Tien burgers gedood door luchtaanvallen bij Charkiv - Oostenrijkse kanselier op vredesmissie naar Poetin

De Oekraïense economie zal dit jaar naar verwachting bijna halveren in vergelijking met 2021 door de Russische invasie, stelt een nieuw rapport van de Wereldbank.

De bank verwacht dat het bruto binnenlands product (bbp) van Oekraïne op jaarbasis met ongeveer 45 procent zal dalen, met de aantekening dat de daadwerkelijke daling zal afhangen van de "duur en intensiteit van de oorlog". Voor de Russische invasie had de Wereldbank nog een economische groei voor Oekraïne van ongeveer 3 procent voor dit jaar voorspeld.

Ook de Russische economie zal door de invasie krimpen, volgens de Wereldbank met 11,2 procent, grotendeels vanwege de sancties die westerse landen hebben opgelegd uit protest tegen de aanval. 

Andere landen met sterke economische banden met Rusland en Oekraïne - zoals Wit-Rusland, Kirgizië, Moldavië en Tadzjikistan - zullen ook lijden. De handel met hun grotere buurlanden zal immers slinken. En burgers uit die landen die in Rusland wonen, zullen er minder geld verdienen om naar huis te sturen. Dergelijke geldzendingen maken zo'n 30 procent van de economie uit in landen als Kirgizië en Tadzjikistan.

Het dodental van de raketaanval van vrijdag op het treinstation in Kramatorsk in Oekraïne is gestegen tot 57 mensen, onder wie vijf kinderen, meldt de gouverneur van Donetsk, Pavlo Kirilenko, in een nieuwe update over het aantal slachtoffers. Het aantal gewonden, 109, is niet gewijzigd.

Oekraïne stelt dat het Russische leger achter de raketaanval zit. Moskou ontkent de aanval te hebben uitgevoerd en beweert dat de raket Oekraïens was.

In meerdere Duitse steden zijn Russen en sympathisanten de straat op gegaan om te protesteren tegen zogenoemde Ruslandhaat. Russen in Duitsland zouden het slachtoffer zijn van discriminatie en pesterijen sinds de bloedige Russische invasie in Oekraïne. In Hannover reden de Russen in een konvooi auto's door de stad, in Frankfurt daarentegen kregen ze geen toestemming voor een autocolonne.

Critici vinden de betogingen vooral een steunbetuiging aan Rusland en het regime in Moskou. Er zijn veel Russische vlaggen te zien. In Hannover verzamelden zich ongeveer zeshonderd pro-Russen, maar er was ook een tegendemonstratie met zevenhonderd deelnemers. In Frankfurt kwam het eveneens tot protesten. Een regionale minister verdedigde de vrijheid om te protesteren, maar waarschuwde voor "Russische oorlogspropaganda op Duitse straten."

Volgens de jongste cijfers van eind 2020 leefden er 235.000 Russen in Duitsland, en 135.000 Oekraïners. Maar sinds de Russische invasie zijn daar ongeveer 300.000 Oekraïense vluchtelingen bijgekomen.

Een Russisch bombardement heeft de luchthaven verwoest van het Centraal-Oekraïense Dnipro, een van de grootste steden van het land. De stad ligt net als de hoofdstad Kiev aan de Dnepr, de belangrijkste rivier van Oekraïne die midden door het land naar de Zwarte Zee stroomt.

Volgens de regionale autoriteiten is het vliegveld compleet vernietigd. Over slachtoffers is nog niets bekend. De luchthaven was midden maart ook al bestookt.

Oekraïne houdt rekening met een grootscheeps Russisch offensief om de oostelijke helft van het land te veroveren, waar delen al in handen zijn van de Russen en pro-Russische rebellen.

Oekraïne doet onderzoek naar vijfhonderd mensen wegens mogelijke betrokkenheid bij ruim 5.600 Russische oorlogsmisdaden in het land. Onder de verdachten bevinden zich ook de Russische president Vladimir Poetin en andere Russische politici, zei de Oekraïense hoofdaanklager Irina Venediktova tegen Sky News.

"Vladimir Poetin is de grootste oorlogsmisdadiger van de 21e eeuw", aldus Venediktova. Als president geniet hij mogelijk immuniteit, maar die zal niet eeuwig duren, waarschuwde ze.

Een van de zaken die Venediktova onderzoekt, is de raketaanval vrijdag op het station van Kramatorsk. Daardoor kwamen meer dan vijftig mensen om het leven. Volgens Venediktova is er bewijs dat het station, dat vol evacués was, getroffen werd door een Russische raket.

