsleider Mario Draghi heeft zondag "de moordpartijen op ongewapende burgers" in Oekraïne aan de kaak gesteld en gewaarschuwd dat "de Russische autoriteiten rekenschap zullen moeten afleggen".

"De beelden van de misdaden die in Boetsja gepleegd zijn en in andere zones die door het Oekraïense leger bevrijd werden, slaan ons met verstomming", zei Draghi nadat in de straten van Boetsja, bij Kiev, talrijke lichamen waren aangetroffen na het vertrek van de Russische troepen.

"De wreedheid van de moordpartijen op ongewapende burgers is vreselijk en ontoelaatbaar. De Russische autoriteiten moeten de vijandelijkheden meteen staken, een einde maken aan het geweld tegen burgers, en ze zullen rekenschap moeten afleggen", voegde de premier eraan toe.

Meer dan 500.000 mensen zijn teruggekeerd naar Oekraïne sinds het begin van de Russische invasie. Dat heeft het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken zondag gezegd.

"In de afgelopen week hebben 144.000 personen Oekraïne verlaten en zijn er 88.000 aangekomen. In totaal keerden ongeveer 537.000 van onze landgenoten terug naar Oekraïne", zo blijkt uit cijfers van de nationale grenswacht, zegt het ministerie in een persbericht.

Al meer dan 4 miljoen vluchtelingen

VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR meldde zaterdag dat 4.176.401 Oekraïners naar het buitenland zijn vertrokken sinds het conflict op 24 februari uitbrak, 38.559 meer dan vrijdag. Een dergelijke vluchtelingstroom is in Europa niet meer gezien sinds de Tweede Wereldoorlog.

Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie van de VN zijn ook ongeveer 205.500 niet-Oekraïners Oekraïne ontvlucht. Zij hebben het soms moeilijk om naar huis terug te keren.

Na een aanval op een aardolieopslagplaats bij de Russische stad Belgorod enkele dagen geleden zou zich andermaal een explosie hebben voorgedaan in het gebied bij de Oekraïense grens. "Er was een knal en puin viel op de grond", schrijft het bestuurshoofd van het district Jakovleski, Oleg Medvedev, op de berichtendienst Telegram. 

Er zouden geen slachtoffers gevallen zijn. Het bestuurshoofd zei niets over de achtergrond van het voorval in het dorp Tomarovk. Het puin werd onderzocht en afgevoerd. Het bericht kon niet onafhankelijk geverifieerd worden.

Vrijdag drongen volgens de Russische zijde twee Oekraïense helikopters  het Russische luchtruim binnen. Ze zouden luchtaanvallen op het oliedepot hebben uitgevoerd. Oekraïne gaf zijn betrokkenheid niet toe. 

De Franse minister van Buitenlandse Zaken heeft de gewelddadigheden van het Russische leger op burgers in verscheidene steden in Oekraïne "op de krachtigste wijze" veroordeeld. Hij heeft opgeroepen "de verantwoordelijken te berechten".

"Ik heb kennis genomen van berichten die melding maken van massale gewelddaden door de Russische troepen in de Oekraïense steden die ze de jongste weken hadden bezet, in het bijzonder in Boetsja. Met de meeste kracht veroordeel ik dergelijke daden, die - als ze bevestigd worden - oorlogsmisdaden zijn", verklaarde Jean-Yves Le Drian.

"We zullen er met onze partners, de Oekraïense autoriteiten en de bevoegde internationale rechtsinstanties, waaronder het Internationale Strafhof, aan werken dat deze daden niet ongestraft blijven en dat hun verantwoordelijken berecht en veroordeeld worden", aldus de minister. 

De Franse president Emmanuel Macron noemde de beelden uit Boetsja "ondraaglijk" op Twitter. Hij zei dat er "honderden burgers op laffe wijze zijn vermoord" en dat "de Russische autoriteiten zich zullen moeten verantwoorden voor deze misdaden".

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) herinnert zondag op Twitter in een reactie op de 'vreselijke beelden' uit Boetsja aan het standpunt van de Europese ministers van Justitie en de Europese Commissie van vorige maandag: geen straffeloosheid voor oorlogsmisdaden.

Maandag spraken zeven Europese ministers van Justitie en Europees commissaris Didier Reynders af dat het genocidenetwerk van Eurojust bewijzen zou verzamelen en tussen de lidstaten coördineren. Het  Internationaal Strafhof (ICC) kreeg het mandaat om een onderzoek te openen, en Europol en de politiediensten zullen de procedures afstemmen voor verklaringen van slachtoffers en getuigen van oorlogsmisdaden in Oekraïne, aldus Van Quickenborne zondag op Twitter.

Ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden reageert via hetzelfde kanaal: "Terwijl de #rvv2022 ons opnieuw de vreugde geeft van een herwonnen vrijheid, blijven de beelden van de onmenselijkheid in Oekraïne op mijn netvlies. Een nieuwe grens in Europa overschreden. Heel triest". 

Voor N-VA-voorzitter Bart De Wever herleidt de Russische president Vladimir Poetin zijn leger tot de status van oorlogsmisdadigers. De Wever stelt dat het Russisch volk hem na aan het hart ligt. Maar "de afgrijselijke wandaden van hun soldaten in Oekraïne zullen hen echter eeuwig achtervolgen. Uitgerekend in de aanloop naar 9 mei herleidt Poetin zijn leger tot de status van oorlogsmisdadigers", stelt hij zondag op de sociale media. 

Meer dan vijf weken na het begin van de oorlog zijn in totaal elf Oekraïense lokale politici gevangengenomen door Rusland. Dat blijkt zondag uit informatie vanuit Kiev.

Verschillende belangrijke lokale politici uit de regio's Kiev, Charkov, Mykolajiv en Donetsk zijn momenteel vermist, zei de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek zondag.

De onderhandelingen over een gevangenenruil zouden aan de gang zijn. Veresjtsjoek berichtte vrijdag nog over de vrijlating van 86 Oekraïense militairen.

Het geweld gepleegd door de Russische troepen in Boetsja, een voorstad ten noordwesten van Kiev, is "een stomp in de maag, dit moet stoppen". Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zondag gezegd.

"Dit kunnen we niet normaliseren", zei hij aan de Amerikaanse nieuwszender CNN. "Dit is de realiteit die zich elke dag afspeelt zolang de wreedheid van Rusland tegen Oekraïne voortduurt." Hij herhaalde dat de Verenigde Staten helpen om mogelijke oorlogsmisdaden te documenteren, zodat de verantwoordelijken ter verantwoording worden geroepen. 

Het doden van burgers waarvan het Russische leger wordt beschuldigd in Boetsja, bij Kiev, is afschuwelijk, zegt NAVO-baas Jens Stoltenberg. Hij hekelt "een brutaliteit die in Europa al decennia niet is gezien".

"Het is totaal onaanvaardbaar dat burgers als doelwit worden genomen en worden gedood. Dit onderstreept het belang om een einde te maken aan deze oorlog", zei de secretaris-generaal van de verdragsorganisatie op de Amerikaanse zender CNN.

Hij was ook voorzichtig over het vertrek van de Russische troepen uit de regio rond Kiev. "We kunnen niet te optimistisch zijn", zei hij. "We vrezen een mogelijke toename van aanvallen, vooral in het zuiden en oosten."