Wetenschappers beweren dat er ijsvulkanen zijn op dwergplaneet Pluto

Onderzoekers stellen nu dat het niet om één ijsvulkaan gaat, maar om een fusie van enkele ijsvulkanen samen. De onderzoekers baseren zich daarvoor op een volledige analyse van beelden en topografische gegevens. De ontdekking heeft een ander debat opnieuw doen oplaaien: wat zou Pluto warm genoeg kunnen houden om vulkanische activiteit te ondersteunen?

Deze ongewone oppervlaktekenmerken, die zich aan de zuidelijke rand van een enorme hartvormige ijskap bevinden, werden voor het eerst waargenomen toen het New Horizons-ruimtevaartuig van de NASA in juli 2015 langsvloog. Die vlucht leverde de eerste beelden van dichtbij van de ijzige voormalige planeet en zijn manen op.

Toen leek een ijsvulkaan de minst vreemde verklaring voor deze kenmerken. Er waren geen inslagkraters van asteroïden of meteoren in de buurt. Ook was er geen bewijs van platentektoniek, een belangrijke factor bij de vorming van bergen op aarde. Toch waren Singer en haar collega’s voorzichtig om ze toen vulkanen te noemen. “Het is theoretisch mogelijk, maar er zijn niet veel andere voorbeelden in het zonnestelsel. Die zien er allemaal ook heel anders uit en lijken niet op de kenmerken op Pluto.”

Lees verder onder de foto

Sinds die eerste beelden in 2015 zijn er nog veel meer bijgekomen, samen met gegevens over de samenstelling en topografie. Die beelden werden grondig geanalyseerd. Alles bij elkaar heeft het team geconcludeerd dat deze ongewone kenmerken echt vulkanen zijn, hoewel hun uiterlijk en gedrag heel anders is dan die op aarde.

“Als je van een afstand naar de berg Fuji kijkt of naar een van de vulkanen op Hawaii, dan zien ze eruit als grote, brede, gladde vulkanen, maar dat is niet wat we op Pluto zien”, aldus Singer. Haar bevindingen zijn gepubliceerd in Nature Communications. 

Uit de samenstellingsgegevens suggereren de onderzoekers dat het materiaal waaruit deze vulkanen bestaan voornamelijk waterijs is. Ook vermoed het team van Singer dat materiaal niet vloeibaar kan zijn omdat het daarvoor te koud is op de dwergplaneet. “De gemiddelde oppervlaktetemperatuur op Pluto is ongeveer 40 Kelvin (-233 C)”, zegt Singer. Ze stelt dat de ijsvulkanen, gezien de extreem lage temperatuur, zeer verrassend zijn. Volgens haar kan het materiaal normaal helemaal niet beweegbaar zijn. “Mogelijk suggereert dit dat de rotskern van Pluto warmer is dan verwacht. En dat de warmte-energie die vrijkomt bij het radioactieve verval van sommige van zijn elementen op de een of andere manier wordt vastgehouden en periodiek vrijkomt, waardoor vulkaanuitbarstingen worden veroorzaakt.”

Singer geeft eerlijk toe dat zij en haar team nog niet veel informatie hebben over wat er zich in de ondergrond van Pluto afspeelt. “Maar dit dwingt mensen om met creatieve ideeën te komen over hoe ijsvulkanisme zou kunnen gebeuren.” Ze zegt ook dat het oude idee dat Pluto slechts een inerte bal ijs is, steeds onwaarschijnlijker lijkt.

Geluid klinkt op Mars anders dan op aarde

Meer dan vijfduizend planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt

Vlieg binnenkort zelf mee rond de maan met de eerste vlucht van het Artemis-programma