Ze wees er ook op dat alleen in Kiev al 1.222 burgers zijn omgekomen en dat in de al wekenlang belegerde stad Marioepol 90 procent van de infrastructuur is verwoest. "Wat we op de grond zien in alle regio's van Oekraïne zijn oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid."

President Zelensky kondigde vorige week een "speciaal mechanisme" aan om oorlogsmisdadigers te vervolgen. Het Internationaal Strafhof in Den Haag doet eveneens onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft met de Duitse Bondskanselier Olaf Scholz getelefoneerd.

Hij eiste vervolging van alle oorlogsmisdadigers in zijn land. Beiden zeiden dat alle schuldigen aan oorlogsmisdaden geïdentificeerd en bestraft moeten worden, twitterde het Oekraïense staatshoofd.

"Wij bespraken ook sancties tegen Rusland, en defensie en financiële ondersteuning van Oekraïne", aldus Zelenski.

De Oekraïense ambassadeur in Duitsland Andrij Melnyk heeft via het Duitse persbureau DPA Scholz opgeroepen op zijn beurt naar Kiev te gaan. Maar dat mag niet met lege handen zijn, waarmee de diplomaat wapenleveringen bedoelde.

Paus Franciscus heeft tot een Paasbestand in Oekraïne opgeroepen, wat moet leiden tot onderhandelingen en vrede.

"Leg de wapens neer", zo citeerde de Britse openbare omroep BBC de leider van de katholieke kerk aan het einde van de mis op Palmzondag voor duizenden gelovigen op het Sint-Pietersplein in Rome. "Niet om te herbewapenen en de strijd te hernemen, maar om via echte onderhandelingen tot vrede te komen."

Als antwoord op "toenemende verliezen" aan soldaten, probeert Rusland zijn troepen te versterken met ex-soldaten, zo heeft het Britse ministerie van Defensie op gezag van de inlichtingendiensten gemeld.

Moskou probeert te rekruteren bij militair personeel dat sinds 2012 is afgezwaaid. Het Russische leger tracht ook aan manschappen te geraken in de regio Transnistrië in Moldavië, die gecontroleerd wordt door Russische separatisten. 

Hoeveel Russische soldaten er sinds de start van de invasie op 24 februari zijn gesneuveld is onduidelijk. Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov heeft donderdag wel gezegd dat zijn land "beduidende verliezen" heeft geleden.

Volgens de Britse openbare omroep BBC denken westerse leiders dat er tussen zevenduizend en vijftienduizend Russische soldaten zijn gesneuveld. 

Oekraïne en Rusland hebben afgesproken om vandaag negen evacuatieroutes te openen voor burgers. Vicepremier Irina Veresjtsjoek maakte via sociale media bekend dat burgers met eigen vervoer de zuidelijke havenstad Marioepol kunnen verlaten. Vanuit de door Russische troepen bezette steden Berdjansk en Enerhodar moeten er ook bussen rijden. Verder moeten in de regio Loehansk verschillende routes open zijn.

Volgens Veresjtsjoek wisten zaterdag 4.532 burgers via humanitaire corridors te vluchten, onder wie 192 mensen uit het belegerde Marioepol. Russische troepen stonden echter niet toe dat mensen Berdjansk en Enerhodar verlieten, ondanks dat hierover afspraken waren gemaakt.

Rusland schendt de afspraken over humanitaire corridors ook regelmatig door aanvallen uit te voeren in de buurt van de routes, zegt Oekraïne. Veresjtsjoek houdt er rekening mee dat dit mogelijk ook vandaag in de door pro-Russische separatisten gecontroleerde regio Loehansk kan gebeuren.

Het schip met Russische olie dat zaterdagavond door activisten van milieuorganisatie Greenpeace werd tegengehouden toen het de Antwerpse haven wilde binnenvaren, heeft na enkele uren blokkade langs een andere sluis zijn weg verdergezet. Dat meldt Greenpeace, die haar vraag herhaalt om alle invoer van Russische olie en gas te stoppen.

De activisten beklommen zaterdagavond een sluis waar het schip Seychelles Pioneer, volgens Greenpeace geladen met 33.000 ton diesel, doorheen moest varen om te kunnen aanleggen in Antwerpen. Ze ketenden zich vast zodat de sluisprocedure moest worden onderbroken.

"Na ruim zes uur blokkade van de sluis door de actievoerders, werd uiteindelijk alles in gang gezet om het schip naar een andere sluis te sturen", laat Greenpeace zondagochtend weten. "De actievoerders konden dus, door de aanwezigheid van de politie, de blokkade niet voortzetten."

