Europese Commissie lanceert rechtsstaatprocedure tegen Hongarije
De Europese Commissie gaat tegen Hongarije de procedure opstarten die het mogelijk maakt om de toekenning van Europese fondsen te koppelen aan het respect voor de rechtsstaat. Dat heeft voorzitter Ursula von der Leyen aangekondigd in het Europees Parlement.
TTR, KVLaatste update:05-04-22, 19:29Bron:Belga
“Eurocommissaris (voor Begroting, nvdr) Johannes Hahn heeft vandaag gesproken met de Hongaarse autoriteiten en hen op de hoogte gebracht dat de Commissie nu de formele notificatiebrief gaat versturen om het conditionaliteitsmechanisme op te starten”, zo antwoordde von der Leyen tijdens het vragenuurtje.
Het zogenaamde conditionaliteitsmechanisme maakt de ontvangst van geld uit de Europese begroting voor het eerst afhankelijk van respect voor de rechtsstaat. De Commissie kan voorstellen om subsidies te schorsen of financiële correcties op te leggen indien ze vermoedt dat schendingen van de principes van de rechtsstaat in een lidstaat het goede financiële beheer van de Europese begroting ondermijnen.
Het mechanisme is sinds begin vorig jaar van kracht, maar ondanks aandringen van de parlementsleden had de Commissie tot dusver de boot afgehouden. Von der Leyen verzekerde echter dat de Commissie niet heeft stilgezeten. Ze vergaarde informatie, zond de Hongaarse regering een brief met haar vragen en bekommernissen en uit het antwoord van Boedapest concludeert de Commissie nu dat “we verder moeten gaan met de volgende stap”, zei von der Leyen onder applaus van de parlementsleden.
Financiële maatregelen
Met de formele kennisgeving is de kous niet af. Hongarije krijgt dan één tot drie maanden tijd om opmerkingen te maken of corrigerende maatregelen te nemen. Blijft de Commissie op haar honger zitten, dan kan ze aan de lidstaten concrete voorstellen voorleggen om fondsen op te schorten of andere financiële maatregelen te nemen. Zij beslissen met gekwalificeerde meerderheid (minstens 15 lidstaten die 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen, nvdr).
Unanimiteit onder de lidstaten is dus niet vereist, in tegenstelling tot de befaamde artikel 7-procedure, die tot opschorting van stemrecht in de Europese ministerraden kan leiden. Samen met Polen had Hongarije zich dan ook hardnekkig, maar vergeefs verzet tegen de invoering van het mechanisme tijdens de onderhandelingen over de meerjarenbegroting 2021-2027. Na de goedkeuring ervan stapten beide landen naar het Europese Hof van Justitie om de geldigheid van het mechanisme te betwisten, maar het Hof verwierp in februari hun beroep.
Polen en Hongarije vs. Brussel
Polen en Hongarije liggen al jaren op ramkoers met Brussel. Zo blokkeert de Commissie ook nog steeds de subsidies voor beide landen uit het relancefonds van 800 miljard euro waarmee de EU de economie wil herlanceren na de coronacrisis. Waar de problemen met Warschau te maken hebben met hervormingen die de onafhankelijkheid van het gerecht ondermijnen, is “corruptie” het grote probleem in Hongarije, zei von der Leyen dinsdag.
De aankondiging van von der Leyen komt er twee dagen nadat de rechts-populistische premier Viktor Orban en zijn partij Fidesz voor de vierde keer op rij de parlementsverkiezingen won. Hoewel hij het moest opnemen tegen een verenigd oppositiefront, haalde Orban ruim 53 procent van de stemmen en beschikt hij de komende vier jaar opnieuw over een tweederdemeerderheid in het parlement.
De Commissie had veel vroeger moeten handelen, want Orban zal zijn verkiezingsoverwinning nu zien als een vrijbrief om zijn onliberale en autoritaire koers te bestendigen
Hilde Vautmans, Open Vld
Hilde Vautmans (Open Vld) vindt het “positief dat we eindelijk aan Orban tonen dat de EU geen cashmachine is en dat er wel degelijk regels te respecteren zijn”. “De Commissie had alleen veel vroeger moeten handelen, want Orban zal zijn verkiezingsoverwinning nu zien als een vrijbrief om zijn onliberale en autoritaire koers te bestendigen”, betreurt ze. Sara Matthieu (Groen) vindt het “een strategische fout” dat de Commissie pas na de verkiezingen in actie schiet. “Het gebrek aan actie van de Commissie ten aanzien van Hongarije toont aan dat autocraten in andere lidstaten zoals Polen het voorbeeld van Orban kunnen volgen en democratische regels afbreken terwijl ze Europees geld voor eigen voordeel gebruiken.”
