Elke eerste donderdag van de maand komen de gepensioneerde brandweermannen van de stad Antwerpen samen in café Den Engel op de Grote Markt. Een idee dat in 2009 ontsproot in de oude brandweerkazerne aan het Kattendijkdok, vandaag het Havenhuis op het Zaha Hadidplein. John Verhas (71), gepensioneerd brandweerman stond op het punt om met pensioen te gaan, zijn collega Louis een paar maanden na hem.

“We zaten in de kantine”, herinnert John zich, in een vorig leven nog drummer van The Pebbles. “Ik zeg tegen Louis: ‘Wat gebeurt er hierna? Gaan we elkaar nog zien?’ De meesten van ons hebben 35 jaar of langer met elkaar samengewerkt. Dag en nacht. Dat kameraadschap wil je niet zomaar verloren zien gaan. En dus stelde Louis voor om de elke eerste donderdag van de maand ergens samen te komen. Dat moment koos hij niet zomaar. Het was de dag dat de sirenes (of luchtalarm) werden getest.”

Als locatie stelde John café Den Engel voor op de Grote Markt in Antwerpen, vlak naast het stadhuis. Daar, in één van de oudste kroegen van ’t stad, komen sinds 3 september 2009 elke eerste donderdag van de maand de Antwerpse pompiers op rust samen. Om een pintje te drinken, herinneringen op te halen, een liedje te zingen en nog een pintje te drinken.

“Het is een dag die we koesteren”, zegt John. “Als we dit niet hadden, zouden we elkaar uit het oog zijn verloren. De band die we hebben is bijzonder. We zijn broeders en dat vieren we op een dag als vandaag.”

Helm aan den haak

Dat er in Den Engel niet enkel gepensioneerde brandweermannen over de vloer komen, bewijzen de vele petten die achter de toog tegen de muur hangen. Zowel postbodes als politieagenten hingen er de afgelopen decennia letterlijk hun ‘pet aan den haak’, wat zoveel wil zeggen als op pensioen gaan.

Cafébazin Linda Van Heymbeeck (67), die sinds de jaren 70 in het café komt, heeft niet anders geweten dan dat die ‘klakken’ boven de toog hingen. Het bracht haar op het idee om ook de gepensioneerde pompiers te vereeuwigen in haar café. “Ik vond het wel gepast om hen te eren”, zegt Linda. “Ze hebben hun leven gegeven voor onze veiligheid. Als eerbetoon aan hen en alle brandweermannen mogen ze hun helmen hier ook ‘aan den haak’ komen hangen. Een aantal hebben vandaag (donderdag, red.) al een helm meegebracht. De komende maanden zullen er nog bijkomen.”

Verbrande oren

De helm van Dany Darmont heeft al een plekje gekregen. Hij is met 63 jaar de benjamin van de groep, maar heeft wel 38 jaar als brandweerman op de teller staan. De laatste jaren als sergeant. In 2008 ging hij met pensioen. “Deze helm heb ik gekregen toen ik korporaal werd, mijn eerste bevordering”, vertelt Dany.

“Dat moet 1986 of 87 zijn geweest. Het lange stuk achteraan, de nekflap, beschermde onze nek tegen het bluswater. Maar dit model wordt al lang niet meer gebruikt. Qua veiligheid is de uitrusting er wel op vooruit gegaan. Het grote nadeel van deze helm was dat we onze oren konden verbranden. We konden elkaar wel beter verstaan dan met de moderne helmen, dat was dan weer een voordeel.”

Toen Dany promoveerde tot sergeant, kreeg hij een nieuwe helm, waar hij een bijzondere herinnering aan overhoudt. “Op mijn eerste shift als sergeant hebben we een Italiaanse toerist uit de Schelde gered”, vertelt Dany. “Duikploegen, dat bestond nog niet. Ik ben toen zelf het water in gesprongen om hem eruit te halen. Het is een interventie die ik nooit zal vergeten. Ik heb daarvoor een persoonlijke dankbrief van de kolonel ontvangen.”

Zijn allereerste brandweerhelm heeft Dany niet zelf meer. “Die heb ik aan mijn zoon gegeven, voor zijn eerste wachtdienst”, zegt hij. “Hij is nu ook sergeant bij de brandweer.”

Wie weet hangt Dany’s zoon ook zijn helm ooit aan ‘den haak’ in Den Engel. “Wij vinden het alvast een hele eer”, zegt John Verhas. “Dit betekent veel voor ons. Het is een erkenning voor wat we hebben gedaan, maar ook een bevestiging van hoe graag ze ons hier hebben.”

www.cafedengel.be