Executeerden Oekraïense militairen vluchtende Russische soldaten - wat mogelijk een oorlogsmisdaad is? Dit weten we al 

Al enkele dagen gaan er op verschillende sociale media harde beelden rond van Oekraïense soldaten die poseren bij doodgebloede Russen. Een van hen had zijn handen op de rug gebonden. Een andere bewoog nog en werd ter plaatse doodgeschoten. De video zou eind maart in het plaatsje Dmytrivka, nabij Kiev, zijn opgenomen.

Wat is er gaande?

Op de video zien we enkele mannen met witte armbanden op een verlaten straat vol bloedsporen liggen. Een soldaat die zijn hoofd verstopt in zijn jas beweegt duidelijk nog. "Laat hem", klinkt het uit beeld. "Dat wil ik niet", zegt iemand anders.

Dan verschijnt een geweerloop in beeld. Twee schoten missen op het eerste gezicht nog hun doel, maar een laatste schot raakt de soldaat die plots niet meer beweegt.

De cameraman loopt verder en filmt hoe een man die in een plas vol bloed ligt en wiens handen op de rug zijn gebonden, door het hoofd werd geschoten. Ook een andere soldaat ligt duidelijk levenloos op de grond met een buikwonde. 

Een man met baard verschijnt in beeld en roept "Glorie aan Oekraïne" waarna enkele strijdkameraden de motor van een buitgemaakt pantservoertuig laten brullen. Een aanwezige die uiteindelijk bij de lichamen poseert, maant tot slot aan "niet naar hun land te komen."

Waarschuwing: deze video bevat schokkende beelden

Videospeler inladen...

De video zorgt voor veel beroering omdat de beelden, vooral die van de man met de handen op de rug gebonden, suggereren dat de Russen niet in de strijd omkwamen, maar geëxecuteerd werden. Het gaat in dat geval om een inbreuk op het oorlogsrecht en dus een oorlogsmisdaad. Ook het niet helpen van een gewonde vijand is dat. 

Wat is de context?

Er blijft voorlopig veel onduidelijk over wat er precies is gebeurd. Vermoedelijk gaat het om een hinderlaag tegen Russische soldaten die zich terugtrokken. Die aanval zou gebeurd zijn nabij het dorpje Dmytrivka, zo'n twintig kilometer ten westen van hoofdstad Kiev. 

Het Russische leger zou via de E373 noordelijk richting Irpin trekken om vandaaruit de aftocht naar Wit-Rusland verder te zetten. Grote delen van de snelweg zouden echter onder controle van het Oekraïense leger staan.  

Dit is de route die het konvooi wellicht aflegde. Langs Irpin zou het verder noordelijk naar de grens met Wit-Rusland trekken.

De Brits-Libanese oorlogsjournalist Oz Katerji kwam nadien ter plaatse en spreekt over een Russisch konvooi waarvan ten minste dertien pantservoertuigen en tanks vernietigd werden. 

Dat een van de gedode soldaten in de video met de handen op de rug gebonden lag, wijst er op dat sommige Russen zich wellicht overgaven. Sommigen van hen dragen ook geen helm of schoenen meer, al is het uit de video niet duidelijk of die voor of pas na hun dood werden afgenomen. 

Wanneer werd dit gefilmd?

De Brits-Libanese journalist Oz Katerji zei op 2 april dat de aanval waarschijnlijk 48 uur geleden plaatsvond. De eerste beelden van de nasleep doken echter al in de ochtend van 30 maart op. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar zien we op 31 maart een konvooi vernietigde pantservoertuigen op de bewuste weg staan. Ook zien we op een stuk verbleekte straat vlekken die wellicht de opgedroogde bloedplassen zijn.

Journalisten van de Britse omroep BBC hebben aan de hand van de schaduwen berekend dat de video met grote zekerheid in de namiddag werd opgenomen. Dat betekent dat het filmpje dat in de ochtend van 30 maart voor het eerst verscheen, wellicht al op 29 maart werd gemaakt. 

Om wie gaat het?

Zowel de witte armbanden als de symbolen op het veroverde pantservoertuig bevestigen inderdaad dat de gedode soldaten tot het Russisch leger behoren.

De insignes en blauwe banden van de gewapende mannen geven dan weer aan dat het om Oekraïense strijdkrachten gaat. Aan de hand van gezichtsherkenningssoftware kon onze redactie ten minste één soldaat met grote zekerheid linken aan het Georgisch Legioen. Dat is een paramilitaire tak van het Oekraïense leger die voornamelijk door buitenlandse vrijwilligers (vooral Georgiërs) wordt gedragen. In augustus van 2008 vond er een kortstondige oorlog plaats tussen Rusland en Georgië. Het Georgisch Legioen werd in 2014 opgericht tijdens de pro-Russische bezetting van het Donetsbekken. 

Meest gelezen