Vlaams Belang worstelt met Poetin: niemand maakte het zo bont als Frank Creyelman

“Clownesk.” “Hij zou beter de eer aan zichzelf houden.” In Het Nieuwsblad had Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken weinig fraais te zeggen over zijn partijgenoot Frank Creyelman. Creyelman is de fractieleider van het VB in Mechelen, maar is vooral bekend als de Poetin-Versteher van de partij: als er een goed woordje moet gedaan worden over Vladimir Poetin of een reisje naar Moskou gepland wordt, is Creyelman nooit ver te zoeken.

Sinds de invasie in Oekraïne worden de verhalen over Creyelmans sympathieën opnieuw met de regelmaat van de klok opgeduikeld. En dat doet het Vlaams Belang weinig deugd. Dat weet ook Van Grieken, die hem afdoet als “een van de honderden lokale mandatarissen” en iemand die “acht jaar ge­leden dronken op de Krim rondliep om zich wat interessant te maken”. Creyelman wordt neergezet als een man die enkel uitblinkt in beschamende vertoningen.

Daarmee minimaliseert Van Grieken de geschiedenis van Creyelman binnen de partij. Creyelman is geen VB’er van twaalf in een dozijn, maar behoort samen met Filip Dewinter tot het oude Blok-establishment. En Creyelman is lang niet de enige in de partij die graag aanschurkt bij antidemocratische partijen en regimes.

Privésalon voor Creyelman

Even terugspoelen. Kort na de oprichting van het Vlaams Blok richtte Creyelman de lokale afdeling in Dendermonde op. In dezelfde periode was hij ook ondervoorzitter van de Mechelse afdeling, waar hij sinds 1994 onafgebroken in de gemeenteraad zit, sinds 1996 als fractieleider. In 2006 werd het VB onder leiding van Creyelman zelfs de grootste partij van Mechelen, en was hij de belangrijkste uitdager van burgemeester Bart Somers.

Zijn Mechelse carrière begon Creyelman overigens met een incident dat opvallend veel doet denken aan de onthullingen rond Vlaams Parlementslid Sihame El Kaouakibi. Toen de Mechelse gemeenteraad besliste om iedere partij een dotatie te geven om de werkingskosten te dekken, moesten ook de uitgaven gedeclareerd worden. “Tussen de facturen zat daar ook een privésalon voor de heer Creyelman,” herinnert politiek journalist en oud-hoofdredacteur van De Morgen Yves Desmet zich.

Daarnaast bouwde Creyelman ook een lange, zij het grotendeels onopgemerkte parlementaire carrière uit. Negentien jaar lang zetelde hij ofwel in het Vlaams Parlement, ofwel in de Senaat. Die staat van dienst had hij onder meer te danken aan zijn goede vriend Filip Dewinter. Die band zorgde er mee voor dat Creyelman twee keer gecoöpteerd werd als senator.

Compagnon van Dewinter

Creyelman en Dewinter zijn compagnons de route, strijdmakkers van het eerste uur. Samen vormen ze een hecht Antwerps clubje met onder meer nog Jan Penris en Anke Van dermeersch, een clubje dat zich door de jaren heen laat opvallen met controversiële plezierreisjes. Naar Syrië, op de thee bij Bashar al-Assad. Naar de neonazi’s van Gouden Dageraad in Griekenland. Of naar Moskou, om er met het regime van Vladimir Poetin te koketteren.

Weinigen maakten het in hun buitenlandse contacten zo bont als Creyelman. Hij geldt als de man met de connecties in Moskou, en regelt de fondsen als er naar Rusland gereisd wordt. In de Russische staatsmedia duikt hij op tijd en stond op om het beleid van Poetin te bewieroken of zichzelf - foutief - te schetsen als “de man die alle rechtse partijen de bocht naar Rusland deed maken”.

In 2014 liet Creyelman zich voor de kar van het Kremlin spannen als zogenaamd onafhankelijk waarnemer bij een referendum op de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Rusland even daarvoor geannexeerd had. In het referendum, dat door het Westen niet erkend werd, mochten de inwoners van de Krim beslissen over aansluiting bij Rusland. Volgens Creyelman, die volgens getuigen stomdronken was, verliep alles keurig en democratisch.

Doorn in het oog

Zulke plezierreisjes werden in toenemende mate een doorn in het oog van Van Grieken, die als voorzitter de ranzige kantjes van de partij probeert op te poetsen. Zijn idee is dat het VB nooit uit het cordon raakt zonder brede steun in Vlaanderen. Maar die zal er niet komen als het Belang zich in de kijker blijft werken met bezoekjes aan neonazi’s en dictators.

Het is niet dat Van Grieken nooit geprobeerd heeft om die uitstapjes aan banden te leggen. Na het bezoek aan Gouden Dageraad werden Dewinter, Van dermeersch en Penris officieel op de vingers getikt. Maar verder ging het nooit. Op de vraag waarom van Grieken mensen als Creyelman niet uit de partij gooit, antwoordt hij in Het Nieuwsblad enigszins ontwijkend: “Hij zou beter de eer aan zichzelf houden.”

“Dat is de Antwerpse connectie,” zegt een oudgediende van de partij daarover. Van Grieken mag dan wel de onbetwiste leider zijn, de clan rond Dewinter blijft gevoelige materie. “Van dermeersch, Creyelman, Penris: je moet voorbij Dewinter raken om die buiten te krijgen. En Dewinter heeft nog altijd macht.”

Penris verliet intussen wel de partijpolitiek, maar dat had niks te maken met buitenlandse tripjes. Nadat hij in dronken toestand de liberale Carina Van Cauter in de Kamer “trut” toesnauwde, besloot Penris dat het tijd was om afscheid te nemen en iets aan zijn drankverslaving te doen.

Creyelman was zondag niet bereikbaar voor commentaar. Van Grieken wenste geen commentaar te geven.