Oekraïense kleuter Sasha (4) dood teruggevonden, momenteel ongeveer 2.000 Oekraïense kinderen vermist

Zijn fonkelende oogjes en guitige lach prijkten sinds gisteren op opsporingsberichten in heel Europa. Child Focus deed een oproep om mee te zoeken naar de Oekraïense kleuter Alexander Zdanovych, bij zijn klasgenootjes bekend als "Sasha". Zijn moeder was het contact met hem verloren nadat hij met zijn grootmoeder per boot had proberen te vluchten uit oorlogsgebied, ten noorden van Kiev.

Eerder werd al duidelijk dat de grootmoeder om het leven was gekomen toen het bootje waarmee ze wilden vluchten, zonk. Wat er met de kleine Sasha was gebeurd, bleef lange tijd onduidelijk. Helaas kwam er uiteindelijk ook over hem slecht nieuws.

"Onze engel is al in de hemel. Vandaag heeft zijn ziel rust gevonden", schrijft de moeder van Sasha op Instagram. In hetzelfde bericht bedankt ze iedereen voor de steun en hulp bij de zoektocht naar haar zoontje.

Ook Child Focus bevestigt het overlijden van Sasha. "Wellicht zijn hij en zijn grootmoeder omgekomen tijdens het vluchten", vertelt Stephan Smets van Child Focus. Naar alle waarschijnlijkheid is de jongen verdronken toen zijn bootje zonk. "We hebben de bevestiging gekregen dat zijn lichaampje stroomafwaarts is gevonden bij de rivier." Op Twitter meldt het Oekraïense parlement dat de jongen gestorven zou zijn aan een schotwonde en dat hij doodgeschoten werd door Russische troepen, maar dat bericht wordt voorlopig niet bevestigd.

Naast het opsporingsbericht van Sasha, prijkt ook dat van de 17-jarige Oekraïense Samira Mamedova op de kanalen van Child Focus. Omdat wordt vermoed dat ze tijdens haar vlucht de grens overgestoken is, wordt in heel Europa naar haar gezocht. 

Maar naast Samira zijn nog duizenden andere Oekraïense kinderen vermist. "Onze collega's in Kiev, van de ngo Magnolia, schatten dat er momenteel ongeveer 2.000 kinderen als vermist zijn opgegeven", vertelt Stephan Smets van Child Focus. "De meesten zijn waarschijnlijk ondergedoken bij andere gezinnen en het contact is verbroken met de familie. Maar er zijn ook veel kinderen omgekomen bij bombardementen op burgerdoelwitten."

De kans is groot dat Child Focus de komende weken en maanden nog meer opsporingsberichten van Oekraïense kinderen zal verspreiden, vertelt Smets. "Er zijn momenteel, schatten we, 3 miljoen vluchtelingen overgestoken naar Europa van wie 1 miljoen kinderen. Daarvan zijn er wellicht heel veel die afgesneden zijn van hun ouders. In de eerste plaats moeten we daar aan familiehereniging doen."

Om de zoektocht zo gecoördineerd mogelijk te laten verlopen, werkt Child Focus samen met andere Europese organisaties. "Samen met alle organisaties voor vermiste kinderen in Europa hebben we een gezamenlijk platform opgericht", aldus Smets. "We zijn in nauw contact om zoveel mogelijk informatie aan elkaar door te geven zodat, als een kind als vermist wordt opgegeven, we heel snel kunnen kijken of het kind geregistreerd is in Europa. Dan kunnen we die informatie doorspelen aan de collega's in Oekraïne."

Ook het Rode Kruis houdt zich bezig met het opsporen van vermiste Oekraïense kinderen. Dat maakt deel uit van hun werking  "Restoring family links". Zij gaan op zoek naar vermiste familieleden in het kader van conflict, migratie of natuurrampen. Oekraïense vluchtelingen die in België zijn aangekomen die het contact verloren hebben met een familielid, bijvoorbeeld een kind, kunnen zich dus bij het Rode Kruis aanmelden en zij starten dan een dossier op.

"Wij werken samen met alle onze Rode Kruis-collega's wereldwijd", vertelt Marijke Peys van het Rode Kruis."Via ons internationaal netwerk gaan wij ter plaatse op zoek naar die broodkruimels die kunnen helpen om een persoon te vinden. We gaan dan gebruik maken van verschillende methodes, zoals databases, veldopsporingen en contacten leggen met andere organisaties om zo die persoon terug te vinden." Op dit moment zijn er in Vlaanderen nog geen specifieke dossiers opgestart voor vermiste Oekraïense kinderen.

Naast het Rode Kruis werkt ook Unicef mee aan de opsporing van Oekraïense kinderen. Al is dat op dit moment geen eenvoudige opdracht. "We hebben eigenlijk nog altijd niet echt zicht op hoeveel kinderen precies gescheiden zijn van hun families", vertelt Geert Cappelaere van Unicef. "Er is een slechte screening gebeurd van wie precies het land heeft verlaten. Oekraïners wilden heel snel het land uit en er was meteen ongelooflijk veel solidariteit aan de andere kant van de grens bij mensen die hen wilden opvangen. De keerzijde van de medaille is dat we nu niet goed weten wie precies de grens is overgestoken."