Lichamen van 410 burgers gevonden in steden bij Kiev, wereldwijd verbolgen reacties: "Dit zijn oorlogsmisdaden"
Uit heel de wereld komen verontwaardigde reacties op de beelden van Oekraïense burgers die vermoord werden door Russische militairen. Zowat iedereen vindt dat er een onderzoek naar oorlogsmisdaden moet komen. Volgens Oekraïne zijn er intussen al lichamen van 410 burgers gevonden, president Volodimir Zelenski spreekt over een genocide. Moskou ontkent dat zijn troepen verantwoordelijk zijn.
De beelden die gisteren en vandaag verspreid zijn over wreedheden in Oekraïne hebben een schok doorheen de wereld gestuurd. Die beelden werden genomen nadat Oekraïense troepen dorpen en steden ten noorden van Kiev opnieuw ingenomen hadden na het vertrek van de Russische bezettingstroepen.
Bekijk hier de Journaalreportage over de gruweldaden die werden vastgesteld in de achtergelaten gebieden. Opgelet: lichamen van gedode burgers komen expliciet in beeld.
Er zijn daar lichamen ontdekt in massagraven, maar her en der lagen ook lijken van burgers in straten en huizen. Sommigen van hen hadden de handen vastgebonden achter de rug en zijn dus "geëxecuteerd" door de terugtrekkende Russische troepen.
Volgens de Oekraïense procureur-generaal Irina Venediktova gaat het om al zeker 410 burgers. "Forensische experts hebben al 140 van hen onderzocht", zei ze in een verklaring die op verschillende Oekraïense tv-zenders werd uitgezonden. "Dit is een hel die moet worden gedocumenteerd, zodat de onmensen die dit gedaan hebben gestraft kunnen worden", voegde ze eraan toe op Facebook.
Dit is genocide om een hele natie weg te vegen
De Oekraïense president Volodimir Zelenski beschuldigt Rusland van een genocide tegen de hele natie en haar volk. "Dit is de vernietiging en uitroeiing van alle nationaliteiten van Oekraïne", klonk het. "Ik wil dat alle leiders van de Russische Federatie zien hoe hun bevelen worden uitgevoerd. Ze hebben een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Voor deze moorden, voor deze folteringen, voor de armen die door explosieven zijn afgerukt, voor de kogels in het achterhoofd." Hij voegde eraan toe "dat een speciaal mechanisme zou worden ingesteld om alle Russische misdaden in Oekraïne te onderzoeken".
Bekijk hier de volledige reactie van de Oekraïense president Zelenski:
De beelden zijn als een "stomp in de buik", zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, die spreekt over "een strategische nederlaag van Rusland". Hij belooft dat de VS een onderzoek zullen instellen naar "mogelijke oorlogsmisdaden" opdat de "verantwoordelijken gestraft kunnen worden". Voorlopig is het een realiteit dat "de brutaliteit van Rusland tegenover Oekraïne blijft voortduren", aldus nog minister Blinken.
NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg vindt "dat de oorlog in Oekraïne nu zo snel mogelijk moet stoppen" en dat het "de verantwoordelijkheid van de Russische president Vladimir Poetin is dat die stopt".
"Verschrikkelijke oorlogsmisdaden"
De meest krachtige reactie komt er van de Duitse vicebondskanselier en minister van Economie Robert Habeck. Die beschuldigde Rusland van "verschrikkelijke oorlogsmisdaden" en hij pleit voor nog hardere sancties tegen dat land. Bondskanselier Olaf Scholz neemt ook het woord "oorlogsmisdaden" in de mond en wil nieuwe sancties tegen Rusland. Hetzelfde geluid horen we bij de Britse premier Boris Johnson , die de "verachtelijke aanvallen" van Rusland eveneens "oorlogsmisdaden" noemt. Hij beloofde de sancties op te voeren.
EU-voorzitter Charles Michel schaart zich achter het idee van hardere sancties. Hij is "geschokt door de beelden van wreedheden begaan door het Russische leger" en belooft steun aan Oekraïne en ngo's om bewijzen te verzamelen om die in internationale rechtbanken te vervolgen. Een zelfde reactie is er van EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en VN-secretaris-generaal António Guterres. "Het is essentieel dat een onafhankelijk onderzoek ertoe leidt dat effectief rekenschap wordt afgelegd", zegt hij.
De Franse president Emmanuel Macron spreekt over "een laffe moord op honderden burgers" en belooft "dat de verantwoordelijken van oorlogsmisdaden ter verantwoording zullen geroepen worden.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss nam evenmin een blad voor de mond. Ook zij vindt dat "de aanvallen tegen onschuldige burgers tijdens de illegale en onverantwoorde Russische invasie in Oekraïne moeten onderzocht worden als oorlogsmisdaden". Truss heeft dat overigens al een maand geleden gezegd, kort na de Russische invasie in Oekraïne.
Ook de Italiaanse premier Mario Draghi wil dat "de Russische autoriteiten ter verantwoording worden geroepen", net als de Spaanse regering, die een bestraffing van de verantwoordelijken wil.
Voor dergelijke misdaden komt in de eerste plaats het Internationaal Strafhof in Den Haag ter sprake. Dat heeft eerder al aangekondigd een onderzoek in te stellen naar mogelijke misdrijven in Oekraïne.
Probleem is dat noch Rusland noch Oekraïne het stichtingsverdrag van dat Strafhof ondertekend hebben en het dus in principe niet op hen van toepassing zou zijn. Er zijn echter andere juridische mogelijkheden, zoals aangetoond door de speciale internationale rechtbanken voor misdaden in het voormalige Joegoslavië.
Opvallend is dat bovenstaande reacties allen uit het Westen komen en vooral vanuit Europa waar de herinnering aan de wreedheden in ex-Joegoslavië nog erg sterk is. Landen als Japan zullen zich wellicht wel aansluiten bij die reacties, maar het is vooral uitkijken naar andere landen en dan vooral de Centraal-Aziatische republieken. Eerder hadden Oezbekistan en Kazachstan daar afstand genomen van de Russische invasie in Oekraïne. China toonde aanvankelijk veel begrip voor het Russische standpunt, maar houdt zich de voorbije dagen wat meer op de vlakte.
Rusland ontkent moorden: "Provocatie van Oekraïne"
Het Russische ministerie van Defensie ontkent intussen dat de soldaten verantwoordelijk zouden zijn voor het bloedbad in Boetsja. Volgens Moskou hebben de Russische soldaten de stad al op 30 maart verlaten.
Rusland zegt dat "alle foto's en beeldmateriaal die door Oekraïne worden verspreid een provocatie zijn". Het is wel zo dat die beelden niet enkel door Oekraïne worden gemaakt, maar ook door buitenlandse en onafhankelijke journalisten.
Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken: "Er werd iets in scène gezet, dat nu breed wordt uitgesmeerd over de sociale netwerken"
