Hardere toon in Russische staatsmedia: ook Oekraïense burgers zijn nu ‘nazi’s’

Toonaangevend is het artikel ‘Wat Rusland met Oekraïne moet doen’ van Ria Novosti, een van de grote persbureaus in Rusland die onder volledige controle staan van het Kremlin. Ria Novosti stelt dat “een aanzienlijk deel van de Oekraïense bevolking, waarschijnlijk de meerderheid” voorstander is van een nazi-ideologie. “De theorie ‘de mensen zijn goed, de regering is slecht’ houdt niet langer stand”, aldus Ria Novosti.

Het artikel werd zondag gepubliceerd terwijl journalisten in bevrijde voorsteden van Kiev dode burgers en massagraven aantroffen. De Oekraïense president Zelensky beschuldigde Rusland van genocide. Rusland zei dat de doden pas gevallen zijn na terugtrekking van het Russische leger, maar dat argument hield geen stand: een analyse van satellietbeelden door The New York Times wijst uit dat de lichamen in de voorstad Boetsja er al lagen tijdens de Russische bezetting. 

President Poetin zei tot nu toe dat de invasie van Oekraïne bedoeld was ter verdediging tegen ‘het regime in Kiev’ dat hij verantwoordelijk houdt voor de, niet-bestaande, genocide van Russische burgers. “Daarvoor zullen we de demilitarisering en denazificatie van Oekraïne nastreven”, zei Poetin in zijn oorlogsspeech op 24 februari.

Staatsmedia praten burgerdoden nu ook goed. Het Russische leger hoeft, wat betreft Ria Novosti, bij beschietingen geen onderscheid meer te maken tussen Oekraïense legereenheden en bataljons die uit burgers bestaan. Ze zijn toch allemaal schuldig aan “de genocide van de Russische bevolking”, aldus Ria Novosti. “Volhardende nazi’s” moeten worden “vernietigd”, aldus Ria Novosti. Het resterende deel van de Oekraïense bevolking moet worden onderworpen aan “heropvoeding”.

Het artikel staat niet op zichzelf. Vladimir Solovjov, een van de bekendste presentatoren op de Russische staatstelevisie, brieste dat er niet onderhandeld moet worden met ‘nazi’s’ en dat terugtrekking geen optie is. 

Anton Krasovski, een presentator van RT (voorheen: Russia Today), zei op zijn YouTube kanaal over Oekraïne: “Dit land hoort niet te bestaan en wij zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat het niet bestaat.” Hij richtte zich tot Oekraïners door te zeggen: “Ik zal persoonlijk aanwezig zijn bij de verbranding van jullie onzinnige, zogenaamde grondwet. Midden op het Maidan-plein.”

Een verandering van de toon op staatsmedia is in Rusland vaak een voorteken van een verandering in het officiële beleid. Dat lijkt ook nu het geval. Dmitri Medvedev, oud-premier en nu vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad, schreef dinsdag op zijn Telegram-kanaal dat “een gepassioneerd deel van de Oekraïners de afgelopen dertig jaar heeft gebeden voor het Derde Rijk”. Op een minder directe manier dan Ria Novosti maakte ook hij duidelijk dat burgers doelwit zijn in president Poetins campagne tot demilitarisatie en denazificatie van Oekraïne. “Deze complexe taken worden niet in een keer tegelijk uitgevoerd. En ze zullen niet alleen op het slagveld worden opgelost.”

Ook beperken Ruslands ambities zich niet tot Oekraïne, dreigt Medvedev. Ruslands einddoel omschrijft hij als de schepping van “een open Eurazië, van Lissabon tot Vladivostok”.