Proces rond moord op Jamal Khashoggi verplaatst van Turkije naar Saoedi-Arabië: zaak vermoedelijk voorbij

Turkse media hadden vorige week al gemeld dat de aanklager in Istanboel had gevraagd om het proces - dat startte in juli 2020 - te verplaatsen omdat geen enkele van de 26 Saoediërs die beschuldigd worden van de moord op Khashoggi, in Turkije in de cel zit. De rechtbank ging daarmee akkoord. De transfer was in maart al aangevraagd door Saoedi-Arabië en werd gesteund door de Turkse minister van Justitie.

Khashoggi werd in oktober 2018 met een list naar het Saoedische consulaat in de Turkse stad Istanboel gelokt. Hij is daarna nooit meer levend gezien. Aangenomen wordt dat hij is vermoord en dat zijn lichaam in stukken gesneden werd en het consulaat uit is gesmokkeld. 

Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten steunde de Saoedische kroonprins en feitelijk heerser Mohammed bin Salman de geheime operatie om regimecriticus Khashoggi uit te schakelen.

De moord op Khashoggi vergiftigde de relaties tussen Turkije en Saoedi-Arabië. Sinds enkele maanden zoekt Ankara, dat kampt met ernstige economische moeilijkheden, echter meer toenadering tot Riyad.

Volgens een van de advocaten van de verloofde van Khashoggi gaat de beslissing om het dossier naar Saoedi-Arabië te sturen, in tegen de wet en houdt ze een “schending” in “van de Turkse soevereiniteit”. “Er is geen enkele vervolging in Saoedi-Arabië. De Saoedische autoriteiten hebben het proces al afgesloten en beslist om talrijke verdachten vrij te spreken”, aldus Gokmen Baspinar, die aankondigde in beroep te gaan. 

Dat was ook de teneur van haar andere advocaat Ali Ceylan: “Laat ons het schaap niet aan de wolf toevertrouwen”, zei hij donderdag in de rechtbank.

Mensenrechtenorganisaties waren al vóór het besluit van de rechtbank kritisch. Volgens Amnesty International stuurt Turkije de zaak bewust terug “naar degenen die verantwoordelijk zijn”. De secretaris-generaal van de organisatie, Agnès Callamard, deed in 2019 als VN-rapporteur onderzoek naar de moord. Zij zei toen dat er “geloofwaardig bewijs” is voor de betrokkenheid van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman al-Saud. Hij is sinds 2017 de machtigste man in Saoedi-Arabië.

Het verplaatsen van het proces noemt ze “een vernietigende klap voor iedereen die aan de zaak gewerkt heeft”. “Het is laf, het is slap en het is een rechtsweigering”, klonk het ook. “Politiek gaat hier voor op gerechtigheid.”

Het is hoe dan ook de vraag of een proces in Turkije meer resultaat gehad zou hebben. Saoedi-Arabië weigerde van in het begin om de verdachten uit te leveren aan Turkije en het Turkse recht laat niet toe om mensen te veroordelen die niet zelf getuigd hebben. Anderzijds zou een proces in Turkije wel het bewijsmateriaal publiek gemaakt hebben dat tijdens het Turkse onderzoek verzameld werd.

Saoedi-Arabië organiseerde in 2020 zelf al een proces rond de moord op Khashoggi. Het lijkt onwaarschijnlijk dat ze dat nu gaan overdoen. Acht verdachten kregen toen celstraffen tussen zeven en twintig jaar. Geen enkele werd echter bij naam genoemd. Mensenrechtenorganisaties spraken van een ‘nepproces’. 

BEKIJK OOK: