Na raketaanval op treinstation Kramatorsk: maakt Rusland bewust burgerslachtoffers?

De ravage is groot na de raketaanval op het treinstation in Kramatorsk. Intussen zijn er al tientallen doden en meer dan honderd gewonden geteld. De lijkzakken en het met bloed besmeurde stationsgebouw spreken boekdelen. Alles wijst in de richting van Rusland, al ontkent het Kremlin zoals gewoonlijk dat het iets met de aanval te maken heeft.

Waarom zou Rusland een druk treinstation kiezen als doelwit? Koos het Russische leger er bewust voor om burgers te viseren? Of is het station van Kramatorsk ook strategisch van belang?

"Als de aanval op het station bewust een aanval was op burgers, dan is de intensiteit van de strijd in Oekraïne opnieuw toegenomen", zegt oorlogscorrespondent Rudi Vranckx. De oorlog wordt er dan steeds smeriger. En dat terwijl de Verenigde Naties Rusland gisteren nog veroordeelden door het land te schorsen uit de Mensenrechtenraad. "Rusland toont dan dat het lak heeft aan wat het Westen zegt of doet."

Dat bevestigt ook Rusland-experte Ria Laenen. "Als Rusland echt burgers wilde treffen, dan gaat het hier over verregaande oorlogsmisdaden. Rusland past dan in het rijtje van agressors die nietsontziend zijn en zich helemaal niet houden aan de afspraken van oorlogsvoering uit de Verdragen van Genève." Die Verdragen van Genève bepalen onder meer aan welke regels partijen zich moeten houden tijdens gewapende conflicten.

Wat dan vooral nieuw is, is dat Rusland voor het eerst burgerdoelwitten aanvalt met een raket, in plaats van met bijvoorbeeld een bombardement. "Raketten zijn doorgaans preciezer", weet Vranckx. 

"Als het station in Kramatorsk getroffen zou zijn door een precisieraket, en als dat geen misser zou zijn, dan is dit heel bewust een tegenreactie op de oproep van de Oekraïense president Zelenski aan burgers in het oosten om hun huizen te verlaten."

Twee dagen geleden riep de Oekraïense regering de inwoners van de meest oostelijke gebieden namelijk op om onmiddellijk te vertrekken. Nu de Russische troepen wegtrekken uit Kiev, wordt er gevreesd voor een nieuw offensief in de Donbas-regio. De Russen steunen daar pro-Russische separatisten die zich in 2014 afgescheurd hebben van Oekraïne en Moskou heeft nu als nieuwe prioriteit gesteld dat dat rebellengebied uitgebreid moet worden. 

"Je zou ook kunnen denken dat Rusland een treinstation wil treffen omdat daar allicht ook versterkingen voor het oostelijk front worden aangevoerd", zegt Vranckx. Nu er opnieuw grote gevechten in het oosten lijken aan te komen, kan het voor Rusland van strategisch belang zijn om spoorwegen en stations te raken. 

Ook Rusland-experte Laenen sluit niet uit dat de aanval om strategische redenen is uitgevoerd. "Mogelijk probeerde Rusland de spoorweg te raken, en is het dan misgelopen." Al benadrukt Laenen wel dat Rusland ook de voorbije weken al heel wat burgerdoelwitten heeft geraakt. "Het verhaal dat Rusland alleen militaire en strategische doelwitten raakt, klopt duidelijk niet."

"Het is verschrikkelijk wat daar is gebeurd, maar we moeten voorzichtig zijn met de intentie van de aanval", zegt Roger Housen, Belgische kolonel buiten dienst in "Terzake". "De raketten die gebruikt zijn, zijn ontwikkeld in de jaren 70 en hebben een verleden van technische problemen. Niet zelden verliest die zijn baan en eindigt die soms tientallen kilometers van het doelwit."

Daarnaast stipt Housen aan dat er wel degelijk twee legitieme militaire doelwitten in de buurt van de stad liggen. "Het operationele hoofdkwartier van de Oekraïense strijdkrachten in Oost-Oekraïne bevindt zich net buiten de stad. En de 81e mobiele luchtbrigade heeft een kazerne ten zuiden van de stad."