Greenpeace stelt dat het signaal tegen de import van olie en gas uit Rusland met de actie wel is gegeven. "Het statement aan onze overheden is duidelijk: nu is het aan jullie", klinkt het. "Stop alle invoer van Russische fossiele brandstoffen die mee Poetins oorlog financieren. En kom met een noodplan om onze afhankelijkheid van alle fossiele brandstoffen versneld af te bouwen: goed voor het klimaat, meer kans op vrede en lagere energiefacturen."

Volgens de organisatie kwamen sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne al 55 tankers uit Rusland naar ons land. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky blijft aandringen op een diplomatieke oplossing en vrede, ook na de Russische aanvallen op burgers. Dat zegt hij in een interview met het Amerikaanse persagentschap AP.

"Niemand wil onderhandelen met een persoon of mensen die een land folteren. Dat is begrijpelijk. Als man, vader, begrijp ik dit zeer goed", aldus Zelensky. "We willen geen opportuniteiten missen, als we die zouden hebben, om tot een diplomatieke oplossing te komen", zegt de president. 

Zelensky sprak met AP daags nadat 52 mensen zijn omgekomen bij een aanval op het treinstation van de stad Kramatorsk. "We moeten vechten, maar wel vechten voor het leven. Je kan niet vechten voor stof, wanneer er niets of niemand meer is. Daarom is het zo belangrijk dat deze oorlog stopt", zei hij nog. Volgens hem zullen zijn landgenoten vrede accepteren, ondanks de gruwelen die ze hebben gezien in de meer dan zes weken durende oorlog.

De Russische troepen die zich terugtrokken in het noorden van Oekraïne zijn zich nu aan het hergroeperen. Er wordt gevreesd voor een groot offensief om de oostelijke regio Donbass in te nemen, met onder andere de belegerde havenstad Marioepol, die Oekraïense strijders proberen te verdedigen. Zelensky noemde de strijd in Marioepol "het hart van de oorlog".

Hoewel hij hoopt op vrede, erkent Zelensky dat hij "realistisch" moet zijn over de vooruitzichten voor een snelle oplossing. De onderhandelingen staan momenteel op een laag pitje en bovendien is de Russische president Vladimir Poetin nog niet betrokken bij de vredesgesprekken.

De Oekraïense president is ook gefrustreerd over de levering van wapens en ander materiaal van het Westen. Hij denkt dat ze niet voldoende zullen zijn om het tij van de oorlog te keren. Toch merkte hij op dat de steun van Europa is toegenomen en dat de leveringen van Amerikaanse wapens zijn versneld. Deze week nog leverde Slovakije het luchtafweersysteem 'S-300' aan Oekraïne.

Op één maand tijd heeft het callcenter over de oorlog in Oekraïne meer dan 6.000 oproepen beantwoord. De nieuwe website info-ukraine.be werd al 180.000 keren bezocht. Dat maakt staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) bekend in De Zondag.

Zowel het callcenter als de website werden begin maart opgericht om informatie te verlenen over onthaal, registratie en begeleiding van Oekraïense vluchtelingen. 

Het callcenter krijgt gemiddeld 190 oproepen per dag binnen. Er zijn tien mensen beschikbaar om deze te beantwoorden. "De voorbije week was er wel een duidelijke daling van het aantal oproepen te merken", zegt Mahdi in de krant. "Dat loopt gelijk met de lagere instroom van vluchtelingen."

Volgens het Britse ministerie van Defensie zijn er na de terugtrekking van Russische troepen uit het noorden van Oekraïne, bewijzen dat de burgerbevolking ("niet-strijders") onevenredig doelwit waren.

Het Britse ministerie van Defensie heeft het zaterdagnacht op Twitter over "massagraven, het gebruik van gijzelaars als menselijk schild en het bemijnen van civiele infrastructuur".

Volgens de tweet gebruiken de Russische strijdkrachten onconventionele bommen (zogenaamde IED's) om slachtoffers te maken onder de Oekraïners, om hun bewegingsvrijheid te beperken en hun moraal te breken.

Bij aanvallen op infrastructuur, zoals een opslagtank met salpeterzuur in Roebizjne in de Donbass, is er veel risico voor schade voor de bevolking, luidt het nog.

De Britse premier Boris Johnson en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben zaterdag samen door Kiev gewandeld, zo blijkt uit beelden die de Oekraïense autoriteiten hebben vrijgegeven.

De twee zijn te zien zonder speciale veiligheidsuitrusting -Johnson gewoon in kostuum- maar wel omgeven door zwaarbewapende veiligheidsmensen. Ze wandelen onder meer in de Chresjtsjatyk, de hoofdstraat van Kiev, en op het bekende Maidanplein.