Grootschalige politieactie in Duitsland: massale invallen bij netwerk van neonazi’s

Meer dan achthonderd politiecommando’s van de Bundeskriminalamt, de Duitse federale politie, en de elite-eenheid GSG9 bestormden woensdagochtend vroeg 61 woningen en appartementen in elf van de zestien Duitse deelstaten. Daarbij zijn tot nu toe vier mensen opgepakt, onder wie kopstukken van bekende gewelddadige neonazigroepen. Een van de verdachten is een voormalig onderofficier van de Duitse strijdkrachten.

Aan de actie gingen volgens de autoriteiten jaren onderzoek vooraf. Doel is een netwerk te ontmantelen dat een infrastructuur voor gewelddadige acties aan het opbouwen is. Verdachten zijn gearresteerd op verdenking van onder meer geweldpleging tegen personen, het opzetten van een terroristische organisatie en lidmaatschap van een criminele organisatie.

Het zwaartepunt van de invallen ligt in het stadje Eisenach, in de oostelijke deelstaat Thüringen. Volgens een persbericht van het Duitse federale gerechtshof probeerden leden van een groep die zichzelf Knockout 51 noemt daar een ‘naziwijk’ op te richten, waarin zijzelf met geweld de orde handhaafden. 

“De groep hield sinds eind april of begin mei 2021 ‘wijkpatrouilles’ in het gebied”, aldus het persbericht. “Als zelfbenoemde handhavers begingen de verdachten Leon R., Maximilian A., Bastian A. en Eric K. tussen februari 2021 en januari 2022 meervoudige geweldsdelicten tegen personen, waarbij mensen zwaar verwond zijn.”

Training voor straatgevechten

Naast de vier arrestaties in Eisenach heeft de politie 46 andere verdachten op het oog. Die behoren volgens de autoriteiten deels tot bekende neonazibewegingen, zoals Combat 18. De cijfers in de naam van de groep, oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk, verwijzen naar de eerste en de achtste letter van het alfabet, de initialen van Adolf Hitler. Combat 18 wordt gezien als de militante of gewapende tak van Blood & Honour, een internationale extremistische groep die eigen evenementen en concerten organiseert, en is in Duitsland verboden.

Een ontmoeting van de bekende rechts-extremist Leon R. met een ander lid uit de Duitse neonaziscene deed de politie in september 2019 vermoeden dat zij dit verbod overtraden. In het daaropvolgende onderzoek legde de federale politie naar eigen zeggen een netwerk bloot waarbij de lijnen liepen door de extreemrechtse muziekscene en extreemrechtse vechtsportgroepen. 

Leon R. is volgens de autoriteiten de leider van Knockout 51, de groep die een naziwijk wilde oprichten. De beweging afficheert zich als een club vechtsportafficionado’s, luidt het persbericht van Justitie. “De groep trekt jonge, nationalistisch georiënteerde mannen aan onder het mom van gezamenlijke fysieke training, indoctrineert hen doelbewust met extreemrechtse ideeën en traint hen voor straatgevechten.”

Daarbij zijn politiemensen, linkse activisten en overige andersdenkenden het doelwit. Leden van Knockout 51 bezochten volgens Justitie tussen augustus 2020 en maart 2021 demonstraties tegen Duitse coronamaatregelen, waar zij slaags raakten met de politie en linkse tegendemonstranten.

Rassenoorlog

Het onderzoek richt zich ook op klaarblijkelijke pogingen van de Atomwaffen Division, een extreemrechtse groep die rond 2015 ontstond uit de neonaziscene in de Verenigde Staten, om de krachten te bundelen met Duitse neonazigroepen. Aanhangers van Atomwaffen Division worden in de VS verantwoordelijk gehouden voor vijf moorden. Meerdere leden zitten een straf uit voor het beramen van aanslagen.

De groep zou bezig zijn een militante infrastructuur in Duitsland op te bouwen en daarvoor samenwerken met lokale neonazi-organisaties. Het doel is volgens Justitie  een ‘rassenoorlog’ te ontketenen waarbij ‘het witte ras’ als winnaar uit de strijd zou komen. Deze theorie, populair onder extremistische online groepen, staat bekend als ‘accelerationisme’.

In Duitsland zijn verschillende neonazigroepen actief die zich bereid tonen dodelijk geweld te gebruiken. In 2019 schoot een rechts-extremist twee voorbijgangers dood bij een synagoge in Halle, bij Leipzig. Hij had tevergeefs geprobeerd de synagoge binnen te dringen. Datzelfde jaar schoot een neonazi de Duitse christendemocratische politicus Walter Lübcke dood. Die had zich uitgesproken voor ruimhartige opvang van Syrische vluchtelingen. In 2020 schoot een rechts-extremist acht Turkse en Koerdische Duitsers dood in Hanau, nabij Frankfurt.

Tegelijk blijkt regelmatig dat extreemrechts diepgeworteld is in delen van de Duitse staat. Vorig jaar doekte de deelstaat Hessen het gehele Frankfurtse Spezialeinsatzkommando op, vergelijkbaar met de speciale eenheden bij de Belgische politie, wegens wijdverbreide rechts-extremistische sympathieën. Een jaar eerder gebeurde hetzelfde met een compagnie van de KSK, de commandotroepen van het leger. 

Eén van de verdachten in het onderzoek was tot voor kort onderofficier bij een tankeenheid in het Duitse leger. Het federale gerechtshof meldt dat de Duitse militaire veiligheidsdienst betrokken is bij het onderzoek.