Eerste volledig commerciële vlucht naar ruimtestation ISS gelanceerd: wie zit aan boord en wat gaan ze daar doen?

Op de NASA-lanceerbasis van het Kennedy Space Center in Cape Canaveral, Florida is de Axiom Mission 1 succesvol de ruimte in gestuurd. Aan boord een vierkoppige bemanning, waarvan er drie nog nooit eerder in de ruimte zijn geweest.

Ruimtetoerisme is niets nieuws de afgelopen maanden. Met SpaceX van Elon Musk, Blue Origin van Jeff Bezos en Virgin Galactic van Richard Branson is de ruimtevaart tegenwoordig niet alleen meer een terrein voor overheidsbedrijven. Wie er het geld voor heeft, kan de ruimte in en gewichtloosheid ervaren.

Toch zorgt deze lancering, georganiseerd door commercieel bedrijf Axiom Space, opnieuw voor een primeur: het is de eerste "volledig commerciële" reis ooit naar het ISS. De drie passagiers hebben elk zo'n 55 miljoen dollar betaald om mee te mogen. De commandant heeft wel ervaring als NASA-astronaut, maar is er niet meer in dienst. En de capsule waarmee ze vliegen is van SpaceX, ook een commercieel bedrijf dus.

Voor de bemanning na tien dagen terugkeert door met  hun capsule in de Atlantische Oceaan neer te storten, zal ze ook effectief enkele experimenten uitvoeren aan boord van het ISS. "Dit is een historisch moment, het begin van vele mogelijkheden om reizen in een lage baan om de aarde te commercialiseren", zegt Kam Ghaffarian, stichter van Axiom Space, dat ook ambities koestert om een toeristisch "ruimtehotel" aan het ISS te koppelen.

De vierkoppige bemanning aan boord van de Axiom Mission 1 of Ax-1 heeft, behalve de commandant, geen ervaring in de ruimte. Om mee te mogen op de missie, moesten ze 55 miljoen dollar betalen. In ruil daarvoor kregen ze een intensieve technische training om in de ruimte te kunnen functioneren.

Michael López-Alegría is de commandant van de Ax-1-missie en de enige met ruimte-ervaring. De Spaans-Amerikaanse astronaut heeft een verleden bij NASA, maar staat ondertussen op de loonlijst bij Axiom Space. "Dit opent een nieuw tijdperk voor de bemande ruimtevaart", zei hij eerder deze week nog.

Larry Connor is piloot en een Amerikaanse vastgoedondernemer. Naast zijn hobby als piloot, schuwt hij de avontuurlijke uitdagingen niet: eerder beklom hij de Kilimanjaro, waagde hij zich aan de dieptes van de oceaan en bedwong hij op een vlot een rivier in de Himalaya.

Eytan Stibbe is een Israëlische miljardair, filantroop en eigenaar van een investeringsfonds. Hij was eerder gevechtspiloot in de Israëlische luchtmacht. Zijn doel tijdens de missie is om wetenschappelijke experimenten, educatief onderzoek en artistieke activiteiten in het ISS mogelijk te maken. 

Ook Mark Pathy is ondernemer, investeerder en filantroop. Hij zal de twaalfde Canadees in de ruimte zijn, en de tweede die dat met eigen geld doet.

Rijke mensen, maar wel met een indrukwekkend palmares, oordeelt Nancy Vermeulen, sterrenkundige en instructeur van ruimtevaarders. "Sommigen van hen hadden evengoed geselecteerd kunnen worden voor een professionele astronautenjob."

Bovendien gaan ze ook niet onvoorbereid de ruimte in.  "López-Alegría is een ex-NASA-astronaut, maar ook de anderen hebben maandenlang getraind. Zowel voor de capsule zelf als om veilig aan boord van het ISS te kunnen functioneren."

Anders dan eerdere private ruimtevluchten van Blue Origin en Virgin Galactic, die voornamelijk als doel hadden om voor korte tijd in de ruimte te zijn en gewichtloosheid te ervaren, zal deze crew werkelijk meedraaien in de werking van het ISS. De zeven "gewone" bewoners van het ruimtestation zullen hun werkruimte dus tijdelijk moeten delen.

"Daarom noem ik dit ook geen toeristen", zegt Vermeulen. "Ze gaan er ook echt experimenten uitvoeren. Rond kankeronderzoek en hersengolven, maar ook nieuwe technologie voor luchtzuivering en enkele educatieve experimenten."

De Canadese passagier, Mark Pathy, liet eerder ook al weten vrijwilliger te zijn voor pijnexperimenten tijdens de fase van gewichtloosheid.

En dat is nog maar de voorbode van meer, als het van Axiom Space afhangt. "Het is zoals de begindagen van het internet", zegt stichter Kam Ghaffarian. "We kunnen ons nog niet eens alle mogelijkheden voorstellen die de ruimte ons biedt."   

Toch is dit onderzoeksluik volgens ruimtevaartingenieur Stijn Ilsen eerder een manier om de missie goed te praten. "Voor echte ruimte-experimenten ben je jarenlang bezig, verwacht hier geen baanbrekende resultaten van", zegt hij. "Vergeet niet dat er in het ISS ook maar weinig te doen is, die experimenten zijn ook een manier om zich daar wat bezig te houden."

Voor het ISS is het ontvangen van drie "ruimtetoeristen" een mijlpaal, en volgens Ilsen past dat ook in de strategie om het ruimtestation commerciëler te maken en op andere manieren uit te baten. 

"NASA gaat nog wel nieuwe dingen doen, maar wat bekend terrein is, zoals een ruimtestation uitbaten en onderhouden, willen ze overlaten aan commerciële partners. NASA zelf kan zich dan richten op een volgende stap: meer missies rond de maan bijvoorbeeld, en verder."

In de toekomst wil Axiom Space volgens Nancy Vermeulen ook zelf modules maken om een onafhankelijk ruimtestation te kunnen uitbaten: "Zo zullen ESA of NASA over enkele jaren niet langer zelf geld moeten geven aan een ruimtestation, maar gaan ze die ruimte kunnen huren."

Bekijk hieronder de reportage uit Het Journaal (08/04/2022):